Το πλαίσιο που θέτει η ελληνική προεδρία είναι οι στόχοι της Λισαβόνας, τους οποίους αναλαμβάνει να υλοποιήσει σε μια «διευρυμένη Ευρώπη». Είναι η πρώτη προεδρία σε νέες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες. Και όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, «εμπεριέχουν νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για την ΕΕ», δηλαδή ευκαιρίες για την ΕΕ του κεφαλαίου.

Η «ανταγωνιστικότητα» είναι το ευαγγέλιό της, ο καταστατικός της χάρτης. Οσο για την «πλήρη απασχόληση» που θέτουν ως στόχο, αυτή σημαίνει, απλά, εργασία κατά κύριο λόγο με ευελιξία. Ετσι, ο εκσυγχρονισμός του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου «αφορά τις πολιτικές για τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, της κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας, ιδιαίτερα υπό την επίδραση των νέων προκλήσεων, όπως είναι η γήρανση του πληθυσμού, οι περιφερειακές ανισότητες, οι διακρίσεις ως προς το φύλο και τα θέματα που συνδέονται με μεταναστευτικά κύματα και την κοινωνική ένταξη».

Γίνεται φανερό ότι αυτός ο εκσυγχρονισμός -όπως προκύπτει και από τις αποφάσεις της Λισαβόνας - στοχεύει στην παραπέρα απορύθμιση της εργασίας, στην επέκταση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, ενώ η «γήρανση» και οι περιφερειακές ανισότητες, που η ίδια η καπιταλιστική πορεία προκαλεί, αξιοποιούνται ως προκλήσεις που χρειάζονται αντιμετώπιση. Στα πλαίσια αυτά, οι μετανάστες, το κομμάτι που βιώνει την πιο σκληρή εκμετάλλευση, θα γίνουν ταυτόχρονα και το «νέο» αίμα για τη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων. Αφού, όπως σημειώνεται, «η μη ύπαρξη αποδοτικής κοινωνικής πολιτικής δημιουργεί σοβαρό οικονομικό κόστος».

Στη συνάντηση επιβεβαιώθηκαν οι στόχοι της Λισαβόνας για την απασχόληση ώστε το 2010 το ποσοστό της στην ΕΕ να φτάνει συνολικά στο 70%. Επί ελληνικής προεδρίας «είναι ανάγκη να επιβεβαιωθεί η εμπιστοσύνη και η εμμονή στη στρατηγική της Λισαβόνας...». Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά λέγεται, ο κοινωνικός άξονας της Λισαβόνας «συνδέεται άρρηκτα με την ανταγωνιστικότητα».

Σημειώθηκε η ανάγκη για την αναθεώρηση της στρατηγικής απασχόλησης στο εαρινό Συμβούλιο, η οποία, αφού λάβει υπόψη της τη γήρανση του πληθυσμού και τη διεύρυνση, «θα πρέπει να εφαρμοστεί με επικέντρωση στο τρίπτυχο ευελιξία, ποιότητα και ασφάλεια στην εργασία σε συνδυασμό με την παραγωγικότητα». Εδώ «δίνεται προτεραιότητα στη μεγαλύτερη κινητοποίηση και συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή της».

Στο στόχαστρο μπαίνει και η Κοινωνική Ασφάλιση, επιβεβαιώνοντας το τρίπτυχο της Βαρκελώνης «βιωσιμότητα-επάρκεια-προσαρμοστικότητα». Τα συνταξιοδοτικά συστήματα δε θα πρέπει να σκοπεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών των εργαζομένων που τα χρηματοδοτούν, αλλά πρέπει «να ανταποκριθούν στην πρόκληση της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού. Βασική επιδίωξη η εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας μέσω μεγαλύτερης συμμετοχής στην αγορά εργασίας και αποθάρρυνσης της πρόωρης συνταξιοδότησης». Αλλά πίσω από τους όρους της βιωσιμότητας κρύβεται η αμείλικτη απαίτηση, να φορτωθούν τα βάρη στους ασφαλισμένους, οι οποίοι μάλιστα θα πρέπει να παραμένουν ακόμα περισσότερο χρόνο στην αγορά εργασίας, έστω και αν κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης.

Το 2003 ανακηρύσσεται ευρωπαϊκό έτος των ατόμων με ειδικές ανάγκες, αλλά παρά τις φιέστες που ετοιμάζουν τίποτα δεν τους εμποδίζει να περικόπτουν τα επιδόματα των ανθρώπων που τα έχουν ανάγκη.

Τέλος, μέσα στο 2003 θα γίνει η ενδιάμεση επισκόπηση της κοινωνικής ατζέντας ενώ η ελληνική προεδρία καλείται να συμβάλει στην ομαλή πρόοδο του νομοθετικού έργου της ΕΕ. Στα ζητήματα που περιλαμβάνονται είναι η προσωρινή απασχόληση, ο συντονισμός των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης (π.χ. αναπηρία, συντάξεις γήρατος και επιζώντων, ειδικές παροχές), η υγιεινή και η ασφάλεια της εργασίας κλπ.