Τετάρτη 3 Απρίλη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 8
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο σκοπός της επιβολής των τηλεσκουπιδιών

Είναι τελικά ο «Μπιγκ Μπράδερ» και το «Μέγκα Μπαρ» απλά μια κερδοσκοπική επιχείρηση κάποιων «κακών» επιχειρηματιών ή τα ΜΜΕ συγκεντρωμένα στα χέρια λίγων επιχειρηματιών αναπόφευκτα παράγουν τέτοια υποπροϊόντα; Με λίγα λόγια, η τηλεόραση εκπλήρωνε τον πολιτιστικό της σκοπό μέχρι που κάποιοι κακοί τη γέμισαν σκουπίδια;

Το τετράμηνο Σεπτέμβρης - Δεκέμβρης του περασμένου χρόνου τα δελτία ειδήσεων 7 ιδιωτικών καναλιών είχαν συνολικό χρόνο ειδήσεων πάνω από 8.000 λεπτά. Ο μισός από αυτόν το χρόνο είχε σαν αντικείμενο φόνους, βιασμούς, διεθνή και εγχώρια σόου μπιζ, προβολή του πόνου και της εξαθλίωσης.

Σ' αυτό το χρόνο δε συμπεριλαμβάνονται ευτελή κατασκευάσματα τύπου «Γυάλινος τοίχος» ή πρωινά μαγκαζίνο, στα οποία θριαμβεύει η ηλιθιότητα και η πασαρέλα άδειων ψυχών.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στον Τύπο (ΒΗΜΑ 17/3/01) στο δελτίο ειδήσεων του «Μέγκα» η διεθνής και εγχώρια σόου μπιζ, την Τρίτη 12 Μαρτίου, απασχόλησε 14 λεπτά, ενώ το Ασφαλιστικό μόνο 1. Την ίδια μέρα, το δελτίο ειδήσεων του «Αλφα» αφιέρωσε 29 λεπτά ζωντανής σύνδεσης για το περίφημο έγγραφο των σεισμολόγων που «αποκάλυψε» φυλλάδα - σκουπίδι, ενώ το Ασφαλιστικό στριμώχτηκε κάπου στη μέση του δελτίου.

Αυτά τα στοιχεία είναι μόνο ενδεικτικά των τεράτων της τηλεόρασης. Από αυτά και μόνο προκύπτει ότι τα δύο επίμαχα τηλεπαιχνίδια, σαν ακραία τηλεσκουπίδια, δεν προέκυψαν από παρθενογένεση. Είναι η κορυφή του παγόβουνου, είναι η πιο ρεαλιστική αντανάκλαση του κοινωνικού μοντέλου που και η τηλεόραση επιβάλλει, χωρίς μάλιστα αντίλογο, αφού η σχέση δέκτη - πομπού είναι σχέση παθητική.

Το πεδίο της αλλοτρίωσης αφού αγκάλιασε συνολικά την εργασία σαν κάτι στο οποίο ο εργαζόμενος χάνει τον εαυτό του, επεκτείνεται στον ελεύθερο και ιδιωτικό χρόνο, ο οποίος γίνεται με τρόπο ολοκληρωτικό, χρόνο εμπέδωσης των κυρίαρχων ιδεών «σαν ιδεατές εκφράσεις των κυρίαρχων υλικών σχέσεων παραγωγής» (Κ. ΜΑΡΞ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ).

Απ' αυτήν την άποψη τα μέσα δεν μπορούν παρά να είναι ο ακατόρθωτος επαινετικός μονόλογος των κυρίαρχων για τα «πλεονεκτήματα» της κυριαρχίας τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι η ανάπτυξή τους τοποθετείται χρονικά στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν σ' ένα ορισμένο στάδιο ανάπτυξής του ο καπιταλισμός έκανε την πολιτική επιλογή (όχι χωρίς αγώνες) για την καθιέρωση του καθολικού δικαιώματος ψήφου, με το οποίο έντυσε κοινοβουλευτικά τη στυγνή του δικτατορία. Αυτό θα μας απασχολήσει με συγκεκριμένα στοιχεία, γιατί είναι σημαντικό να δούμε το ρόλο των μέσων στη διαμόρφωση συναίνεσης στις πολιτικές και οικονομικές επιλογές του κεφαλαίου, οι οποίες μέσω των εκλογών γίνονται (χωρίς να είναι) επιλογές της μάζας των ψηφοφόρων.

