Διαδοχικές συναντήσεις είχε χτες στα Σκόπια ο Αμερικανός διπλωμάτης, ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Σκοπιανό, Μ. Νίμιτς, με τον Πρόεδρο της ΠΓΔΜ, Γκ. Ιβάνοφ, τον πρωθυπουργό, Ζ. Ζάεφ, τον υπουργό Εξωτερικών, Ν. Ντιμιτρόφ, τον αρχηγό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης (VMRO-DPMNE), Χρ. Μίτσκοσκι, και τον αρχηγό του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος της χώρας, Αλί Αχμέτι.

Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ, ΜΙΑ, στις κοινές τους δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον Σκοπιανό ΥΠΕΞ, ο Νίμιτς είπε ότι η διαδικασία προχωρά, υπάρχει βούληση για λύση και στις δύο πλευρές. Οτι πρέπει να αξιοποιήσουν το «μομέντουμ», καθώς τώρα είναι η σωστή στιγμή για να καταλήξουν σε λύση ώστε «όλη η περιοχή επιτέλους να προχωρήσει μπροστά».

Ερωτηθείς αν οι προτάσεις που κομίζει περιλαμβάνουν και αλλαγή της ταυτότητας που επικαλούνται οι Σκοπιανοί, εκτός από το όνομα του κράτους τους, ο Μ. Νίμιτς είπε: «Πιστεύω στη λύση, που είναι πιθανή, θα είναι σταθερή, διατηρώντας, ακόμα και ισχυροποιώντας την ταυτότητα. Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν διαφορές στις θέσεις των δύο χωρών, αλλά δεν έχω ακούσει κάποια άρνηση της ταυτότητας από την Αθήνα», προσθέτοντας ότι «τα Ηνωμένα Εθνη συνεργάζονται με τις χώρες πάνω στον τρόπο που τα ονόματά τους χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών. Δεν ασχολούνται με το πώς αυτοπροσδιορίζονται και δεν συζητούν την ταυτότητα».

Από την πλευρά του ο Σκοπιανός ΥΠΕΞ, Ν. Ντιμιτρόφ, είπε ότι οι συνομιλίες εστίασαν στις «ιδέες» που έχει παρουσιάσει ο Νίμιτς, ήδη από τις 18/1 στους διαπραγματευτές των δύο χωρών στη Νέα Υόρκη, προσθέτοντας πως «υπάρχουν μερικές που δεν είναι κακές, και άλλες που προκαλούν την ανησυχία μας. Θα δούμε πώς θα προχωρήσει η διαδικασία με βάση τα όσα συζήτησε (σ.σ. ο Νίμιτς) στην Αθήνα και τις συζητήσεις στα Σκόπια».

Σε σχέση με θέμα της ταυτότητας, είπε πως είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους πολίτες της ΠΓΔΜ: «Θέλουμε το θέμα να λυθεί με τρόπο αξιοπρεπή και για τις δύο χώρες. Καταλαβαίνουμε τους πολίτες στην Ελλάδα που προσδιορίζονται ως Μακεδόνες, αλλά ούτε οι Ελληνες γείτονές μας, ούτε κανείς άλλος στον 21ο αιώνα μπορεί να μας αρνηθεί το δικαίωμα να είμαστε "Μακεδόνες" και να μιλάμε τη "μακεδονική" γλώσσα, ως κομμάτι της ομάδας σλαβικών γλωσσών».

Είπε ακόμα ότι η ταυτότητα δεν μπορεί να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, γιατί δεν είναι κομμάτι απόφασης αλλά έρχεται ως αποτέλεσμα μιας ιστορικής διαδικασίας. «Αυτό το θέμα είναι μεγαλύτερο από μένα, τους διαπραγματευτές και ολόκληρη τη γενιά των σημερινών πολιτικών, ακόμα και αυτών του μέλλοντος. Εξ ου και μία λύση θα είναι δυστυχώς αδύνατη αν φτάσουμε στο σημείο να θίξουμε το θέμα της ταυτότητας. Ωστόσο θα ήταν ατυχές αν δύο ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι αρκετά "μεγάλες" να το αναγνωρίσουν αυτό το έτος 2018».

Παραπέρα χαρακτήρισε σημαντική την υποστήριξη του Νίμιτς, αλλά ζήτησε να υπάρξει προσοχή όταν δημοσιοποιηθούν οι τελικές θέσεις κάθε πλευράς. Οπως είπε, η προσοχή είναι πολύ σημαντική για τη λύση, καθώς όσο περισσότερο γίνεται συζήτηση δημοσίως περί των «κόκκινων γραμμών» κάθε πλευράς, τόσο λιγότερος χώρος μένει και πιθανότητες για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.

Ολα αυτά στο φόντο και των «σφιχτών χρονοδιαγραμμάτων» που περιγράφουν όλες οι πλευρές και θέτει η προσπάθεια για να ανοίξει ο δρόμος για ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ.

Ενδεικτικά, σε ερώτηση για το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων, ο Μ. Νίμιτς ανέφερε ότι «μιλάμε για μερικές βδομάδες, το πολύ κάποιους μήνες».

Αλλά και η «Αυγή», δίνοντας χτες ένα βασικό χρονοδιάγραμμα των επόμενων κινήσεων, πέρα από τη σχεδιαζόμενη συνάντηση των ΥΠΕΞ των δύο χωρών μέσα στο Φλεβάρη σημείωνε: «Προς τα τέλη του μήνα αναμένεται να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για το ονοματολογικό και εντός του Μαρτίου η σχετική πρόταση - συμφωνία να εισαχθεί στη Βουλή».

