Τρεις σημαντικές τροπολογίες που αφορούν την ουσιαστική στήριξη του συμφέροντος του παιδιού και των διαζευγμένων γονιών κατέθεσε χτες η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο προωθεί σειρά μεταρρυθμίσεων στο Οικογενειακό Δίκαιο, με πρώτες αυτές που αφορούν τις σχέσεις γονέων και τέκνων. Η κατάθεση των τροπολογιών αυτών κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να απαλειφθούν ή να τροποποιηθούν διατάξεις του νομοσχεδίου που είναι ενάντια στο παιδί και τους διαζευγμένους γονείς με χαμηλό εργατικό, λαϊκό εισόδημα.

Η πρώτη τροπολογία: Προβλέπει την απάλειψη διατάξεων του νομοσχεδίου που αφορούν τη διαδικασία της ιδιωτικής διαμεσολάβησης. Οπως εξηγείται στην αιτιολογική έκθεση, η διαδικασία αυτή «προκαλεί την πρόσθετη και σοβαρή οικονομική επιβάρυνση των διαδίκων, την απώλεια χρόνου, λειτουργεί σε βάρος του οικονομικά πιο αδύνατου διαδίκου, ενώ καταργεί τα όποια εχέγγυα αμεροληψίας και αξιοπιστίας στην επίλυση των υποθέσεων, μέσω της στέρησης του φυσικού δικαστή των διαδίκων».

Προτεινόμενες διατάξεις της τροπολογίας έχουν ως εξής:

Αρθρο 6

Προτείνεται η αντικατάσταση του τίτλου του άρθρου, ως εξής: Αντικατάσταση άρθρου 1512 Α.Κ.

Προτείνεται επίσης η επαναδιατύπωση του άρθρου, ως εξής:

Αρθρο 1512

Σε περίπτωση διαφωνίας

Κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας οι γονείς καταβάλλουν προσπάθεια για την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων. Αν διαφωνούν, αποφασίζει το δικαστήριο.

Αρθρο 8

Παρέκκλιση από την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας - Αντικατάσταση τίτλου και άρθρου 1514 ΑΚ.

Προτείνεται η επαναδιατύπωση των παραγράφων 2 και 3 του τροποποιούμενου άρθρου 1514 του ΑΚ ως εξής:

«2. Αν δεν είναι δυνατή η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, εξαιτίας διαφωνίας των γονέων και ιδίως αν ο ένας γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει σ' αυτή ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας ή αν η συμφωνία αυτή είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου, αποφασίζει το δικαστήριο.

3. Το δικαστήριο μπορεί ανάλογα με την περίπτωση:

α) Να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, να εξειδικεύσει τον τρόπο άσκησής της στα κατ' ιδίαν θέματα ή να αναθέσει την άσκηση της γονικής μέριμνας στον ένα γονέα ή σε τρίτο.

β) Να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή τη λήψη οποιουδήποτε άλλου πρόσφορου μέτρου».

Αρθρο 15

Προτείνεται η κατάργησή του.

Αρθρο 21

Προτείνεται η κατάργησή του.

Η δεύτερη τροπολογία προβλέπει: Οικονομικά μέτρα στήριξης των διαζευγμένων γονιών. Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, «η διακηρυκτική αρχή της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας στο εν λόγω σχέδιο νόμου χρειάζεται να στηρίζεται σε ένα πλαίσιο μέτρων οικονομικής, νομικής, κοινωνικής στήριξης των διαζευγμένων γονέων, καθώς όσοι και όσες ανήκουν σε εργατικές, λαϊκές οικογένειες αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες στη ρύθμιση της γονικής σχέσης, όπως είναι η συντήρηση δύο ξεχωριστών κατοικιών μετά τη λύση του γάμου ή της συμβίωσης.

