Τα δισεκατομμύρια που ξοδεύτηκαν από την ελληνική αποστολή στο Σίδνεϊ κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων το Σεπτέμβρη του 2000 για δημόσιες σχέσεις και άλλου είδους δραστηριότητες (σ.σ. όπως γράφαμε στο χτεσινό ρεπορτάζ) δεν πέρασαν από τον προβλεπόμενο προληπτικό έλεγχο της αρμόδιας Τριμελούς Ελεγκτικής Επιτροπής.

Αυτό περιγράφουν οι ίδιοι οι ελεγκτές-δικαστές στην έκθεσή τους, οι οποίοι, μάλιστα, χαρακτηρίζουν αυτή την πράξη «αντικανονική» και εξηγούν αναλυτικά τον τρόπο αλλά και τους λόγους για τους οποίους η ηγεσία της «Αθήνα 2004» απέφυγε επιμελώς τον έλεγχο, για ευνόητους, βέβαια, λόγους. Το γεγονός ότι δε διενεργήθηκαν διαγωνισμοί για ποσά που αγγίζουν συνολικά τα 2,5 δισ. δρχ. και ότι οι αναθέσεις έγιναν με αδιαφανείς διαδικασίες αλλά και επαφές μόνον ενός ανθρώπου σε ορισμένες περιπτώσεις αποδεικνύει πως πρόκειται για έναν σκανδαλώδη χειρισμό, που αφορά, βέβαια, στην τσέπη των εργαζομένων οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν τα σπασμένα της κυβέρνησης και της «Αθήνα 2004».

Χτες, ο «Ρ» δημοσίευσε τις δαπάνες και τις αδιαφανείς διαδικασίες μέσω των οποίων ανατέθηκαν πακέτα δισεκατομμυρίων σε διάφορες εταιρίες, που εξυπηρέτησαν την αποστολή της «Αθήνα 2004» στο Σίδνεϊ. Σήμερα αποκαλύπτουμε τα συμπεράσματα των ελεγκτών σχετικά με τη στάση της ηγεσίας της εταιρίας, η οποία παρέκαμψε τον προληπτικό έλεγχο των αποφάσεών της όπως προβλέπει η νομοθεσία.

Οι ελεγκτές στην έκθεσή τους αναφέρουν: «Το επείγον ως δικαιολογητικός λόγος παράκαμψης του προληπτικού ελέγχου για επιχείρηση πράξεων ή ενεργειών κατά παρέκκλιση από κείμενες διατάξεις ή χωρίς την τήρηση διατυπώσεων ή προθεσμιών που επιβάλλουν οι κείμενες διατάξεις ή κατ' εξαίρεση από τεθειμένους κανόνες, αναγνωρίζεται από το δίκαιο, μόνον όταν και όπου προβλέπεται και πάντοτε με τις προϋποθέσεις, που κατά περίπτωση ορίζει ο νόμος. Στην εδώ εξεταζόμενη περίπτωση η επίκληση του επείγοντος γίνεται προς δύο κατευθύνσεις, ήτοι:

α) Αφ' ενός μεν για να δικαιολογηθεί η θετική εταιρική ενέργεια της καταρτίσεως με απ' ευθείας ανάθεση της συμβάσεως μισθώσεως και διαμορφώσεως συγκεκριμένων χώρων του MCA με την ΑΡΡ, στην οποία προσέδωσαν περιεχόμενο συμβάσεως παροχής υπηρεσιών. Σε σχέση με την κατεύθυνση αυτή παρατηρούνται τα εξής: Σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 92/50 ΕΟΚ (συμβάσεις υπηρεσιών), κατ' επίκληση της οποίας έγινε η απ' ευθείας ανάθεση της συμβάσεως (με την εκδοχή ότι επρόκειτο για σύμβαση παροχής υπηρεσιών) "η επιτακτικά επείγουσα ανάγκη", που εξυπηρετείται από την απ' ευθείας ανάθεση, πρέπει να "προκύπτει από γεγονότα απρόβλεπτα για τις ενδιαφερόμενες αναθέτουσες αρχές", οι δε περιστάσεις "που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της επιτακτικά επείγουσας ανάγκης δεν πρέπει, σε καμιά περίπτωση, να απορρέουν από δική τους ευθύνη".

