Το ΚΚΕ από την ίδρυσή του υποστήριξε και στηρίχθηκε στον προλεταριακό διεθνισμό και τη διεθνιστική αλληλεγγύη, επιδίωξε τη διεθνή συνεργασία με άλλα ΚΚ. Εντάχθηκε στην Κομμουνιστική Διεθνή, ενώ μετά τη διάλυσή της, συνέχισε να συζητά και να συντονίζει τη δράση του με άλλα ΚΚ. Μετά την αντεπανάσταση, το 1998, ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη διοργάνωση των Διεθνών Συναντήσεων Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (ΔΣΚΕΚ), που έχουν πια καθιερωθεί σε ετήσιες συναντήσεις.

Με τις Θέσεις για το 21ο Συνέδριο θέτουμε την ανάγκη να συνεχίσουμε να διευρύνουμε τις σχέσεις με άλλα Κόμματα στη βάση συγκεκριμένων αρχών: Την υπεράσπιση του μαρξισμού - λενινισμού και του προλεταριακού διεθνισμού, για τη διαμόρφωση επαναστατικού πόλου, για την υπεράσπιση της επαναστατικής προοπτικής ενάντια στις δυνάμεις του οπορτουνισμού, του ρεφορμισμού και της συνθηκολόγησης, για την υπεράσπιση των νομοτελειών της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης, με μέτωπο στις λαθεμένες αντιλήψεις για τον ιμπεριαλισμό που οδηγούν στην επιλογή ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου.

Το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα βρίσκεται σε κατάσταση βαθιάς ιδεολογικοπολιτικής - οργανωτικής κρίσης. Εντός του διεξάγεται οξυμένη στρατηγική αντιπαράθεση. Απαρτίζεται από Κόμματα που ακολουθούν παλιές επεξεργασίες για ένα ή περισσότερα στάδια μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού, με προαπαιτούμενο τις συμμαχίες της εργατικής τάξης με την αστική τάξη, τη δημιουργία κάποιας «αριστερής, προοδευτικής, πατριωτικής» κυβέρνησης, που δήθεν θα επιταχύνει την επαναστατική κατάσταση. Αντιλήψεις που δεν επιβεβαιώθηκαν από την ιστορική πράξη. Από κόμματα, που έχουν απεμπολήσει κάθε επαναστατικό χαρακτηριστικό, ορισμένα έχουν περάσει ανοιχτά με την πλευρά της αστικής διαχείρισης.

Συμμετέχουν κόμματα νέα, που συγκροτήθηκαν μέσα σε έντονη αντιπαράθεση με οπορτουνιστικά ρεύματα, όπως του Ευρωκομμουνισμού. Που απαρτίζονται από ομάδες διαφορετικών ιδεολογικών - πολιτικών καταβολών, και κατά την προσπάθεια επεξεργασίας σύγχρονης στρατηγικής οδηγούνται σε εσωτερική διαπάλη, ορισμένες φορές σε διασπάσεις, που όμως ξεκαθαρίζουν τη στρατηγική κατεύθυνση, ενισχύουν την ιδεολογικοπολιτική ενότητά τους. Συμμετέχουν επίσης κόμματα που τη στιγμή των κοσμοϊστορικών αντεπαναστατικών ανατροπών, με διορατικότητα και πίστη στην επαναστατική προοπτική προσπάθησαν να αποτιμήσουν τις εξελίξεις του 20ού αιώνα, δεν παραδόθηκαν στο έλεος των συνθηκών και των συσχετισμών. Υπερασπίζονται το μαρξισμό - λενινισμό, κάνουν βήματα θεμελίωσης επαναστατικής στρατηγικής, προγράμματος.

Τα παραπάνω αντανακλώνται στο ΔΚΚ. Οι δυνάμεις που είναι ενσωματωμένες στο σύστημα, προσπαθούν να αξιοποιήσουν τις ΔΣΚΕΚ σαν πλατφόρμα άσκησης γεωπολιτικής επιρροής, προώθησης μονοπωλιακών συμφερόντων και συμμαχιών. Εκείνες που δεν έχουν σύγχρονες επεξεργασίες ταλαντεύονται. Διεξάγεται σφοδρή αντιπαράθεση για τη στρατηγική, για σύγχρονα ζητήματα. Με σκληρή μάχη το Κόμμα μας κι άλλα κόμματα βάζουν εμπόδια, συγκρούονται με προσπάθειες ενσωμάτωσης, καταφέρνουμε να διατηρούνται βασικά κομμουνιστικά χαρακτηριστικά τους.

Με βάση τους άξονες που περιγράφονται στις Θέσεις, διατηρούμε σχέσεις και με κόμματα που έχουμε μεγάλες, στρατηγικές διαφορές. Αυτές οι σχέσεις δίνουν τη δυνατότητα έκφρασης διεθνιστικής αλληλεγγύης σε Κόμματα που αντιμετωπίζουν αντικομμουνισμό, διώξεις. Στο έδαφος του κύρους του ΚΚΕ από τη θέση του στην ταξική πάλη στη χώρα μας αλλά και στον αγώνα για την ανασύνταξη του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, των διεθνών αντιιμπεριαλιστικών οργανώσεων γίνεται συζήτηση και με κόμματα που έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Μέσα από τη σχετική διαπάλη, παίρνονται πρωτοβουλίες, αναπτύσσεται κοινή δράση που αναδεικνύει σοβαρά προβλήματα και διεκδικήσεις της εργατικής τάξης σε όλο τον κόσμο. Αξιοποιούνται κοινές ανακοινώσεις και δράσεις των ΚΚ, συζητήσεις σε συνέδρια και πολιτικές εκδηλώσεις, ενημερώνονται κατά το δυνατόν κομμουνιστές για τις θέσεις του ΚΚΕ, άλλων κομμάτων με τα οποία συνεργαζόμαστε. Καταβάλλεται προσπάθεια να αναδεικνύονται προβλήματα προσανατολισμού στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, ενάντια στον εργατοπατερισμό, την «ταξική συνεργασία». Να διαμορφώνονται όροι για την οργάνωση νέων δυνάμεων στην ΠΣΟ, να δυναμώνει η ταξική πάλη.

