(Από τα κείμενα της ΚΕ του ΚΚΕ, για τα αίτια της ανατροπής του σοσιαλισμού)

Θα ήθελα, με την ευκαιρία του προσυνεδριακού διαλόγου για τις Θέσεις του 16ου Συνεδρίου να αναφερθώ σε ορισμένα σχετικά με το σοσιαλισμό. Γι' αυτό που πρόσφερε στους λαούς των πρώην σοσιαλιστικών χωρών Ανατολικής Ευρώπης και της Σοβιετικής Ενωσης, κάνοντας αυτά τα τεράστια βήματα, σαν σύστημα, μέσα στο άγνωστο, ενώ έσερνε στην πλάτη του πρώτα απ' όλα τη δυναμική αντιπαράθεση και πίεση του διεθνούς ιμπεριαλισμού και ταυτόχρονα το διεθνιστικό του χρέος προς τους αγωνιζόμενους λαούς. Θα λέγαμε ότι το μεγαλύτερο σαράκι ήταν ο ψυχρός πόλεμος που αφαιρούσε από τους προϋπολογισμούς αυτών των χωρών ένα μεγάλος μέρος, για να μην πούμε το μεγαλύτερο.

Παρ' όλα αυτά ας δούμε τι έδωσε ο σοσιαλισμός σ' αυτούς τους λαούς και ας αναφέρουμε εδώ τον τομέα της υγείας, στη Σοβιετική Ενωση. - Με το παραμικρό συμβάν καλούσαμε το «Πρώτων Βοηθειών» που κατέφθανε το συντομότερο και μάλιστα με γιατρό και νοσοκόμο, ανάλογα από τι υπόφερε ο ασθενής, με όλα τα σύνεργά τους, μέχρι και ορούς, πιεσόμετρο κ.ά. Ο γιατρός που θα εξέταζε τον ασθενή θα καθόριζε αν έπρεπε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο ή θα έμενε στο σπίτι οπότε θα του γίνονταν υποδείξεις, τι να προσέχει και ποια φάρμακα θα πάρει έως το επόμενο ραντεβού ή στο σπίτι του ασθενή ή στα εξωτερικά ιατρεία. Δε θα αναφερθούμε για τις επιστημονικές επιτεύξεις στον τομέα της υγείας, είναι εξάλλου γνωστά. Θα πω όμως ότι εδώ στην Ελλάδα στο σπίτι του ασθενή έρχονται μόνον δυο μεταφορείς, για να τον μετακομίσουν στο νοσοκομείο χωρίς καμιά ευθύνη για το ότι μπορεί να συμβεί κατά τη μεταφορά του. Αυτό σαν μια μικρή σύγκριση μεγάλης όμως σημασίας.

- Εκεί ο κόσμος δεν ήξερε τι θα πει ανεργία και φυσικά ούτε τις συνέπειές της. Ορεξη να είχες για δουλιά, όπως λέμε. Ούτε εφορίες, ούτε πληθωρισμούς, ούτε ακρίβεια τούς ήταν περίσσια έγνοια. Αυτά τα «φρούτα» τα τρώμε άθελά μας εδώ στον καπιταλισμό.

Σ' όλες τις επιχειρήσεις γίνοταν τεχνικά μαθήματα, διαλέξεις σε διάφορα θέματα, ενημερώσεις για τη διεθνή κατάσταση κλπ. Τα εργοστάσια είχαν δικές τους υγειονομικές υπηρεσίες, παιδικούς σταθμούς και άσυλα παιδικά, σχολεία ημερήσια και βραδινά, τεχνικές - επαγγελματικές σχολές, κατασκηνώσεις για τα παιδιά, οίκους ανάπαυσης για τους εργάτες κατά την άδειά τους, θέρετρα, λέσχες για την εκπολιτιστική κίνηση και τον αθλητισμό. Με λίγα λόγια ένα μικρό κράτος.