Είναι, λοιπόν, φανερό ότι οι όροι εφαρμογής της διατάξεως αυτής δεν συντρέχουν στην εξεταζόμενη περίπτωση, γιατί κατά τα εκτιθέμενα στο πρακτικό (62/4.7.2000) του Δ.Σ., το επείγον "...όπως είναι προφανές ανέκυψε με την αναθεώρηση του σχεδίου παρουσίας της Οργανωτικής Επιτροπής στο Σίδνεϊ, μετά την αλλαγή της διοίκησης με την... απόφαση του πρωθυπουργού και τη διαπίστωση από τη νέα διοίκηση της ελλιπούς προετοιμασίας της εταιρίας...", είναι δε εντελώς αδιάφορο αν η ευθύνη για την αλλαγή αυτή ανήκει στην προηγούμενη ή στην παρούσα διοίκηση της εταιρίας, ως αναθέτουσας αρχής.

β) Αφ' ετέρου, δε, για να δικαιολογηθεί η παράλειψη αποστολής της συμβάσεως αυτής στην ΤΕΕ (σ.σ. δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου) για την άσκηση του κατά νόμον επιβαλλομένου προληπτικού ελέγχου νομιμότητας. Προς την κατεύθυνση αυτή παρατηρούνται τα ακόλουθα:

Οπως ήδη ελέχθη πιο πάνω, η επιβάλλουσα τον έλεγχο παρ. 14 του άρθρου 2 του Ν. 2598/98 δεν επιτρέπει σε καμιά περίπτωση εξαίρεση απ' αυτόν, ούτε και για λόγους επείγοντος. Γιατί ο νομοθέτης, γνωρίζοντας ότι η ΟΕΟΑ, ως εταιρία με ορισμένη χρονική διάρκεια, λειτουργεί γενικώς υπό συνθήκες επείγοντος, με την έννοια ότι όλες σχεδόν οι δραστηριότητές της είναι ενταγμένες σε ακριβώς προκαθορισμένα χρονοδιαγράμματα, ρύθμισε ο ίδιος τα εύλογα χρονικά όρια αναμονής του ελέγχου, ώστε αυτός να μην αποτελεί τροχοπέδη στην εύρυθμη λειτουργία της εταιρίας, ορίζοντας στα εδάφια πέμπτο και έκτο της παραγράφου αυτής, ότι: "...Η Ελεγκτική Επιτροπή εκδίδει την απόφασή της εντός τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών. Παρερχόμενης απράκτου της άνω αποκλειστικής προθεσμίας, η σύμβαση θεωρείται εγκριθείσα". Κατά συνέπεια, εάν μέσα σε 30 ημέρες από τότε που θα περιέλθει στην ΤΕΕ ο πλήρης φάκελος της ελεγκτέας προληπτικά σύμβασης, δεν εκδοθεί η απόφασή της, δημιουργείται τεκμήριο ότι η σύμβαση έχει εγκριθεί και μπορεί να αρχίσει η διαδικασία εκτέλεσής της. Η αντικειμενική αυτή ρύθμιση διευκολύνει αποτελεσματικά την εταιρία γιατί της επιτρέπει, με αναμονή στη χειρότερη περίπτωση 30 ημερών, να προγραμματίζει ακριβώς τις επόμενες σε σχέση με τη σύμβαση ενέργειές της.

Με δεδομένο λοιπόν ότι το επείγον γενικώς δεν αποτελεί νόμιμο λόγο για την παράκαμψη του προληπτικού ελέγχου, η εξεταζόμενη σύμβαση έπρεπε και, με αποτελεσματική διαχείριση του διαθέσιμου χρόνου, ήταν δυνατό, κατά την κρίση της ΤΕΕ, να υποβληθεί στη διαδικασία του ελέγχου, εφόσον:

αα) Η πρόταση-προσφορά της ΑΡΡ ήταν γνωστή τουλάχιστον από τις 4.7.2000, αφού αναφέρεται στη με την ίδια ημερομηνία απόφαση (62) του ΔΣ.