Το ΚΚΕ διατηρεί σχέσεις με δεκάδες άλλα ΚΚ, όχι όμως με κόμματα που ανοιχτά παίζουν διαβρωτικό ρόλο προωθώντας την ενσωμάτωση κομμουνιστικών δυνάμεων, όπως τα Κόμματα που βρίσκονται επικεφαλής του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς.

Η επαναστατική ανασυγκρότηση του ΔΚΚ έχει μεγάλη σημασία για την απάντηση που θα δώσουν ΚΚ σε βασικά ζητήματα που επιδρούν στην καθημερινή πάλη. Οπως η ερμηνεία της καπιταλιστικής κρίσης, που αποδεικνύει τα ιστορικά όρια του καπιταλισμού, την ανάγκη ανατροπής του. Γιατί τα κόμματα που διατηρούν παλιές επεξεργασίες, και με βάση τον τρέχοντα συσχετισμό δυνάμεων εκτιμούν ότι «δεν ωρίμασαν ακόμη οι συνθήκες», συναινούν σε μέτρα «κρατικής παρέμβασης», υιοθετούν την κεϊνσιανή διαχείριση, οδηγούνται σε στήριξη του καπιταλιστικού συστήματος.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται έντονη διαπάλη για το ρόλο της Κίνας και τη σχέση της με τις ΗΠΑ. Υπάρχουν Κομμουνιστικά Κόμματα που θεωρούν ότι η αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας είναι αντιπαράθεση «καπιταλισμού - σοσιαλισμού». Λόγω προσκόλλησης σε παλιές επεξεργασίες που αποσπούν την οικονομική ουσία του ιμπεριαλισμού από την πολιτική, τέτοιες θέσεις δημιουργούν σύγχυση σχετικά με τη θέση της Κίνας, στρατεύουν δυνάμεις κάτω από ξένη σημαία, σε μία σύγκρουση μεταξύ μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων και των δύο καπιταλιστικών κρατών που μάχονται για την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Εξάλλου, σύμφωνα με τα στοιχεία των κινεζικών στατιστικών υπηρεσιών, πάνω από το 65% του ΑΕΠ της Κίνας παράγεται από σχέσεις μισθωτής εργασίας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, η Κίνα είναι η 2η χώρα σε εξαγωγές κεφαλαίου, κινεζικές επιχειρήσεις στρατιωτικού εξοπλισμού κατέχουν υψηλές θέσεις στην παγκόσμια αγορά, ενώ το Πεκίνο είναι η πόλη με τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους στον κόσμο. Ο λεγόμενος «σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά» είναι κλασικός καπιταλισμός στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Τα αστικά επιτελεία συσκοτίζουν αυτά τα στοιχεία, παίζοντας κι αυτά το παιχνίδι της δήθεν αντιπαράθεσης «καπιταλισμού - σοσιαλισμού», προσθέτοντας στον αντικομμουνισμό τους τα περί ανελευθερίας, καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δικαιωμάτων μειονοτήτων στην Κίνα, που αξιοποιούνται κατά περίπτωση για την όξυνση των σφοδρών ενδοκαπιταλιστικών αντιπαραθέσεων και εμπορικών πολέμων.

Μέσα στη δύσκολη πορεία ανασυγκρότησης του ΔΚΚ έχουν σημειωθεί και θετικά βήματα. Τέτοια είναι η συγκρότηση της «Διεθνούς Κομμουνιστικής Επιθεώρησης» και της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Πρωτοβουλίας. Σίγουρα, διατηρούνται διαφορετικές προσεγγίσεις στα Κόμματα που συμμετέχουν. Ομως είναι ανώτερης μορφής συνεργασία, που έχει σταθερότητα, με συμφωνία σε κοινά αποδεκτές ιδρυτικές θέσεις. Δίνεται η δυνατότητα για ανοιχτή συντροφική συζήτηση σε βάθος, έτσι ώστε να καταγράφονται βήματα προς την κατάκτηση κοινής στρατηγικής αντίληψης. Κι αυτό είναι ζητούμενο για να ξεπεραστεί ο ιδεολογικός - πολιτικός - οργανωτικός κατακερματισμός του ΔΚΚ.

Οσο περισσότερο κερδίζει το Κόμμα μας κύρος, στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, στην ενίσχυση της Κοινωνικής Συμμαχίας, στη συσπείρωση δυνάμεων στην πάλη ενάντια στον καπιταλισμό και τα μονοπώλια, για την ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών - λαϊκών αναγκών, θα μεγαλώνει και η ακτινοβολία της ανάγκης ανασυγκρότησης του ΔΚΚ, θα μπλοκάρονται διαλυτικές δυνάμεις, θα ανοίγει η συζήτηση μέσα στους κομμουνιστές ώστε με πολλή δουλειά να μπαίνουν οι βάσεις για να αλλάζει το σκηνικό προς το καλύτερο, άλλοτε πιο αργά, άλλοτε γρηγορότερα.