Διήμερο πολιτικών - πολιτιστικών εκδηλώσεων αφιερωμένο στην Πολιτική Προσφυγιά διοργανώνει η Κομματική Οργάνωση Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, το Σαββατοκύριακο 16 και 17 Δεκέμβρη, στο περίπτερο 16 της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Το Διήμερο πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για τη μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση. Το Σάββατο 16 Δεκέμβρη, στις 6.30 μ.μ., θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας. Την Κυριακή 17 Δεκέμβρη, στις 10.30 π.μ., θα πραγματοποιηθεί ημερίδα για τη ζωή των πολιτικών προσφύγων στις Λαϊκές Δημοκρατίες.

Για την πραγματοποίηση της σημαντικής αυτής εκδήλωσης δούλεψαν πολλοί σύντροφοι και φίλοι, με κεντρικό «κορμό» τους απογόνους των πολιτικών προσφύγων στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Η σημαντική αυτή δουλειά αποτυπώνεται ιδιαίτερα και στις τρεις σημαντικές εκθέσεις που θα λειτουργούν στα πλαίσια του Διημέρου:

-- Εκθεση της ΚΕ του ΚΚΕ για την Οκτωβριανή Επανάσταση και όλη την περίοδο μέχρι την αντεπανάσταση.

-- Εκθεση τεκμηρίων για τη ζωή και τη δράση των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ και τη ζωή τους ως πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες, με σπάνιο αρχειακό υλικό από το προσωπικό αρχείο πολιτικών προσφύγων και απογόνων, καθώς και το Αρχείο του ΚΚΕ.

-- Εκθεση ζωγραφικής με έργα καλλιτεχνών που σπούδασαν και αναδείχθηκαν στην πολιτική προσφυγιά και ειδικότερα, του Ευθύμιου Τσομάκου, του Δημοσθένη Μιχαηλίδη και του Σάββα Κωνσταντινίδη.

Μιλώντας στον «Ριζοσπάστη» για το υλικό που συγκεντρώθηκε και θα παρουσιαστεί στην έκθεση, η Βούλα Καραμπίδου, μέλος της οργανωτικής επιτροπής της εκδήλωσης, σημείωσε:

«Η προσέγγιση των πολιτικών προσφύγων και των απογόνων τους από πλευράς του Κόμματος έγινε με μεγάλη ευαισθησία και σεβασμό, πράγμα που κέρδισε την εμπιστοσύνη τους, ώστε με προθυμία, χαρά και συγκίνηση να παραδώσουν στη μεγάλη αυτή έκθεση τα προσωπικά και οικογενειακά τους ενθυμήματα από το ΔΣΕ και από τη ζωή τους στο σοσιαλισμό. Το φωτογραφικό υλικό είναι τόσο πλούσιο που μόνο ένα μέρος θα χρησιμοποιηθεί στην έκθεση.

Μέσα από τη φωτογραφική έκθεση παρακολουθούμε όλη την πορεία της ζωής των πολιτικών προσφύγων: Αρχικά τους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ (που είναι οι γονείς μας και οι παππούδες μας), το πέρασμα των παιδιών στις Λαϊκές Δημοκρατίες, την υποδοχή, περίθαλψη και εκπαίδευσή τους, στη συνέχεια την προσφορά των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στη σοσιαλιστική οικοδόμηση, τη ζωή τους μέσα από τις οργανωμένες ελληνικές λέσχες, τα ελληνικά σχολεία, τους δασκάλους μας, τα βιβλία, την εκπολιτιστική μας διαπαιδαγώγηση. Ολα αυτά που μας κράτησαν "με τη σκέψη στην πατρίδα", όλα αυτά που μας διαπαιδαγώγησαν με τα ιδανικά του σοσιαλισμού.

Η έκθεση είναι ένα σημαντικό παράδειγμα για την υπεροχή του σοσιαλισμού.

Ενα μεγάλο μέρος της έκθεσης είναι και τα ενθυμήματα του ΔΣΕ. Παράδειγμα ένα γράμμα σε κάρτα "ΔΣΕ - Δημοκρατία της Ελλάδας", όπου στο φάκελο αναγράφεται το σύνθημα "ΟΛΟΙ ΣΤ' ΑΡΜΑΤΑ! ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΙΚΗ!". Από εδώ εμπνευστήκαμε και τον τίτλο της εκδήλωσης "ΟΛΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ - ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΙΚΗ - ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ".

Επίσης, το στρατιωτικό πουκάμισο με τις κηλίδες αίματος της μαχήτριας υπολοχαγού του Υγειονομικού, Χρύσας Αθανασιάδου - Παπαδοπούλου, η οποία έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία. Η στολή του ανθυπολοχαγού του ΔΣΕ Βαγγέλη Παπούλια (7η Μεραρχία Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης), ο οποίος έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στη Βουλγαρία, το βιβλιάριο του Νίκου Πολίτη, μαχητή του ΔΣΕ, το Καταστατικό του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος Μπολσεβίκων 1944, το όπλο του Γιώργου Δαούτη, μαχητή του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ από τη Νάουσα κ.ά.