ββ) Από τότε επίσης ήταν γνωστό, ότι η πιθανότητα βελτίωσης με διαπραγματεύσεις της προσφοράς της ΑΡΡ ήταν πολύ περιορισμένη, αφού ήταν γνωστοί οι παράγοντες που την περιόριζαν (περιορισμένη προσφορά- μεγάλη ζήτηση ακινήτων στο Σίδνεϊ για μίσθωση, κ.ά.), εκτιθέμενοι με σαφήνεια στο ως άνω πρακτικό, γεγονός που καθιστούσε άσκοπη ή πάντως επισφαλή τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Ενώ δεν είναι γνωστό, ελλείψει σχετικών εγγράφων, πότε ακριβώς άρχισαν και πότε τελείωσαν οι χωρίς βελτιωτικό αποτέλεσμα της προσφοράς (βλ. πρακτικό της 70/1.9.2000 απόφασης Δ.Σ.) διαπραγματεύσεις με την ΑΡΡ.

γγ) Ουδέποτε η ΤΕΕ έχει εξαντλήσει την προθεσμία των 30 ημερών για την άσκηση του ελέγχου και την έκδοση της απόφασής της, γεγονός που είναι γνωστό στα αρμόδια όργανα της εταιρίας.

δδ) Η λιτότητα του συμβατικού κειμένου (που προδήλως συμπίπτει με την προσφορά) δεν απαίτησε πολύ χρόνο για τη διατύπωσή του και

εε) Ως απώτατο χρονικό όριο για την παράδοση του μισθίου χώρου στην ΟΕΟΑ είχε οριστεί το τέλος Αυγούστου 2000, η δε σύμβαση υπογράφτηκε στις 22 Αυγούστου, πράγμα που σημαίνει ότι ο προδιαδραμών (από 4-7-2000) χρόνος αναλώθηκε στις χωρίς αποτέλεσμα διαπραγματεύσεις».

Οι δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου καταλήγουν με το εξής συμπέρασμα: «Η παράκαμψη της διαδικασίας του προληπτικού ελέγχου, ως επιλογή της διοικήσεως της εταιρίας, είναι προφανώς αποτέλεσμα πλάνης, που οφείλεται στο γεγονός, ότι κατά το χρόνο λήψεως της σχετικής αποφάσεως (4.7.2000), η νέα τότε, διοίκηση της ΟΕΟΑ είχε μόλις αναλάβει τα καθήκοντά της και, ως εκ τούτου, δεν είχε ακόμη εξοικειωθεί στις ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν το νομικό καθεστώς της εταιρίας. Υπέλαβε δε ως συγχωρητή τη μη διενέργεια του προληπτικού ελέγχου της ως άνω συμβάσεως, στην προσπάθειά της να επιτύχει πληρέστερα τους στόχους που επεδίωκε η ελληνική παρουσία στο Σίδνεϊ, όπως είχαν αναβαθμιστεί από την ίδια, πράγμα που καλοπίστως πίστευε, ότι μπορεί να συμβεί, μόνο με την παραχώρηση προτεραιότητας στην ουσιαστική πλευρά της προετοιμασίας.

Σε συνδυασμό με την αίσθηση - που είναι διάχυτη στα σχετικά πρακτικά του ΔΣ - της υποχρεώσεως για άμεση προώθηση εταιρικών υποθέσεων που θεωρήθηκαν ως ανεπίδεκτες αναβολής, λόγω της σημειωθείσης ήδη καθυστερήσεώς τους, και της επικείμενης αναχωρήσεως της διοικήσεως στο Σίδνεϊ και της παραμονής της εκεί επί μακρό, κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Η πλάνη όμως αυτή αίρει μεν το στοιχείο της υποκειμενικής υπαιτιότητας των οργάνων διοίκησης, δεν μπορεί όμως, ελλείψει ρητής σχετικής πρόβλεψης του νόμου, να άρει τον μη νόμιμο ή τον αντικανονικό χαρακτήρα της οικείας εταιρικής πράξεως».