Η ενίσχυση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Βαλκανικής σε νομικά ζητήματα, η πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος, ιδίως της διαφθοράς, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και η καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης κυριάρχησαν στην 1η Συνάντηση των υπουργών Δικαιοσύνης της Βαλκανικής και στο 2ο Διαβαλκανικό Συνέδριο των νομικών, που πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο στην Καστοριά.

Οι εργασίες της συνάντησης των υπουργών Δικαιοσύνης και των νομικών της Βαλκανικής πραγματοποιήθηκαν με την παρουσία της ηγεσίας της ελληνικής Δικαιοσύνης. Παραβρίσκονταν οι πρόεδρος και εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γ. Κάππος και Ε. Κρουσταλάκης, αντίστοιχα, ο αντιπρόεδρος του ΣτΕ, Φ. Στεργιόπουλος, εκπρόσωποι των δικαστικών ενώσεων κ.ά.

Στα αποτελέσματα των εργασιών στην Καστοριά καταγράφεται η καθιέρωση σε ετήσια βάση της συνάντησης των υπουργών Δικαιοσύνης της Βαλκανικής, καθώς και η ίδρυση Βαλκανικής Ομοσπονδίας Νομικών. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Φ. Πετσάλνικος, δεσμεύτηκε στους Βαλκάνιους συναδέλφους του ότι θα αναζητήσει τρόπους κοινοτικής ενίσχυσης για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση των νομικών συστημάτων τους.

Αίσθηση προκάλεσε η εισήγηση της γενικής γραμματέα της Ενωσης Διοικητικών Δικαστών, Αγ. Παπαπαναγιώτου, η οποία, αναφερόμενη εμμέσως στις εξελίξεις για την τρομοκρατία, εξέφρασε τους φόβους μερίδας των δικαστικών λειτουργών για συρρίκνωση των ατομικών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Η Αγ. Παπαπαναγιώτου μιλώντας για το ρόλο του δικαστή είπε: «Αναμφισβήτητα είναι ρόλος προστασίας των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών, κατοχύρωσης και διασφάλισής τους, διεύρυνσης του περιεχομένου τους και εμβάθυνσης της δημοκρατίας. Σ' αυτόν το ρόλο καλείται ο δικαστής να ανταποκριθεί και να λάβει θέση».

Σχετικά με την έκπτωση των ατομικών δικαιωμάτων στο όνομα της ασφάλειας, η γενική γραμματέας της Ενωσης Διοικητικών Δικαστών έδωσε τη δική της απάντηση, ενώ μίλησε και για υπερβάσεις εκ μέρους των αστυνομικών οργάνων: «Παρατηρείται, είπε, ένας προβληματισμός αναφορικά με το εάν θα πρέπει να παραμείνει η απόλυτη προστασία των δικαιωμάτων, έτσι όπως διαμορφώθηκε ή επιβάλλεται η συρρίκνωσή τους στο όνομα ενός νέου δικαιώματος, που δε φαντάζει τόσο νέο, του αισθήματος ασφάλειας που πρέπει να αισθάνεται ο κάτοικος κάθε χώρας. Ετσι, γράφεται και δε διαψεύδεται, ότι εμφανίζεται το φαινόμενο να συλλαμβάνονται και να ανακρίνονται άνθρωποι λόγω των εξωτερικών γνωρισμάτων τους, να υποκλέπτονται προφορικές συνομιλίες μεταξύ υπόπτων χωρίς θεσμοθετημένες, σαφείς διατάξεις στο εσωτερικό δίκαιο, που ρυθμίζουν λεπτομερώς την αστυνομική αυτή δραστηριότητα, να στερείται ο κατηγορούμενος του δικαιώματος επικοινωνίας με τον δικηγόρο του από τη συνεχή παρουσία αστυνομικού κατά τη διάρκεια της συζήτησης μαζί του».

Επίσης, έκανε λόγο και για υποκριτική πρακτική εκ μέρους των μεγάλων χωρών, φωτογραφίζοντας τις ΗΠΑ, σε ό,τι αφορά στην εφαρμογή του ποινικού δικαίου διεθνώς. Ειδικότερα για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο η Αγ. Παπαπαναγιώτου εκθείασε την αρχική πρωτοβουλία για τη σύστασή του, ενώ εξέφρασε προβληματισμό για τη σημερινή πορεία του. «Η προσπάθεια βέβαια ξεκίνησε, είπε, αλλά όλοι βλέπουμε τα εμπόδια που συναντά στην υλοποίησή της, εμπόδια που έρχονται να δικαιώσουν, εκ πρώτης όψεως, όσους αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την αξία των διεθνών συνθηκών και διακηρύσσουν ότι δεν αποτελούν παρά μία υποκριτική πρακτική των μεγάλων ιδία χωρών».

Πρόσθεσε ότι αυτή η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί, ωστόσο εξέφρασε επιφυλάξεις: «Εδώ, όμως, γεννάται ένα άλλο ερώτημα, είπε. Κατά πόσον μπορούν να συστήνονται δικαστήρια ad hoc (δηλαδή δικαστήρια για να δικάσουν μια συγκεκριμένη υπόθεση); Η απάντηση στο ερώτημα αυτό πρέπει να είναι κάθετα αρνητική».