Αν πούμε και για τα ενοίκια ο νόμος έχει ψηφιστεί το 1929 και οι επιβαρύνσεις δεν άλλαξαν. Οταν επαναπατρίστηκα, τα πρώτα ερωτήματα που μου έκαναν ήταν για τα παραπάνω προβλήματα και φυσικά δεν μπορούσαν να τα διανοηθούν. Τότε ενοικίασα (τριάρι) διαμέρισμα με 5,5 χιλιάδες (1977) ενώ το μεροκάματό μου, σαν έπιασα δουλειά ήταν 7 χιλιάδες και τα συγκρίναμε με όσους ενδιαφέρονταν να μάθουν. Εκεί πλήρωνα 700 δρχ. (ενοίκιο, κοινόχρηστα, ΔΕΗ κλπ.) και η αμοιβή μου (συγκριτικά) ήταν 14 χιλ. δρχ. Οσο για το ψωμί, τα φάρμακα, τα βιβλία, τα εισιτήρια στις συγκοινωνίες ήταν ψευτοδεκάρες καθώς και τα παιδικά είδη (ενδύματα, υποδήματα κλπ.).

- Για την παιδεία εκεί δεν υπήρχε αυτή η ντροπή που ο κάθε υπουργός Παιδείας να επιβάλλει τις αντιλήψεις του για την παιδεία. Ολα καθορίζονταν από την ανάπτυξη και εξέλιξη του σοσιαλισμού πράγμα που αφορούσε όλο το λαό. Ηταν δωρεάν και ο καθένας που θα έπαιρνε το δίπλωμα την ίδια ώρα έπαιρνε και το διορισμό του. Οι φοιτητές είχαν και επίδομα. Καμιά καταπίεση δεν ένιωθαν οι απόφοιτοι Δεκαταξίου για τις επιλογές τους που θα σπουδάσουν, γιατί όλοι οι δρόμοι για το μέλλον τους ήταν ανοιχτοί. Αυτά τα ολίγα που νομίζω ότι όσο λίγα κι αν φανούν εδώ στον καπιταλιστικό κόσμο, στον κόσμο του κέρδους που εν ονόματί του όλα πωλούνται και όλα αγοράζονται, δεν μπορούν να γίνουν. Για να γίνουν χρειάζονται χρήματα και αυτοί που τα 'χουν προτιμούν τη δυστυχία των εργαζομένων και όχι την ευημερία τους. Ζωντανό παράδειγμα η επίθεση ενάντια στις κατακτήσεις των εργαζομένων μετά την απουσία του αντίπαλου δέους (σοσ. χώρες), για να φθάσουν στη σημερινή «ευελιξία» και την άγρια εκμετάλλευση.

Γράφοντας τα παραπάνω, θέλω να τονίσω ότι υπάρχει μεγάλη η ανάγκη να μάθουμε τι είχαμε και τι χάσαμε, αλλά και γενικά να μάθουμε τα πλαίσια και τα όρια του σοσιαλισμού, τη δυναμική του. Μακριά από τις σειρήνες της δημαγωγίας και της παραπληροφόρησης που συστηματικά επαγγέλλονται όλα τα ΜΜΕ της ιδιωτικής «περιουσίας». Ο σοσιαλισμός είναι επιστήμη και όχι κουτσομπολιά σύμμεικτα με τη δημαγωγία και την απάτη. Εμείς, όσοι πιστεύουμε στον επιστημονικό σοσιαλισμό πρέπει να ξέρουμε, να μαθαίνουμε συνεχώς το σοσιαλισμό και να είμαστε έτοιμοι σε κάθε στιγμή και σε κάθε περίπτωση να τον υπερασπιζόμαστε. Ο σοσιαλισμός μαθαίνεται μέσα από τις δυνατότητες που δίνει η ίδια η επιστήμη για το σοσιαλισμό όπως αυτή επεξεργάστηκαν οι κλασικοί του μαρξισμού - λενινισμού, δυνατότητες που επαληθεύονται στην καθημερινή πάλη όσο επώδυνη κι αν είναι αυτή η πάλη. Οσο για τα κουρασμένα παλικάρια τους λέω πως η πάλη για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και της κοινωνικής απολύτρωσης γενικά δε γίνεται με συναλλαγές διότι το ΚΚΕ δεν είναι μισθοφορικός στρατός. «Μου δίνεις καλώς, δε μου δίνεις θα σε κατηγορήσω ότι η ηγεσία σου ΚΚΕ και η πολιτική σου είναι λαθεμένη».

Με σ.χ.

Χαλάνδρι