Πολλά βιβλία λογοτεχνικά, σχολικά, ιστορικά, που εκδόθηκαν στην Ελεύθερη Ελλάδα, στο Μπούλκες και στην προσφυγιά. Μέρος των βιβλίων είναι από τα προσωπικά αρχεία των: Γιάννη Ράπτη και Χαράλαμπου Βλάχου από την Ουγγαρία, Γιώργου Ζοπουνίδη, μέλους του ΓΣ της ΠΕΑΕΑ, που τα συγκέντρωσε από πολιτικούς πρόσφυγες της περιοχής της Νάουσας. Ενα μέρος του φωτογραφικού υλικού είναι από την Τασούλα Ζησάκη από την Τσεχία».

Στην έκθεση ζωγραφικής φιλοξενούνται έργα σημαντικών και αναγνωρισμένων καλλιτεχνών τόσο στις Λαϊκές Δημοκρατίες, αλλά και στην Ελλάδα όπου επαναπατρίστηκαν, καθώς και στο εξωτερικό.

Ο Ευθύμιος Τσομάκος (1941 - 2011), που ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Τασκένδη και το 1977 πήρε τον τίτλο του «μαγίστρου του ζωγράφου». Εργάστηκε ως διακοσμητής σε ψηφιδωτά και τοιχογραφίες μεγάλων διαστάσεων στην Τασκένδη και σε άλλες πόλεις της ΕΣΣΔ. Ελαβε μέρος με έργα του στη διακόσμηση των σταθμών του Μετρό της Τασκένδης (σταθμός ΠΑΧΤΑΚΟΡ), του αεροδρομίου και άλλων δημοσίων επιχειρήσεων, συμμετείχε σε διάφορες ομαδικές και ατομικές εκθέσεις.

Με τον επαναπατρισμό του, τον Οκτώβρη του 1981, αρχικά εργάστηκε ως γλύπτης σε διάφορα φεστιβάλ της Μακεδονίας. Από το 1982 έως το 1999 εργάστηκε ως ζωγράφος και γλύπτης στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, όπου δημιούργησε εξαιρετικά και πρωτοποριακά σκηνικά για μεγάλα θεατρικά έργα. Τα σκηνικά του αποτέλεσαν κατοχυρωμένες ευρεσιτεχνίες μηχανικών επιτευγμάτων στη θεατρική σκηνογραφία. Από το 2000 έως το 2004 εργάστηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα πραγματοποίησε σειρά σημαντικών εκθέσεων, ζωγραφικής και γλυπτικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εργα του επιλέχθηκαν και τυπώθηκαν σε σλάιντς και φωτογραφίες στο άλμπουμ της UNICEF.

Ο Σάββας Κωνσταντινίδης (1943-2015), που το 1965 έλαβε την ειδικότητα του δασκάλου ζωγραφικής και γραμμικού σχεδίου. Συνέχισε τις σπουδές του στη ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Ακαδημίας Τεχνών του Λένινγκραντ. Αποφοίτησε το 1971 και έως το 1979 εργάστηκε στην Ακαδημία.

Επαναπατρίστηκε το 1979. Από το 1984 έως το 2013, χρονιά που συνταξιοδοτήθηκε, ήταν καθηγητής Σχεδίου και Ζωγραφικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις και ασχολήθηκε με την εικονογράφηση βιβλίων.

Ο Δημοσθένης Μιχαηλίδης (γεννήθηκε το 1935), που σπούδασε σχεδιαστής- μηχανολόγος σε τεχνική σχολή στην Πολωνία. Εκεί ο καθηγητής του Τεχνικού Σχεδίου ανακαλύπτει την κλίση του στα εικαστικά και τον στέλνει να παρακολουθήσει παράλληλα και μαθήματα ζωγραφικής στο πνευματικό κέντρο του εργοστασίου, όπου δίδασκαν διακεκριμένοι καθηγητές της Σχολής Καλών Τεχνών. Δεν άργησε να διακριθεί ως ικανός ακουαρελίστας.

Από το 1975 ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Το πτυχίο του σχεδιαστή - μηχανολόγου δεν αναγνωρίστηκε από το ελληνικό κράτος, ωστόσο η τεράστια πείρα και οι γνώσεις που απέκτησε στα εργοστάσια της Τσεχοσλοβακίας τού επέτρεψαν να εργαστεί με αξιοπρέπεια στον ιδιωτικό τομέα. Παρά τις δυσκολίες και αντιξοότητες που αντιμετώπιζε, η ζωγραφική ήταν η δεύτερη ζωή του. Πραγματοποίησε σειρά εκθέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπου πολλά έργα του βρίσκονται σε ατομικές και δημοτικές συλλογές, όπως επίσης στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «ΒΟΡΡΕ».