Copyright 2023 The Associated

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση - πρόσκληση, η Σύνοδος ήταν «ευκαιρία να επιβεβαιωθεί εκ νέου η προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ καθώς και η ανάγκη για συνεχή και μη αναστρέψιμα μεταρρυθμιστικά επιτεύγματα των εταίρων, που να στηρίζονται στις αξίες και τις αρχές της ΕΕ». Βασικά θέματα ήταν «η εμβάθυνση της πολιτικής δέσμευσης με τα Δυτικά Βαλκάνια, φέρνοντας τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων πιο κοντά στην ΕΕ και προωθώντας τη σταδιακή ολοκλήρωση - οικοδόμηση οικονομικών θεμελίων για το μέλλον και τον μετριασμό των επιπτώσεων του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας», τα σχέδια για την ενεργειακή και εμπορική διασύνδεση της περιοχής με την ΕΕ.

Στην Αθήνα, διπλωματικοί κύκλοι από τις αρχές της βδομάδας - ύστερα και από την απόρριψη της υπεράσπισης του Φρέντι Μπελέρη να πάρει άδεια για να ορκιστεί δήμαρχος Χειμάρρας - υποστήριζαν ότι η κυβέρνηση θα διατηρήσει αρνητική στάση για την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας, επιμένοντας ότι όσον αφορά τον εκλεγμένο δήμαρχο Χειμάρρας «δεν είναι θέμα ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, αλλά μια καθαρά πολιτική - διοικητική απόφαση».

Την ίδια ώρα, ο Γερμανός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, μίλησε για την ανάγκη «οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Αλβανίας» τα τελευταία χρόνια «να ανταμειφθούν». «Οταν μια χώρα έχει προχωρήσει σε εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις, όπως π.χ. στην περίπτωση της Αλβανίας, πρέπει αυτό να αναγνωρίζεται. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος για εκτεταμένες συνέπειες συνολικά στη διαδικασία διεύρυνσης, κάτι που δεν μπορούμε να επιτρέψουμε», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «είναι ο καιρός να δούμε όλοι τη μεγάλη εικόνα. Και αυτό ισχύει τόσο για τις υποψήφιες χώρες όσο και για τα κράτη - μέλη της ΕΕ».

Την ίδια στιγμή, ανησυχία στα ευρωενωσιακά επιτελεία προκαλεί η στασιμότητα στην εξομάλυνση των σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου, με το παζάρι να φουντώνει και γύρω από την ίδρυση της Ενωσης Σερβικών Δήμων στο Κοσσυφοπέδιο.

Στις αρχές της βδομάδας, ο Αμερικανός πρέσβης στην Πρίστινα, Τζέφρι Χόβενιερ, είπε ότι «δεν χρειαζόμαστε άλλη μια "Σερβική Δημοκρατία", δεν θέλουμε κάτι που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία του κράτους του Κοσσυφοπεδίου», αναφερόμενος στη μία από τις δύο οντότητες που συγκροτούν τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη (Β-Ε), όπου πλειοψηφεί το σερβικό στοιχείο.

Ο Γερμανός πρέσβης στο Βελιγράδι, Jorn Rohde, δήλωσε από τη μεριά του ότι «το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να ασκήσει τα καθήκοντά του, επίσης και η Σερβία». Η δε Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αναλένα Μπέρμποκ, δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι η σημερινή σερβική ηγεσία «βαδίζει σε μια λεπτή γραμμή» στην «ευθυγράμμισή» της με την ΕΕ και τη Ρωσία.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η υπουργός Ενέργειας της Σερβίας, Ντούμπραβκα Τζέντοβιτς Χαντάνοβιτς, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα καταργήσει τους φόρους που έως τώρα επιβάλλονταν για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στη Σερβία αλλά και μέσω αυτής σε άλλες χώρες, όπως η Ουγγαρία. Η Χαντάνοβιτς σχολίασε μεταξύ άλλων ότι αυτός ο φόρος ήταν αντίθετος με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

Είχε προηγηθεί ανακοίνωση του κυβερνητικού συνασπισμού της Βουλγαρίας ότι τελικά δεν θα θέσει σε εφαρμογή, τουλάχιστον προς το παρόν, φόρο που σχεδίαζε για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της δικής της επικράτειας.

