Το νέο «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Απασχόληση» (ΕΣΔΑ) του 2000, παρουσιάστηκε την προηγούμενη βδομάδα με βασικό του χαρακτηριστικό την έμφαση στα «ενεργητικά μέτρα» για την «αύξηση της απασχόλησης» και τη «μείωση της ανεργίας». Από την εισαγωγή ακόμη του σχετικού κειμένου, αναγνωρίζεται ότι «η μακρο - οικονομική πολιτική την οποία εφάρμοσε η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια οδήγησε στην εκπλήρωση των κριτηρίων της συνθήκης του Μάαστριχτ». Μια συνθήκη, που μαζί με τη «Λευκή Βίβλο» έθεσαν τα θεμέλια αλλαγής των εργασιακών σχέσεων με τη διαρκή αφαίρεση των εργατικών δικαιωμάτων.

Αναφερόμενο στο νέο αυτό σχέδιο, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημείωσε σε ανακοίνωσή του ότι η κυβέρνηση «επιδιώκει έτσι, μέσα από το μοίρασμα της ανεργίας και της φτώχειας, να εκτονώσει την αγανάκτηση του ανέργου και του εργαζόμενου, εντείνοντας ταυτόχρονα την εκμετάλλευσή τους» και πρόσθετε: «Είναι φανερό ότι για να μην περάσουν τα κυβερνητικά μέτρα, αλλά και για να δοθούν λύσεις σε κάποια προβλήματα των ανέργων, χρειάζεται η ενότητα της εργατικής τάξης και η ανάπτυξη μεγάλων ταξικών αγώνων. Είναι η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνουν η κυβέρνηση και οι καπιταλιστές».

Ωστόσο, το ΕΣΔΑ για το 2000, έτυχε καλύτερης αντιμετώπισης από τους λεγόμενους «κοινωνικούς εταίρους». Οι βιομήχανοι, στη συνάντηση που είχαν οι...«εταίροι» με τον υπουργό Εργασίας την περασμένοι Πέμπτη, απέφυγαν να κάνουν δηλώσεις - έχουν εξάλλου κάνει σαφές ότι συμφωνούν απόλυτα με το ΕΣΔΑ, όπως είναι φυσικό - αξίωσαν όμως στη συνάντηση να διευρυνθεί ο χρονικός ορίζοντας της «διευθέτησης του χρόνου εργασίας» και να καταργηθεί η οποιαδήποτε προϋπόθεση για την εφαρμογή της! Μεγαλύτερες φορολογικές απαλλαγές και για πολύ μικρές επιχειρήσεις, ζήτησαν επίσημα οι εκπρόσωποι της ΓΣΕΒΕΕ.

Η ΓΣΕΕ «εντυπωσίασε» διατυπώνοντας μια «κομψή» κριτική για τα πενιχρά αποτελέσματα των προηγούμενων ΕΣΔΑ, σε σχέση με την αύξηση της ανεργίας και στη συνέχεια έκανε προτάσεις για την... καλύτερη λειτουργία του «Εθνικού Σχεδίου». Πολλές από τις διαπιστώσεις και τα αιτήματα της ΓΣΕΕ, «συμπτωματικά» η κυβέρνηση τα είχε συμπεριλάβει ήδη στο ΕΣΔΑ, όπως τον «εκσυγχρονισμό» του ΟΑΕΔ, τη βελτίωση των μηχανισμών υλοποίησης των προγραμμάτων, τη σύνδεσή της αρχικής και συνεχιζόμενης κατάρτισης με την αγορά εργασίας. Με λίγα λόγια, η ΓΣΕΕ ζήτησε από την κυβέρνηση να εφαρμόσει την ίδια την.... πολιτική της! Οι φραστικές αναφορές στον περιορισμό της «ευελιξίας» και στην «προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων», φάνταζαν εξόφθαλμα υποκριτικές μετά από όλα αυτά.

Μέσα από το ΕΣΔΑ προαναγγέλλεται ότι θα ακολουθήσει σύντομα ένας «ευρύτατος κοινωνικός διάλογος» για την «αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου οργάνωσης της εργασίας», με την «προώθηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης». Βεβαίως, η κυβέρνηση έχει κάνει ήδη ένα πρώτο «κοινωνικό διάλογο» για τις εργασιακές σχέσεις, ο οποίος στηρίχτηκε από την πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ και οδήγησε στο αντεργατικό έκτρωμα Ν. 2639/98. Είναι ο νόμος που περιλαμβάνει και τη «διευθέτηση του χρόνου εργασίας», καθώς και την επέκταση της μερικής απασχόλησης στο δημόσιο.

