Για το στρατηγικό στόχο, νομίζω πως, δεν υπάρχει πρόβλημα. Τουλάχιστον ως προς τα γενικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης κοινωνίας που «ονειρευόμαστε» σε αρμονία με το υπόλοιπο γήινο περιβάλλον. Ο στόχος αυτός είναι, πιθανά, εκείνο που διαπερνά ως κόκκινη κλωστή όλα τα μέλη του Κόμματος - κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο (και όχι μόνον, προσθέτω εγώ), ειρήνη, δικαιοσύνη, ολόπλευρη (;) ανάπτυξη της προσωπικότητας όλων κλπ.

Το κατά πόσον είναι δυνατόν αυτό να επιτευχθεί στο ορατό μέλλον, ακόμη και αν όλες οι προϋποθέσεις που αναφέρουν οι κλασικοί της «κοσμοθεωρίας» μας υπάρχουν είναι ένα άλλο ζητούμενο. Αν, δηλαδή, υπάρχει ένα «τέλος της ιστορίας» με τη δημιουργία ενός κομμουνιστικού παγκόσμιου χώρου. Δεν αναιρείται όμως ούτε στο ελάχιστο η διαπίστωση ότι τα κομμουνιστικά ιδεώδη είναι ό,τι ομορφότερο και άξιο για δράση έχει προσφερθεί σε μας σε ολόκληρη την ιστορική περίοδο της ανθρωπότητας.

Αρκεί, όμως, το συναίσθημα, η συγκίνηση που δημιουργεί η (φανταστική) εικόνα μιας τέλειας κοινωνίας, για να μας εφοδιάζει με εκείνες τις γνώσεις και τα μέσα, για να δρούμε έτσι ώστε να την πραγματώσουμε; Ασφαλώς όχι. Οπως, επίσης, δε φτάνει η πίστη στο «δίκιο του αγώνα μας» και στη «νομοτέλεια» της έλευσης της κομμουνιστικής κοινωνίας για να δράσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση με επιτυχία.

Τα παραπάνω είναι άξια χαρακτηριστικά που, ιδιαίτερα σε αντίξοες συνθήκες, παίζουν σημαντικό ρόλο σε κάθε αντιπαράθεση με τις αντιδραστικές δυνάμεις, και η ιστορία των λαϊκών κινημάτων και μέσα σε αυτά, των κομμουνιστικών είναι γεμάτη από υπέροχα παραδείγματα. Χρειάζεται όμως και κάτι άλλο. Γνώση - παιδεία - «καλλιέργεια». Χρειάζεται θεωρία που να καθοδηγεί την πράξη και που τα αποτελέσματα της πράξης να ανατροφοδοτούν και να «διορθώνουν - εμπλουτίζουν» τη θεωρία για συνέχιση των πράξεων, έως ότου επιτευχθεί το ζητούμενο, που θα οδηγήσει σε νέο κύκλο θεωρίας - πράξης. Και βέβαια αν κανείς προσπαθήσει να περιγράψει τι αποτελεί ένα σύγχρονο σύστημα γνώσεων ικανό να μπορεί ο κάτοχός του να ερμηνεύει αυτά που συμβαίνουν γύρω του, στη φύση, στην κοινωνία, στον εαυτό του (πώς σκέφτεται, δρα, αποτιμά τις πράξεις του κλπ.) πώς αλληλεπιδρά με το κατά γενική ομολογία απάνθρωπο σύγχρονο καπιταλιστικό περιβάλλον, τότε αρχίζουν τα δύσκολα.

Κι αυτό γιατί οι αντιφάσεις - αντιθέσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν - συντεθούν σε μια νέα κατάσταση είναι πολλές, πολύπλοκες και ο «αντίπαλος» έχει την υπεροχή.

Συχνά - πυκνά αναφερόμαστε, και σε επίσημα κείμενα και σε καθημερινές συζητήσεις για την «επιστημονική θεωρία του Μαρξισμού - Λενινισμού», για «επιστημονικό σοσιαλισμό» κλπ. Δε θα επιχειρήσω κάποια ανάλυση, αλλά πολύ φοβούμαι ότι δεν εννοούμε όλοι το ίδιο πράγμα αναφερόμενοι στα παραπάνω. Μάλιστα, επειδή υπάρχει μεγάλη ασάφεια, επειδή η συσσωρευμένη εμπειρία (πράξη) τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει συνοδευτεί με την απαιτούμενη θεωρητική δουλιά, ώστε να επαληθευτούν, να εμπλουτιστούν ή, αν είναι αναγκαίο, να τροποποιηθούν επιμέρους κάποιες πλευρές του κεντρικού κορμού της χρησιμοποιούμενης πολιτικής - κοινωνικής - οικονομικής θεωρίας (δηλ. αυτής που γενικά λέμε Μαρξισμός-Λενινισμός) παρατηρείται το φαινόμενο ή να αποδέχονται κάποιοι το Μ-Λ με πίστη και όχι γνώση, ή να υπάρχει σύγχυση και αδυναμία κατανόησης.

Το πρόβλημα επιτείνεται με τη συλλήβδην απόρριψη όποιων εργασιών έγιναν από ανθρώπους εκτός κομ. Κομμάτων (του δικού μας ή συμφωνούντων αλλά όχι π.χ. του Κ.Κ Κίνας ή Ιταλ. - Γαλ. κλπ.) και με την άκριτη αποδοχή εργασιών εκπορευομένων από τη Σοβιετική Ενωση και ορισμένες άλλες σοσιαλιστικές ευρωπαϊκές χώρες.