Στο μεταξύ, την αξία της «θετικής ατζέντας» που αναπτύσσεται στα Ελληνοτουρκικά και στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας μνημόνευσε, χτες, ο αρμόδιος για τη διεύρυνση και τις σχέσεις γειτονίας της Ευρωένωσης, Ολιβερ Βαρχέλι, ο οποίος ενόψει της σημερινής Συνόδου Κορυφής είπε ότι οι διαφωνίες και «εκκρεμότητες» που επιδρούν στις ενταξιακές συνομιλίες με την Τουρκία «δεν θα πρέπει να μας αποτρέψουν από το να δώσουμε συνέχεια στη θετική ατζέντα που βάλαμε στο τραπέζι από κοινού με τον ύπατο εκπρόσωπο» (για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας).

Σύμφωνα δε με σχετικά ρεπορτάζ, πρόσθεσε ότι η θετική ατζέντα «θα πρέπει να θέσει τα θεμέλια για μια νέα αρχή, όπως ζητήθηκε και προτάθηκε επίσης από τον Πρόεδρο Ερντογάν».

Τα παραπάνω σημειώνονται με φόντο και την πρόσφατη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας στην Αθήνα, που δρομολόγησε κοινές επιχειρηματικές και άλλες συμφωνίες με φόντο τις επώδυνες ευρωατλαντικές διευθετήσεις και τα σχέδια συνεκμετάλλευσης σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο.

Το ...θετικό αυτό «κλίμα» σπεύδει να συντηρήσει και η Αγκυρα, με δηλώσεις αυτήν τη φορά του διευθυντή Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν.

Με βιντεοσκοπημένο μήνυμα που έστειλε στο Ελληνο-τουρκικό Φόρουμ Δημοσιογράφων και Ακαδημαϊκών, που έγινε στην Αθήνα (με οργανωτές το Institute of Global Affairs και το Ιδρυμα Ερευνών Τουρκίας), ο Αλτούν, αναφερόμενος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, έκανε λόγο για «κοινή βούληση» που «θα ανοίξει πολλές ευκαιρίες συνεργασίας, στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, οι οποίες θα είναι επωφελείς για τις χώρες μας και την περιοχή μας». Πρόσθεσε πως «ως Δημοκρατία της Τουρκίας πιστεύουμε ότι δεν έχουμε ανυπέρβλητα προβλήματα με τους κοντινούς μας γείτονες, όπως η Ελλάδα». Κατέληξε δε ότι «πιστεύουμε πως αυτή η δομή που θα οικοδομήσουμε από κοινού θα αποτελέσει παράδειγμα για την εγγύς γεωγραφία μας και θα συμβάλει εξαιρετικά θετικά στη σταθερότητα της περιοχής μας».

Την ίδια ώρα, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δέχτηκε χτες στην Αγκυρα τον πρόεδρο της λιβυκής λεγόμενης Βουλής των Αντιπροσώπων που εδρεύει στο Τομπρούκ (ανατολική Λιβύη), Ακίλα Σάλεχ. Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ, στη συνάντηση - που έγινε κεκλεισμένων των θυρών - θα εξετάζονταν οι διμερείς σχέσεις και «κρίσιμα ζητήματα». Μεταξύ άλλων γινόταν αναφορά στον σχηματισμό νέας κυβέρνησης στη Λιβύη αλλά και στη διαδικασία ελέγχου των εσόδων από το πετρέλαιο.

Στο μεταξύ, τη «στρατηγική σημασία» της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ελλάδα καταγράφει αναφορά που συμπεριλήφθηκε στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ (NDAA) για το έτος 2024, η ψηφοφορία για την τελική εκδοχή του οποίου αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις Ολομέλειες της Βουλής και της Γερουσίας τις επόμενες μέρες.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, στο κείμενο αναφέρεται η επικαιροποιημένη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ (MDCA), με την επισήμανση ότι αυτή «αντανακλά την κοινή δέσμευση Ουάσιγκτον και Αθήνας για την προώθηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή», όπως βαφτίζονται τα ευρωατλαντικά σχέδια, ενώ αναγνωρίζεται η σημασία που έχει η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη χώρα, αυξάνοντας τις «επιχειρησιακές δυνατότητες» των μακελάρηδων.

Παράλληλα, η τροπολογία για την «ανάλυση της δυνατότητας για πρόσθετες βάσεις ή διευρυμένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ελληνική Δημοκρατία, ιδιαίτερα στα ελληνικά νησιά», που είχε κατατεθεί και ψηφιστεί το καλοκαίρι στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, φέρεται να μην περιλαμβάνεται στο τελικό κείμενο, με τους σχετικούς σχεδιασμούς να «καλύπτονται» ούτως ή άλλως από την κατάπτυστη Συμφωνία για τις Βάσεις.