Από αυτή την άποψη, ένας νέος γύρος «κοινωνικού διαλόγου», αναμένεται να δώσει βάρος στην υλοποίηση των ρυθμίσεων που ήδη υπάρχουν, αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί στην έκταση που θέλει η κυβέρνηση. Μέχρι το 1998 η κυβέρνηση είχε ουσιαστικά αφήσει τις εργασιακές σχέσεις να καταρρεύσουν, έχοντας διαλύσει τις Επιθεωρήσεις Εργασίας και επιτρέψει στους εργοδότες να δοκιμάζουν ατιμώρητοι μεγάλες καταστρατηγήσεις της νομοθεσίας. Αυξήθηκαν οι ανασφάλιστοι, το ωράριο εργασίας επεκτεινόταν αυθαίρετα για 1, 2 ή και περισσότερες ώρες χωρίς καν κάποια αποζημίωση, η αμοιβή δεν ήταν σύμφωνη με τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Ακολούθησε ο νόμος σαν μια δήθεν προσπάθεια της κυβέρνησης να βάλει τάξη στο... χάος που η ίδια δημιούργησε!

Στον απολογισμό της κυβέρνησης στο ΕΣΔΑ, τονίζεται ότι τα θεσμικά μέτρα που ήδη έχει λάβει «περιλαμβάνουν ρυθμίσεις για την επέκταση των επιτρεπόμενων μορφών μερικής απασχόλησης, ρυθμίσεις για ειδικές μορφές απασχόλησης, όπως π.χ. τηλεεργασία, ρυθμίσεις για τη δυνατότητα διευθέτησης του χρόνου εργασίας σε βάση μεγαλύτερη της εβδομαδιαίας, τη νομιμοποίηση των ιδιωτικών γραφείων ευρέσεως εργασίας, τη δυνατότητα σύναψης συμφωνιών απασχόλησης με παραμέτρους προσαρμογής στις συνθήκες της τοπικής αγοράς».

Το νέο ΕΣΔΑ περιλαμβάνει προγράμματα κατάρτισης ανέργων και εργαζομένων, απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, αυτοαπασχόλησης και τόνωσης της... επιχειρηματικότητας, ενίσχυσης της κοινωνικής εργασίας και διάφορα ακόμη. Ολα αυτά τα προγράμματα έχουν ανακοινωθεί από το υπουργείο Εργασίας και πολλά από αυτά εφαρμόζονται, πριν καταρτιστεί το νέο σχέδιο. Σ' αυτό αποτυπώνεται η θέληση της κυβέρνησης και η επιθυμία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να προχωρήσουν πιο γρήγορα στην υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων και στις αλλαγές που αυτά προωθούν.

Οι γενικές αρχές του ΕΣΔΑ, καθορίζονται στο κείμενο ως εξής: «Επιχειρούμε, όπου είναι σκόπιμο, παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας με αντικείμενο το χρόνο απασχόλησης ή άλλα ευέλικτα σχήματα, που στοχεύουν στην αύξηση των θέσεων εργασίας με ταυτόχρονη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της παραγωγής». Επίσης, εφαρμόζονται «πολιτικές που προωθούν την ευελιξία και την προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας»!

Από τις μελλοντικές επιδιώξεις δε θα μπορούσε να λείπει ο περιορισμός της επιδότησης ανεργίας, μέσω της ενίσχυσης των επιδοτήσεων «προς την κατεύθυνση των ενεργητικών μέτρων απασχόλησης, παρέχοντας αυξημένα κίνητρα προς τους εργοδότες, για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και ομοίως, προς τους άνεργους για ενθάρρυνση της αυτοαπασχόλησης, της έναρξης επιτηδεύματος και της δημιουργίας συνεταιρισμών».

Είναι χαρακτηριστικό, ότι στο ΕΣΔΑ υπάρχει αλλαγή πρώτα απ' όλα στη φρασεολογία του υπουργείου Εργασίας. Τα διάφορα προγράμματα έχουν πάρει πολλά... ονόματα. Τώρα, όμως, ονομάζονται ξεκάθαρα «προγράμματα ενίσχυσης της απασχολησιμότητας». Αυτά τα προγράμματα εντάσσονται στην 1η κατευθυντήρια γραμμή του ΕΣΔΑ για «ένα νέο ξεκίνημα σε κάθε νεαρό άνεργο»! Σ' αυτή την επιδίωξη εντάσσονται και τα Κέντρα Προώθησης της Απασχόλησης, που μέχρι τώρα είναι 24. Η ίδια η κυβέρνηση, αναγνωρίζει σ' αυτό το ντοκουμέντο τη σχέση ανάμεσα στις «νέες» δομές και την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, κάτι που προφορικά προσπαθεί να αρνηθεί.

Μέσα και από αυτό το «Εθνικό Σχέδιο» φαίνεται καθαρά η προσπάθεια της κυβέρνησης να εφαρμόσει τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ώστε να μειώσει στο ελάχιστο τα δικαιώματα των εργαζομένων. Κάθε αράδα του είναι ξεκάθαρη και διάφανη, συγκεκριμένη πέραν κάθε αμφιβολίας. Αυτό που γίνεται ακόμη πιο καθαρό με το νέο σχέδιο, είναι ότι κάθε οργανισμός, κάθε υπηρεσία και κάθε μέτρο που θα παρθεί το 2000, θα είναι προσανατολισμένο απόλυτα και αποτελεσματικά - κατά την ελπίδα της κυβέρνησης - στην υλοποίηση της αντεργατικής πολιτικής.