Σε αυτήν την κατεύθυνση χρειάζεται να εξασφαλιστούν φορολογικές ελαφρύνσεις σε κάθε γονέα, ακόμα και σε γονείς που έχουν πάνω από δύο εξαρτώμενα τέκνα, από διαφορετικούς γάμους, ακόμα και αν δεν ασκούν την επιμέλεια. Αντίστοιχα, χρειάζεται να θεσπιστεί η δυνατότητα του γονέα που ασκεί την επιμέλεια των τέκνων να λαμβάνει το επίδομα τέκνου, ακόμα και αν δεν υπάρχει οριστική δικαστική απόφαση ή κοινή υπεύθυνη δήλωση των γονέων. Η έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των γονέων, η χρονοβόρα διαδικασία σε ένα κατ' αντιδικία διαζύγιο οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις σε μεγάλες καθυστερήσεις στην καταβολή του επιδόματος στο γονέα που έχει αναλάβει έστω και προσωρινά την επιμέλεια των τέκνων».

Η προτεινόμενη διάταξη έχει ως εξής: «Σε περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της συμβίωσης, καθένας από τους γονείς των εξαρτώμενων τέκνων δικαιούται προσαύξηση του αφορολογήτου ορίου εισοδήματος κατά 1.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο. Αν οι γονείς του προηγούμενου εδαφίου είναι αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες ή αγρότες, δικαιούνται ο καθένας έκπτωση φόρου σε ύψος που αντιστοιχεί στην προσαύξηση του αφορολογήτου εισοδήματος κατά 1.000 ευρώ που θα είχαν ως μισθωτοί, για κάθε προστατευόμενο τέκνο. Ο γονέας που έχει πάνω από δύο εξαρτώμενα τέκνα από διαφορετικούς γάμους, ακόμα και αν δεν ασκεί την επιμέλεια κανενός ή κάποιου εξ αυτών, δικαιούται απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Σε περίπτωση οριστικής διακοπής της συγκατοίκησης ή διαζυγίου, το "επίδομα παιδιού", όπως προβλέπεται από το άρθρο 214 του νόμου 4512/2018, καταβάλλεται σε όποιον γονέα έχει ανατεθεί με δικαστική απόφαση η άσκηση της επιμέλειας των τέκνων, προκειμένου δε για ενήλικα τέκνα, σε όποιον έχει την κύρια ευθύνη διατροφής αυτών. Μέχρι την έκδοση δικαστικής απόφασης για την επιμέλεια, το επίδομα χορηγείται στο γονέα που έχει την κύρια ευθύνη διατροφής των τέκνων».

Η τρίτη τροπολογία αφορά την τροποποίηση των διατάξεων του νομοσχεδίου των σχετικών με το συναινετικό διαζύγιο. Οπως εξηγείται στην αιτιολογική έκθεση, «με το άρθρο 4, που αντικαθιστά το άρθρο του Αστικού Κώδικα για το συναινετικό διαζύγιο, οι εν λόγω διατάξεις συνοδεύονται με την υποχρέωση σύμπραξης δικηγόρου για τον καθένα από τους συζύγους. Πρόκειται για διάταξη που διπλασιάζει το κόστος του διαζυγίου, βαραίνοντας τους διαζευγμένους με χαμηλό εργατικό, λαϊκό εισόδημα και για αυτό ζητείται η απάλειψή της».

Οι προτεινόμενες διατάξεις: «Αρθρο 4 Συναινετικό διαζύγιο - Αντικατάσταση άρθρου 1441 ΑΚ

Προτείνεται η τροποποίηση της παραγράφου 1, ως εξής: "Οι σύζυγοι μπορούν, με έγγραφη ή κοινή ψηφιακή δήλωση, να λύσουν το γάμο τους. Η έγγραφη συμφωνία καταρτίζεται μεταξύ των συζύγων ή η κοινή ψηφιακή δήλωση υποβάλλεται από αυτούς με την παρουσία ή με ψηφιακή σύμπραξη δικηγόρου. Οταν η συμφωνία είναι έγγραφη, υπογράφεται από τους ίδιους και από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους, εφόσον είναι εφοδιασμένος/η με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας".

Προτείνεται η τροποποίηση της παραγράφου 3, στο σημείο α, ως εξής: "α. Η έγγραφη συμφωνία για τη λύση του γάμου, καθώς και κάθε χωριστή συμφωνία για την κατανομή της γονικής μέριμνας, την επιμέλεια, τον τόπο διαμονής, την επικοινωνία και τη διατροφή των ανήλικων τέκνων, υποβάλλονται από τον πληρεξούσιο δικηγόρο των συζύγων μαζί με το ειδικό πληρεξούσιο σε συμβολαιογράφο"».