Σίγουρα κυκλοφόρησε και θα κυκλοφορεί πολύ σκουπίδι και από επαγγελματίες αντικομμουνιστές στην υπηρεσία του κεφαλαίου και μυστικών υπηρεσιών, και από μαρξολόγους με προκατασκευασμένα συμπεράσματα, και από ιδεολογικούς αντιπάλους, αλλά και από μέλη Ακαδημιών Επιστημών Σοσ. Χωρών που εμφάνιζαν τις όποιες ενέργειες του Κόμματος και του κράτους ως θεωρητικά στηριζόμενες στην «επιστημονική θεωρία του Μαρξισμού - Λενινισμού» και τον εκάστοτε ΓΓ της ΚΕ ως γνήσιο θεωρητικό συνεχιστή των μεγάλων κλασικών μας. Το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα έχει καθυστερήσει υπερβολικά στη θεωρητική επεξεργασία των τρεχουσών καταστάσεων. Σίγουρα τα πράγματα είναι δύσκολα. Οι αντιφάσεις τεράστιες. Ας μεθοδεύσουμε λοιπόν τη δουλιά μας με επίγνωση και των δυσκολιών αλλά και των δυνατοτήτων μας.

Ποια είναι τα δεδομένα;

1. Ο αντίπαλος έχει στη διάθεσή του και χρησιμοποιεί τεράστια μέσα χειραγώγησης των ανθρώπων (όχι λαϊκών μαζών!) και με επιστημονικό πραγματικά τρόπο και με καταναγκαστικό.

2. Οι κομμουνιστές ζουν, εργάζονται (ή όχι), στις αντιανθρώπινες συνθήκες που αναγκάζονται να βρεθούν, όπως η τεράστια πλειοψηφία των μη κομμουνιστών. Και στον ένα ή άλλο βαθμό επηρεάζονται από αυτές τις συνθήκες (αξίζει να μελετηθεί ουσιαστικά αυτό το φαινόμενο και να βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα).

3. Η ανθρώπινη «φύση», προϊόν και κοινωνικών και βιολογικών (γενετικών) διεργασιών, έχει προϊστορία περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια και απαιτείται συνεχής επιστημονική ενασχόληση, ώστε να μάθουμε για το πώς επηρεάζεται η συμπεριφορά από το βιολογικό παράγοντα και, κυρίως, πώς μεταβάλλεται από το πλέγμα των κοινωνικών συνθηκών.

4. Και αυτά σε βάθος χρόνου!

5. Είναι πολύ δύσκολο να ερμηνεύσουμε την τάχιστη ανατροπή - κατάρρευση των κυβερνήσεων της ΕΣΣΔ και των άλλων σοσ. χωρών το 1989 -'91. Οι προσπάθειες ασφαλώς πρέπει να συνεχιστούν και μέσα στις ίδιες αυτές χώρες και από τους έξω (όπως το ΚΚΕ). Ομως πρέπει να μεθοδευτεί σωστά. Απλή παρατήρηση, ή, υποκειμενική εκτίμηση επιλεγμένων γεγονότων φορτισμένη με την εκ των προτέρων συμμετοχή μας στην αποδοχή απόψεων που πρέπει να αναθεωρήσουμε δε βοηθούν στην αντικειμενική καταγραφή. Η διαλεχτική μας λέει ότι η συσσώρευση κάποιας ποσότητας οδηγεί σε αλλαγή της ποιότητας. Πόσον καιρό συσσωρεύονταν τα αρνητικά φαινόμενα; Ας μην ξεχνάμε ότι σε οποιαδήποτε κατάσταση οι άνθρωποι παίρνουν τα θετικά ως δεδομένα και γκρινιάζουν για τα αρνητικά. Αλλά το ερώτημα που «καίει» πολλούς είναι ΓΙΑΤΙ οι λαοί δεν υπερασπίστηκαν το σύστημά τους; Γιατί παρέμενε μόνο στο 10% του λαού ως μέλη του ΚΚΣΕ;

6. Είναι καιρός να ανασκουμπωθούμε όλοι (όσοι θέλουν). Με βάση τις καταστατικές μας αρχές και το Πρόγραμμα του ΚΚΕ να προωθηθεί ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ακόμα περισσότερο η ουσιαστική δημοκρατία, να αξιοποιηθούν καλύτερα όλα τα μέλη του Κόμματος, ανάλογα με τις διαθέσεις τους, χωρίς αποκλεισμούς, να γίνει ελκυστική και ευπρόσδεκτη η ιδιότητα του κομμουνιστή.

7. Την απάντηση γιατί οι θέσεις μας δεν έχουν εκείνη την απήχηση που οι αντικειμενικές συνθήκες προσδιορίζουν (εκφρασμένη στα εκλογικά αποτελέσματα εθνικών/εοκικών εκλογών, δημοτικών, συνδικάτων κλπ.) ας μην προσπαθήσουμε να τη βρίσκουμε πάντα στους εκβιασμούς της άρχουσας τάξης, στους ριψάσπιδες και αλλού. Αυτοί κάνουν τη δουλιά τους! Ας γίνουμε εμείς συνεπέστεροι, πιο ευέλικτοι, πιο δουλευτάδες για απόχτηση γνώσεων και συμμετοχή στα κοινά και λιγότερο σίγουροι ότι τα ξέρουμε όλα.

8. Ο αγώνας αυτός θα είναι δύσκολος αλλά είναι μονόδρομος.

Πάτρα