Φυσικά, αυτό δεν έγινε. Εγινε, όμως, κάτι άλλο: Οπως μαθαίνουμε, εκκρεμεί υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την κατοχύρωση της δυνατότητας των κατοίκων όλων των χωρών - μελών της Ενωσης να εργάζονται στο δημόσιο τομέα οποιασδήποτε χώρας - μέλους.

Αν και, βέβαια, δεν μπορεί κανείς να έχει, κατ' αρχήν, αντίρρηση στη διακίνηση του εργατικού δυναμικού, πρέπει να σημειωθεί, με ιδιαίτερη επιμονή, ότι, εδώ, έχουμε να κάνουμε με μια διεθνή ένωση καπιταλιστικών χωρών, που λειτουργεί στα πλαίσια των λειτουργιών του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού. Γι' αυτό, θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι παρενέργειες και τα παρεπόμενα μιας τέτοιας ενέργειας.

*****

α) Ενταση των εθνικών αντιθέσεων και προστριβών. Αν η διεθνής διακίνηση του εργατικού δυναμικού στον ιδιωτικό τομέα δημιουργεί τέτοιες αντιθέσεις σαν αυτές που ήδη γνωρίζουμε, καταλαβαίνουμε τι θα γίνει στο δημόσιο, όπου οι προς πλήρωσιν θέσεις θα έχουν ένα έντονα "στελεχικό" χαρακτήρα. Η προβολή του επιχειρήματος της "αμοιβαιότητας", ότι, δηλαδή και οι Ελληνες θα μπορούν να κάνουν το ίδιο στις άλλες χώρες - μέλη, δε μας φαίνεται καθόλου πειστική. Ξέρουμε καλά ότι πίσω από την "ισοτιμία", την "αμοιβαιότητα" κλπ., κρύβονται, στην πραγματικότητα, οι βαθιές διαφορές των επί μέρους εταίρων. Διαφορές, που παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στο δημόσιο τομέα. Ετσι, π.χ., η διαφορά εκπαιδευτικών και μορφωτικών επιπέδων (με άλλα λόγια, η διαφορά επιπέδων "συσσώρευσης στον τομέα της γνώσης") δεν είναι καθόλου λεπτομέρεια. Αποτελεί, αντίθετα, ένα από τα βασικά στοιχεία του εθνικού προβλήματος στις συνθήκες του καπιταλισμού και, πολύ περισσότερο, του ιμπεριαλιστικού του σταδίου.

β) Σιωπηλό "καθεστώς κατοχής". Πράγματι, η "απελευθέρωση" του δημοσίου τομέα θα παρουσιάζει (ή περιέχει πολύ σοβαρό κίνδυνο να παρουσιάσει), στις συνθήκες του σημερινού καπιταλισμού, το αποτέλεσμα της εμπέδωσης της διείσδυσης σε όλους τους αρμούς του κράτους. Πρόκειται για ένα φαινόμενο ιδιαίτερα πολύπλοκο, για την κατανόηση του οποίου χρειάζεται η κατανόηση του συνόλου των πολιτικών και ιδεολογικών σχέσεων της ιμπεριαλιστικής κοινωνίας. Και αυτό, ανεξάρτητα από τα τυπικά κείμενα των νομικών διατάξεων ή των διεθνών συμφωνιών.

Ενα παράδειγμα (που δεν αφορά, μάλιστα, το δημόσιο τομέα) έχουμε ήδη στην Ελλάδα. Η "απελευθέρωση" και η ένταση της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού των Βαλκανίων προς τη χώρα μας (δηλαδή η ολοκλήρωση της υποδούλωσής του) είχαν σαν άμεσο αποτέλεσμα την εμφάνιση μιας θεαματικά μεγάλης - για να μην πούμε γιγαντιαίας - φιλολογίας περί "προοπτικών (ή και σχεδίων) ελληνικής διείσδυσης" στα Βαλκάνια. Καταλαβαίνει κανείς τι ενδέχεται να γίνει με το ενδεχόμενο νέο καθεστώς - και αυτό για το δημόσιο τομέα και στα πλαίσια των γνωστών "διευθυντηριακών" σχέσεων.

******

Θανάσης ΠΑΠΑΡΗΓΑΣ