Το 1891 η εφημερίδα «Πτι Παριζιέν» κυκλοφορεί σε 770.000 φύλλα ημερησίως, ενώ παραμονές του Α` Παγκόσμιου Πολέμου 4 γαλλικές εφημερίδες έχουν ημερήσια κυκλοφορία 6.000.000 φύλλα.

Το 1895 οι αδελφοί Λιμιέρ ανακαλύπτουν τον κινηματογράφο, ενώ μόλις 10 χρόνια μετά στις ΗΠΑ λειτουργούν 10.000 αίθουσες που απευθύνονται κυρίως σε φτωχούς μετανάστες.

Το 1897 αρχίζει το εμπόριο των δίσκων γραμμοφώνου, που το 1920 διαμορφώνεται σε κανονική δισκοπαραγωγή με 100.000 αντίτυπα ετησίως. Λίγο νωρίτερα ομάδα επιχειρηματιών δείχνει ενδιαφέρον για το ραδιόφωνο. Το 1922 η συνολική αξία παραγωγής ραδιοφώνου είναι 5 εκατομμύρια δολάρια, ενώ 4 χρόνια μετά είναι 100 εκατομμύρια δολάρια.

Το 1935, σε συνθήκες όξυνσης της ταξικής πάλης, οικονομικού κραχ και προετοιμασίας ιμπεριαλιστικού πολέμου, κάθε Αμερικανός ακούει μέσο όρο 3 ώρες την ημέρα ραδιόφωνο. Η βιομηχανία της αλλοτρίωσης αυξάνεται ποσοτικά και μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο κάνει το ποιοτικό της άλμα.

Εμφανίζεται η τηλεόραση. Η εξουσία των αστών αλώνει τον ιδιωτικό χώρο. Το 1961 έρευνα σοκάρει τον κόσμο, όταν αποκαλύπτει ότι τα Αμερικανόπουλα παρακολουθούν κατά μέσο όρο 7 ώρες τηλεόραση την ημέρα. Εδώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και το άλμα που έκανε η ταξική πάλη με την οικοδόμηση του σοσιαλισμού σε μια σειρά χώρες, την ανάπτυξη απελευθερωτικών κινημάτων και κινημάτων ειρήνης.

Από την άλλη η ανάπτυξη των ΜΜΕ καθόλου δε σημαίνει και ανάπτυξη της δημοκρατίας. Μάλλον το αντίθετο. Οι ΗΠΑ ελέγχουν τα δύο τρίτα της παγκόσμιας ροής των ειδήσεων μέσω των πρακτορείων «Ασοσιέιτεντ Πρες» και «Γιουνάιτεντ Πρες», χωρίς να αναφέρουμε το CNN. Μαζί μάλιστα με το αγγλικό «Ρόιτερς» και το γαλλικό AFP επηρεάζουν πάνω από 450 εκατομμύρια φύλλα εφημερίδων και πάνω από 1,5 δισ. άτομα μέσα από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Να, η κοινωνία της πληροφορίας!!

Η αμερικανική βιομηχανία όπλων RCA ελέγχει 6 εκδοτικούς οίκους και το τηλεοπτικό δίκτυο NAC.

Οι 7 μεγαλύτερες σε κυκλοφορία εφημερίδες στην Ιταλία είναι ιδιοκτησία βιομηχανιών. Στη χώρα μας τα ονόματα Λαμπράκης και Μπόμπολας είναι συνυφασμένα με ένα πεδίο δραστηριοτήτων από τον πολιτισμό μέχρι τον κατασκευαστικό τομέα. Τι άλλο εκτός από γέλια μπορούν να προκαλέσουν οι διακηρύξεις των πνευματικών ταγών της αστικής κυριαρχίας για ρυθμίσεις, κώδικες δεοντολογίας και αυτοδεσμεύσεις των καναλαρχών;

Ο εργάτης - σύμφωνα με τον Μαρξ - «βρίσκει τον εαυτό του έξω από την καταναγκαστική εργασία».

