Χωρίς κοινή θέση για την αντιμετώπιση της κυβέρνησης Σημίτη εξακολουθεί να παραμένει ο "ΣΥΝ" μετά την Κυριακάτικη συνεδρίαση της ΚΠΕ του. Για άλλη μια φορά στάθηκε αδύνατο να συγκεραστούν οι τρεις διαφορετικές απόψεις για το ΠΑΣΟΚ που υπάρχουν στο εσωτερικό του: μία της έντονης πολεμικής στο ΠΑΣΟΚ και την κεντροδεξιά "στροφή" του, η άλλη της συμβολής και ενθάρρυνσης των "μεταρρυθμιστικών τομών", που "θα" κάνει η νέα κυβέρνηση και η τρίτη που προσπαθεί να κρατήσει και τα δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη. Η αδυναμία συγκερασμού αυτών των απόψεων είχε διαφανεί από την περασμένη Παρασκευή όταν στην ΠΓ υπήρξε ισοψηφία και δεν κατορθώθηκε να συνταχθεί μια κοινή εισήγηση στην ΚΠΕ. Ετσι, στη συνεδρίαση της ΚΠΕ ανατέθηκε σε μια πενταμελή επιτροπή (Ν. Βούτσης, Στ. Πιτσιόρλας, Δ. Χατζησωκράτης, Μ. Παπαγιαννάκης και Τ. Τρίκκας) να συνθέσει κείμενο απόφασης με βάση τις τοποθετήσεις.

Πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση ο Ν. Χουντής ενημέρωσε το Σώμα για τη μετάθεση του Συνεδρίου κατά ένα δεκαπενθήμερο καθώς και για τη δυσμενή οικονομική κατάσταση του "ΣΥΝ". Σημείωσε ότι από τα 180 εκατομμύρια της κρατικής επιχορήγησης του '96 το κόμμα έχει ήδη ξοδέψει με μορφή δανείων τα 150 εκ. και εξήγγειλε δίμηνη οικονομική εξόρμηση ύψους 200 εκ. για την κάλυψη των τρεχόντων εξόδων.

Στην εισήγησή του ο Ν. Κωνσταντόπουλος θεώρησε εμπόδια της "προγραμματικής πολιτικής παρέμβασης" του κόμματός του και την καλλιέργεια κλίματος ευφορίας "ότι όλα πλέον είναι εξαιρετικά", αλλά και το κλίμα αρνητισμού "ότι όλα είναι εκ προοιμίου για πέταμα". Επανέλαβε ότι το κόμμα του θα ασκήσει "προγραμματική αντιπολίτευση", μίλησε για "εδραιωμένη κι αμετάθετη την αυτονομία" του κόμματος και πρόσθεσε πως τον "ΣΥΝ" "δεν τον απασχολούν ούτε τον αποπροσανατολίζουν σενάρια που αμφισβητούν την αυτόνομη κομματική του υπόσταση και προοπτική". Αυτά προεκλογικά. Γιατί ο "ΣΥΝ" ζητά μέσω της θέσπισης της απλής αναλογικής την ισχυροποίησή του, για να πρωταγωνιστήσει στη "διαμόρφωση του νέου πολιτικού σκηνικού", αφήνοντας διάπλατες τις πόρτες για μετεκλογική συνεργασία με ένα μη αυτοδύναμο ΠΑΣΟΚ.

Το "μωσαϊκό" των απόψεων φάνηκε στις τοποθετήσεις των μελών της ΚΠΕ. Ο Γ. Δραγασάκης ζήτησε να μη γίνει ο "ΣΥΝ" δύναμη στήριξης καμιάς ομάδας μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Σημείωσε ότι ο Κ. Σημίτης ουδέποτε αμφισβήτησε τη Νέα Τάξη Πραγμάτων, την ευρωπαϊκή ενοποίηση και το πρόγραμμα "σύγκλισης", τόνισε ότι είναι "φίλος ο Σημίτης, φιλτάτη όμως η Αριστερά" και πρόσθεσε με σημασία "επειδή πολλοί έχουμε σχέσεις με παράγοντες του ΠΑΣΟΚ - και καλά κάνουμε - πρέπει να δηλώσουμε με σαφήνεια το στίγμα του ΣΥΝ".

Οχι σε μια "νεφελώδη Αριστερά", ζήτησε ο Θ. Μαργαρίτης, εφιστώντας την προσοχή να μην μπει το κόμμα "σε νέα περιπέτεια με την υπέρβαση του "Α" δηλαδή της Αριστεράς".

Ο Ν. Βούτσης ζήτησε να αποσαφηνιστεί η έννοια της "προγραμματικής αντιπολίτευσης", να αποκηρυχτούν τα σενάρια περί "κεντροαριστεράς" και να επαναβεβαιώσει ρητά ο "ΣΥΝ" τις προγραμματικές του θέσεις.

Για στήριξη του Κ. Σημίτη από τα οικονομικά συμφέροντα και τα ΜΜΕ μίλησε ο Π. Λαφαζάνης, ο οποίος ζήτησε να αντιταχθεί ο "ΣΥΝ" στη "συναίνεση που επιβάλλεται από τα πάνω με όρους εκτρωματικούς".

Τα συνεδριακά κείμενα του κόμματος επικαλέστηκε ο Ν. Χουντής,για να δείξει ότι δεν υπάρχει απόφαση για "σύγκλιση ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ". Εξέφρασε ανησυχία μήπως μια τέτοια σύγκλιση πάρει το χαρακτήρα της "κεντρο - αντιδεξιάς".