Σε αυτό το κλίμα, χτες συνεδρίασε το λεγόμενο Επιστημονικό Συμβούλιο του ΥΠΕΞ, προκειμένου να επεξεργαστεί όπως λέγεται πτυχές του σχεδίου Συμφώνου που η Αθήνα θα προτείνει στα Σκόπια ακόμα και μέσα στο Φλεβάρη ως βάση συμφωνίας.

Καθώς κυβερνητικοί και άλλοι κύκλοι καλλιεργούν κλίμα ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος (άλλωστε βιάζουν τη διαδικασία ώστε τα Σκόπια να λάβουν πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ τον Ιούλη στη Σύνοδο Κορυφής της λυκοσυμμαχίας), ούτε η κυβέρνηση Ζάεφ έχει την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 2/3 που απαιτείται για τροποποίηση του Συντάγματος της ΠΓΔΜ που περιέχει εκφράσεις αλυτρωτισμού, διαχέεται ότι το Σύμφωνο θα περιέχει «σαφή δέσμευση» της κυβέρνησης Ζάεφ για «έναρξη» των διαδικασιών για αλλαγές στο Σύνταγμα και ότι η ΠΓΔΜ δεν έχει αξιώσεις σε βάρος της Ελλάδας. Παράλληλα η Ελλάδα θα έχει ανάλογες δεσμεύσεις ως προς τι θα πράξει για να στηρίξει την ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Το Επιστημονικό Συμβούλιο συστάθηκε επί υπουργίας Κοτζιά με το νόμο 4451/2017, και σ' αυτό μετέχουν πανεπιστημιακοί όπως ο υφυπουργός Eξωτερικών επί κυβέρνησης Σημίτη Χρ. Ροζάκης, ο Χ. Παμπούκης, στενός συνεργάτης του Γ. Παπανδρέου και πρώην γγ του ΥΠΕΞ, και ο αδελφός του κυβερνητικού εκπροσώπου, Αντ. Τζανακόπουλος.

Ενδεικτικές ως προς τις κυβερνητικές προθέσεις είναι οι χτεσινές δηλώσεις του αν. ΥΠΕΞ Γ. Κατρούγκαλου στον ρ/σ «Alpha». Οπως είπε, η κυβέρνηση θέλει να λύσει «την ολότητα των θεμάτων μέσω μιας διεθνούς συνθήκης». Προέκρινε «μια σύνθετη ονομασία, η οποία ως αμετάφραστος όρος θα μπορεί να ξεχωρίζει αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, μη ελληνικά, που δεν συνδέουν σε καμία περίπτωση τη γειτονική χώρα με την αρχαία ελληνική Μακεδονία, και σε αυτό το πλαίσιο διαπραγματευόμαστε διάφορες εκδοχές. Δεν έχουμε καταλήξει σε ένα συγκεκριμένο όνομα».

Κάνοντας δε σαφές ότι μια σειρά ζητήματα θα παραπεμφθούν προς τακτοποίηση για ...αργότερα, αντέκρουσε κατηγορίες που δέχεται η κυβέρνηση περί «σαλαμοποίησης» του ζητήματος, και παρέπεμψε σε χρονοδιάγραμμα ενεργειών που θα προβλεφθούν στη Συμφωνία: «Το χρονοδιάγραμμα, όταν συμπεριλαμβάνεται σε μια συνολική λύση, η οποία έχει πάρει τη μορφή διεθνούς σύμβασης, δεν είναι σαλαμοποίηση», υποστήριξε.

Δεν περνά εξάλλου απαρατήρητο ότι εκτός του Νίμιτς, την Τετάρτη κατέφτασε στα Σκόπια και ο επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΕΕ, Ν. Μούιζνιεκς, επιφορτισμένος με τέτοιες επισκέψεις σε κράτη της Δυτικής Βαλκανικής, προκειμένου να τα συνδράμει στην ευρωενωσιακή τους ενσωμάτωση, με οικοδόμηση του λεγόμενου κράτους δικαίου και την προσαρμογή των δομών τους στα πρότυπα λειτουργίας και τις ανάγκες των ευρωενωσιακών επιχειρηματικών ομίλων, που διαβλέπουν στα Δυτικά Βαλκάνια ευκαιρίες για σημαντικές μπίζνες.

Είχε σειρά συναντήσεων, όπως προχτές με τον Ντιμιτρόφ, ενώ χτες μετέβη και στο προεδρικό μέγαρο για συνάντηση με τον Γκ. Ιβανόφ, ο οποίος τον διαβεβαίωσε ότι «η "Μακεδονία" πληροί τα υψηλότερα στάνταρ στην προστασία ανθρώπινων και μειονοτικών δικαιωμάτων»...

Εξάλλου, καθώς στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ δρομολογούνται μια σειρά διευθετήσεις στα Δυτικά Βαλκάνια ώστε να επισπευστεί η ευρωατλαντική τους πορεία, ο Ζ. Ζάεφ πριν δει τον Νίμιτς επισκέφτηκε την Πρίστινα του Κοσσόβου, όπου συναντήθηκε με τον Κοσσοβάρο ομόλογό του Ρ. Χαραντινάι. Συζητήθηκαν κοινά έργα υποδομής (όπως ο αυτοκινητόδρομος Σκόπια - Πρίστινα) και η προοπτική ένταξης Κοσσόβου και ΠΓΔΜ σε ΕΕ και ΝΑΤΟ. Επισήμως, οι δύο πλευρές αξιολόγησαν ως «πολύ καλή» τη διμερή συνεργασία και ως ενισχυμένες τις διμερείς σχέσεις.