-- Μ. ΠΟΛΛΑΛΗ (Real): Κυρία Παπαρήγα, το Κομμουνιστικό Κόμμα έμεινε και μένει σταθερό στις απόψεις του και ορισμένοι το χρησιμοποιούν ως επιχείρημα για το εκλογικό κόστος που επωμισθήκατε. Ιστορικά δεν έχει ξαναγίνει να έρθει το ΚΚ, από τα κόμματα της αριστεράς, δεύτερο κόμμα όπως έγινε τώρα, που ήρθατε μετά τον ΣΥΡΙΖΑ. Εσείς θα επιμείνετε στις ίδιες απόψεις; Και αν ναι, πιστεύετε ότι θα σας κοστίσει ακόμη περισσότερο στο επόμενο εκλογικό αποτέλεσμα και κατ' επέκταση ίσως αναζητήσετε και ευθύνες εντός του ίδιου του Κόμματος;

-- Εχεις, έναν τρόπο σκέψης περίεργο, αλλά θα σου απαντήσω. Τι προέχει; Το πολιτικό και κοινωνικό κόστος για το λαό ή το εκλογικό κόστος ενός κόμματος; Για μας προέχει το πολιτικό κόστος σε βάρος του λαού. Και δεν είναι δεύτερης σημασίας ζήτημα. Διότι αν π.χ. το ΚΚΕ μπει σε μια κυβέρνηση το πολιτικό κόστος για το λαό θα είναι τεράστιο και θα είναι και από αυτά τα λάθη που δε διορθώνεται εύκολα. Οχι ότι δεν κάνουμε λάθη, όμως υπάρχουν λάθη που μπορείς να τα διορθώσεις και υπάρχουν και λάθη τα οποία μετά σε κυνηγάνε πολλά χρόνια. Εμάς μας ενδιαφέρει να μην έχει πολιτικό κόστος ο λαός.

Δεύτερο. Δε ξέρω αυτό το ιστορικό που ανέφερες είναι αν κατάλαβα ότι απ' το '68 και μετά εκλογικά είμαστε εμείς πάνω. Ομως, γι' αυτό σου λέω για τον τρόπο σκέψης. Διαβάστε τα κείμενά μας, να δείτε τι λέμε.

Κατ' αρχήν, πώς φερόμαστε εμείς σ' αυτό το κομμάτι που το λέμε επιστημονικά οπορτουνισμό στο εργατικό κίνημα; Του φερθήκαμε ποτέ αφ' υψηλού; Είπαμε ποτέ «νενικήκαμεν»; Για δείτε διαφορά, που μας κουνάνε το δάχτυλο, «να δείτε μετά τις εκλογές». Ισα - ίσα, σε όλα μας τα ντοκουμέντα λέγαμε ότι ο οπορτουνισμός είναι επικίνδυνος, ανεξαρτήτως εκλογικής δύναμης. Και υπάρχουν και φάσεις κι όταν το κίνημα οπισθοχωρεί, ο ριζοσπαστισμός υποχωρεί, τότε ο οπορτουνισμός μεγαλώνει. Δεν είχαμε καμιά αυταπάτη ότι τον νικήσαμε. Και ο οπορτουνισμός, είναι ένα ρεύμα που πολλές φορές είναι και πολύ πιο ισχυρό από την εκλογική του δύναμη. Μάλλον το μεγάλωμά του τώρα είναι που θα αποδείξει αρκετά πράγματα. Οταν είναι αδύναμος κάνει πολύ μεγαλύτερη ζημιά. Δεν είχαμε εμείς τέτοια άποψη, ούτε είχαμε έναν συναγωνισμό, και ποτέ δεν υποτιμούμε αυτόν τον κίνδυνο.

Δε μου λες, όλα τα κινήματα στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης πώς αδρανοποιήθηκαν και έχασαν; Ποτέ δεν πρόκειται να υποτιμήσουμε αυτό το ρεύμα και όταν είναι εκλογικά μηδέν θα ξαναφουντώσει σε άλλες φάσεις. Αρα λοιπόν δεν είμαστε αδιάβαστοι πάνω σε αυτό το θέμα, ούτε και αιφνιδιαζόμαστε καθόλου.

Ομως, εδώ, υπάρχει και ένα άλλο ζήτημα. Μπορούμε να μιλάμε τώρα για οπορτουνισμό; 'Η για μετεξέλιξη σε σοσιαλδημοκρατία; Τώρα είχαμε και ένα ρεύμα ανάμειξης, της σοσιαλδημοκρατίας με αυτό που λέμε το κομμάτι του οπορτουνισμού. Θέλει βαθύτερη μελέτη και να περιμένει κανείς τις εξελίξεις, αλλά μάλλον μιλάμε για κάποιο άλλο τώρα φαινόμενο.

Κι αυτό το φαινόμενο δεν ξέρω αν έχει προκύψει σε άλλη χώρα. Αυτό δεν το θυμάμαι, αν θυμάται κανείς εδώ απ' το ΠΓ αλλά δε μου φαίνεται. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει, απ' όσο ξέρω, στη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης η σοσιαλδημοκρατία να ενταχθεί στον οπορτουνισμό. Εχει γίνει; Πού;

Μπράβο, έχεις δίκιο. Ναι, στην Ιταλία με τη διάλυση του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Κράξι. Δηλαδή, η σοσιαλδημοκρατία εξαφανίστηκε και στη θέση πήγε το ιστορικό ΚΚ Ιταλίας. Και εδώ στην Ελλάδα γίνεται αυτό. Εχεις δίκιο Χρήστο, έτσι είναι. Αρα αυτό δεν είναι εύκολο ρεύμα να το αντιμετωπίσεις - τη σοσιαλδημοκρατικοποίηση.