«Βρίσκω τον εαυτό μου» σημαίνει συνειδητοποιώ τη θέση μου σαν παραγωγού πλούτου που ιδιοποιείται άλλος, κλέβοντάς μου τελικά τη ζωή.

Αυτή ακριβώς τη σκέψη ακυρώνει η επιβαλλόμενη μαζική επικοινωνία, κοντά στα αδέλφια της. Τη βία, τη θρησκεία, την αρχιτεκτονική, τη χωροταξία. Η συσκότιση και η συγκάλυψη της απάνθρωπης αντίφασης, η διάσπαση της κοινότητας μέσω αρχιτεκτονικών και χωροταξικών παρεμβάσεων, η απομόνωση μέσα από τον εκφυλισμό της επικοινωνίας, η δημιουργία ψεύτικων αναγκών, άπιαστων κόσμων, εξαρτητικών συμπεριφορών. Αυτή είναι η διαλεκτική των αστών. Κυνήγι της επιτυχίας και του χρήματος, στο οποίο ο άνθρωπος γίνεται εχθρός του εαυτού του, επομένως και εχθρός των άλλων, που τελικά απομένει μόνος, χωρίς δικές του ανάγκες απέναντι σε ένα σύστημα που δεν καταλαβαίνει και που αποτάσσεται στις «μεταφυσικές» απρόσωπες δυνάμεις τους.

Αυτό το μοναχικό πλήθος δεν είναι δύσκολο να προσαρμοστεί στον «Μπιγκ Μπράδερ» ή στο «Μέγκα Μπαρ», γιατί εκεί συμβαίνει αυτό που συμβαίνει στην καθημερινή ζωή. Ο ανταγωνισμός, το παρασκήνιο, το κυνήγι του κέρδους χωρίς όρους και αρχές, οι αξίες των καπιταλιστών δηλαδή με τις οποίες διαπαιδαγωγούν την κοινωνία, γίνονται αντικείμενα παρακολούθησης εκείνων οι οποίοι αλλοτριώθηκαν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους μέσα σ' ένα σκηνικό ανταγωνισμού, ραδιουργίας και κυνηγιού του κέρδους και επιστρέφοντας σπίτι τους βλέπουν 12 ή 14 ηλίθιους δυστυχισμένους να προσωποποιούν αυτή την πραγματικότητα.

Και ο ίδιος να τιμωρεί ή να επιβραβεύει αυτές τις συμπεριφορές. Ο άνθρωπος εμπόρευμα παράγει τον άνθρωπο σαν απανθρωποποιημένη ύπαρξη, ανήθικη, παραμορφωμένη και ηλίθια, σημειώνει ο Κ. Μαρξ.

Εχουμε πολλούς λόγους να συμφωνήσουμε μαζί του.

Μας είπαν ότι συμπεριφερόμαστε σαν ένα μωρό που φωνάζει πως έρχεται ο λύκος μα λύκος δε φαίνεται, θυμόταν ο Τολιάτι από το βήμα του 7ου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς, αναφερόμενος σε εκείνους που ειρωνεύονταν τις προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο του φασισμού.

Τώρα πια ο λύκος έχει μπει στο μαντρί.

Και δεν αντιμετωπίζεται με ρυθμίσεις.

Τι περιμένετε; Οι κουφοί να σας κάνουν παραχωρήσεις

οι λύκοι να σας ταΐσουν αντί να σας καταβροχθίσουν;

Τέτοια περιμένετε;

(Μπ. Μπρεχτ)

ΠΗΓΕΣ:

ΜΕΛΙΝΑ ΣΕΡΑΦΕΤΕΙΝΙΔΟΥ: ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ GUTENBERG.

ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΤΥΠΟΣ


Παύλος ΡΟΥΦΑΣ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