Ο θεσμός των Παγκόσμιων Φεστιβάλ άρχισε μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν χιλιάδες νέοι και φοιτητές συγκεντρώθηκαν στην πρωτεύουσα της Τσεχοσλοβακίας, την Πράγα, το 1947, για να διακηρύξουν ότι ποτέ ξανά δε θα επιτρέψουν στις φρικαλεότητες του φασισμού να τρομοκρατούν τον κόσμο. Από τότε, τα Φεστιβάλ έχουν χρησιμοποιηθεί ως βήμα διαμαρτυρίας για την προοδευτική νεολαία όλου του κόσμου.

Με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Νεολαίας, που είχε δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου από τις Νεολαίες των χωρών των Συμμάχων, συγκλήθηκε στο Λονδίνο, το Νοέμβρη του 1945, η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη Νεολαίας. Στη συνδιάσκεψη αυτή συμμετείχαν αντιπρόσωποι από 63 χώρες, ανάμεσα στους οποίους ήταν και αντιπροσωπεία της ΕΠΟΝ.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Συνδιάσκεψης, αποφασίστηκε η ίδρυση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικής Νεολαίας (ΠΟΔΝ), με στόχο «τη συγκέντρωση μεγάλων δυνάμεων του νεολαιίστικου κινήματος στον αγώνα για την ειρήνη, την ανεξαρτησία των λαών, τη δημοκρατία και την πρόοδο, για την προώθηση των δικαιωμάτων της νεολαίας».

Η ΠΟΔΝ, στην προσπάθεια να βρει έναν τρόπο κοινής δράσης, που να συνδυάζει και την πολιτική και την πολιτιστική δραστηριότητα της νεολαίας, ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη σύγκληση του Παγκόσμιου Φεστιβάλ Νεολαίας στην Πράγα, το καλοκαίρι του 1947.

Ετσι γεννήθηκε ο μοναδικός αυτός θεσμός των Φεστιβάλ, που με το φετινό κλείνει μια υπερπενηντάχρονη πορεία, που γνώρισε ανόδους και καμπές, με κυριότερη αυτήν που μεσολάβησε στο διάστημα από τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες. Η δυναμική, όμως, αναβίωση του θεσμού ήρθε με τη διοργάνωση του 14ου Φεστιβάλ, το 1997, με τη σημαντική συμβολή και προσφορά του Νησιού της Επανάστασης, την Κούβα.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο θεσμός αυτός έχει και μια ιδιαίτερη σχέση με το κομμουνιστικό κίνημα της νεολαίας στη χώρα μας, την ΚΝΕ.

Η αντιπροσωπεία της ΚΝΕ που παραβρέθηκε στο 10ο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών στο Βερολίνο το 1973, επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εμπνευσμένη από αυτό, δημιούργησε το θεσμό του Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», που σήμερα συμπληρώνει τον 27ο χρόνο του.

Η ΚΝΕ όλα αυτά τα χρόνια συνέβαλε, με όλες της τις δυνάμεις, για να πάρει το Φεστιβάλ το χαρακτήρα που αρμόζει σε μια τέτοια διοργάνωση και το ίδιο κάνει και φέτος στο Αλγέρι και μέσα από την προεδρία της ΠΟΔΝ που έχει αυτό το διάστημα και με τη συμμετοχή της αντιπροσωπείας της και τη συμβολή της σε όλες τις εκδηλώσεις του.