Επικίνδυνο θεώρησε τον Κ. Σημίτη ο Φ. Κουβέλης θεωρώντας πως από την εμφάνισή του "κινδυνεύει η περιφερειακή ψήφος" του "ΣΥΝ", επειδή "πολίτες που ήταν έτοιμοι να μας πλησιάσουν, τώρα επανακάμπτουν στην αρχική τους κοίτη".

Από την "άλλη πλευρά του λόφου", τη διατήρηση της αυτονομίας του "ΣΥΝ" αλλά και την "ενθάρρυνση των όποιων μεταρρυθμιστικών τομών επιχειρηθούν" πρότεινε ο Γρ. Γιάνναρος και πρόσθεσε πως "η Αριστερά εάν θέλει να υπάρξει ως ουσιαστική και όχι ως περιθωριακή δύναμη θα πρέπει να αποδείξει ότι απέναντι στους "καλούς" είναι καλύτερη".

Ο Αλ. Αλαβάνος ζήτησε από το κόμμα του "να συλλάβει τα τρομερά διλήμματα του ΠΑΣΟΚ" (!) και να μην κλείσει τα μάτια στο όνομα της ενότητας. Ζήτησε, τέλος, να στηρίξει ο "ΣΥΝ" τον Κ. Σημίτη, ώστε αυτός "να ξεπεράσει τα εσωκομματικά του εμπόδια".

Ο Μ. Παπαγιαννάκης πρότεινε να αντιμετωπίσει θετικά τον Κ. Σημίτη ο "ΣΥΝ" και να μην περιοριστεί στο "σύνδρομο του σκατζόχοιρου".

Την πατρότητα του... "εκσυγχρονισμού" διεκδίκησε για τον "ΣΥΝ" ο Στ. Πιτσιόρλας, ζητώντας να χαιρετίζονται, όπου υπάρχουν, σημεία ταύτισης "που σημαίνουν πως μετακινείται το ΠΑΣΟΚ προς εμάς" (!) Ζήτησε να ανοιχτεί "μέτωπο σε όσους φρενάρουν μια τέτοια εξέλιξη", προσθέτοντας ότι "αν διαψεύσουμε τον κόσμο θα ανοίξουμε την πόρτα για διαρροές προς το ΠΑΣΟΚ".

Ο Θ. Γεωργακόπουλος,αναπτύσσοντας τις απόψεις άλλων 12 μελών της ΚΠΕ (Ε. Παπακωνσταντίνου, Γ. Καλογήρου, Φ. Σιάνου, Μ. Τρανταλίδης, Χρ. Τσακόπουλος, Δ. Προβατάς κ. ά.) που κατέθεσαν "κείμενο προβληματισμού", πρότεινε να συμβάλει ο "ΣΥΝ" "στη γονιμοποίηση της νέας φάσης όπου εισήλθε η χώρα", να ενθαρρύνει "όποιες μεταρρυθμιστικές αλλαγές" της κυβέρνησης να συναγωνιστεί "για την έκταση και το βάθος τους" και να στηλιτεύσει "τις καθυστερήσεις και τους δισταγμούς".

Ολων τούτων δοθέντων είναι φανερό γιατί ο "ΣΥΝ" δεν κατάφερε να συνθέσει κείμενο απόφασης. Η αρμόδια επιτροπή απλά επιβεβαίωσε το προφανές. Ούτε το κλείσιμο του Ν. Κωνσταντόπουλου (που δεν ήταν τίποτα άλλο από μια περίληψη της εισήγησης) μπόρεσε να γεφυρώσει το χάσμα. Το "αριστερό ρεύμα" ζητούσε να υπάρξει "σαφής" αντίθεση στα περί κεντροαριστεράς, επικαλούμενο την ομιλία του Ν. Κωνσταντόπουλου στο "ΑΚΡΟΠΟΛ" (σ.σ. στην οποία αναφερόταν πως "ο ΣΥΝ δεν εγκλωβίζεται σε ασκήσεις επί χάρτου περί κεντροαριστεράς - κεντροδεξιάς"). Οι "άλλοι" ζητούσαν να φαίνεται καθαρά η θετική αντιμετώπιση στη νέα κυβέρνηση.

Μπροστά στο αδιέξοδο προτάθηκε η γνωστή συνταγή: Να εκληφθούν σαν θέσεις του κόμματος η εισήγηση και το κλείσιμο του προέδρου. Η πρόταση υπερψηφίστηκε (με 10 λευκά). Τότε το "ρεύμα" έκρινε σκόπιμο να επαναφέρει "από το παράθυρο" την πρότασή του, ζητώντας να ψηφιστεί κείμενο του Ν. Βούτση που ανέφερε πως "η ΚΠΕ του ΣΥΝ εγκρίνει τις θέσεις του κόμματος για τη νέα φάση όπως εκτέθηκαν στις πρόσφατες δημόσιες συγκεντρώσεις από τον πρόεδρο του κόμματος και την εισαγωγική ομιλία στη Σύνοδο". Η πρόταση αυτή δεν πέρασε (με 39 υπέρ και 39 κατά).

Ετσι, τουλάχιστον ως το Συνέδριό του ο "ΣΥΝ" θα αντιμετωπίζει τη νέα κυβέρνηση - και το ΠΑΣΟΚ γενικότερα - με βάση ασαφείς και γενικόλογες θέσεις, τις οποίες θα μπορούν να επικαλούνται όλοι. Και να τις καταστρατηγούν... άλλοι τόσοι.

Παναγιώτης ΖΑΒΟΥΔΑΚΗΣ