«Μια αντάρτικη νοσοκομειούπολη... Ισως θα υπάρχει και τώρα, έστω και κατεστραμμένη, που θα μπορούν οι νεότεροι να την επισκέπτονται και να θαυμάζουν τι μπορεί να φτιάσει ο λαός όταν το καταλαβαίνει δικό του». Λόγια του Ν. Σακελλαρίου, αρχιάτρου στον ΔΣΕ, που μαζί με τους γιατρούς - μαχητές Πέτρο Κόκκαλη, Γιώργο Τζαμαλούκα, Στέφανο Χουζούρη κ.ά. είχαν πρωτοστατήσει για την κατασκευή και λειτουργία του θρυλικού νοσοκομείου του ΔΣΕ στον Γράμμο.

Αυτό ακριβώς το έργο έχει αναλάβει σήμερα το Κόμμα μας: Την ανάδειξη και αναστήλωση της αντάρτικης νοσοκομειούπολης, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του υψώματος Σκάλα του Γράμμου σε υψόμετρο 1.400 μέτρων και χτίστηκε το διάστημα Απρίλη - Μάη του 1948.

Αυτές οι πλευρές αποτυπώνονται στο ολιγόλεπτο βίντεο που προβλήθηκε στην Κεντρική Σκηνή του Φεστιβάλ πριν από την έναρξη του καλλιτεχνικού προγράμματος.

Μια ολόκληρη πολιτεία με τους θαλάμους, τους κλιβάνους, τα καταφύγια, τις καλύβες που φιλοξενούσαν τις υπηρεσίες και τα μαγειρεία που βρίσκονταν ακριβώς δίπλα στο ποτάμι, για να υπάρχει άμεση πρόσβαση στο νερό αλλά και οι καπνοί να μην προδώσουν τη θέση του νοσοκομείου. Ακόμα και ξύλινο αμφιθέατρο είχε κατασκευαστεί, που φιλοξενούσε συχνά παραστάσεις για την ψυχαγωγία των ασθενών. Το σπουδαιότερο, όμως, οίκημα της νοσοκομειούπολης ήταν το χειρουργείο, με πέντε χειρουργικά κρεβάτια, που επέτρεπε σε τρεις γιατρούς να πραγματοποιούν παράλληλα χειρουργικές επεμβάσεις, το οποίο λειτουργούσε και βράδυ με ηλεκτρικό φως και είχε σκέπασμα από 8 - 10 κορμούς δέντρων...