Απομένουν δυο χρόνια περίπου μέχρι τις αρχές του 1998, οπότε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να αποφασίσει ποιες χώρες ικανοποιούν τα κριτήρια σύγκλισης. Εκείνο που έχει ενδιαφέρον είναι ποια ερμηνεία θα δοθεί και πώς θα εφαρμοστούν στην πράξη τα δημοσιονομικά κυρίως κριτήρια (κρατικό έλλειμμα και δημόσιο χρέος) κατά την αξιολόγηση.

Στη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης το Δεκέμβρη του 1995 οι "δεκαπέντε", κάτω από την πίεση της Γερμανίας, πήραν θέση υπέρ της αυστηρής εφαρμογής των ποσοτικών κριτηρίων.Αν συμβεί αυτό σημαίνει, με βάση τις σημερινές οικονομικές επιδόσεις των κρατών - μελών και σύμφωνα με τις προβλέψεις, ότι στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ από 1ης Γενάρη του 1999 θα συμμετέχουν μόνον το Λουξεμβούργο και πιθανότατα η Γερμανία.Φυσικά, μια τέτοια εξέλιξη ισοδυναμεί με πλήρη αποτυχία της ΟΝΕ και θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες στη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Μπροστά σ' αυτό το ενδεχόμενο άρχισαν να γίνονται συζητήσεις με στόχο να εξασφαλιστεί στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ η συμμετοχή κάποιων κρατών - μελών όχι με αυστηρή ερμηνεία των κριτηρίων, αλλά με πολιτικά κριτήρια. Στην περίπτωση αυτή αναμένεται να ωφεληθούν οι χώρες που βρίσκονται στη "ζώνη του γερμανικού μάρκου", δηλαδή η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και βεβαίως η Γερμανία. Μαζί μ' αυτούς και η Γαλλία, που δεν μπορεί παρά μόνο με πολιτικά κριτήρια να συμμετέχει.

Ωστόσο, δημιουργεί σοβαρά ερωτηματικά η στάση της Γερμανίας, που επιμένει στην αυστηρή ερμηνεία των κριτηρίων, ενώ γνωρίζει ότι αυτό συνεπάγεται την πλήρη αποτυχία της ΟΝΕ. Ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Δημήτρης Χαλικιάς παρουσιάζει μια σοβαρή εκδοχή: "Τα κριτήρια σύγκλισης, κυρίως τα δημοσιονομικά, καθορίστηκαν σκοπίμως αυστηρά, για να αποκλειστούν ορισμένες χώρες, των οποίων η συμμετοχή στην ΟΝΕ κρίνεται ανεπιθύμητη, επειδή έχει διαπιστωθεί στις χώρες αυτές τάση δημιουργίας υψηλών δημοσίων ελλειμμάτων και υψηλού πληθωρισμού επί μια μακρά χρονική περίοδο".

Αν όμως η θέσπιση αυστηρών κριτηρίων είχε ως σκοπό τον αποκλεισμό των "ανεπιθύμητων", η επιμονή στην αυστηρή εφαρμογή τους έχει, σύμφωνα με τον Δ. Χαλικιά, σαν πιθανή εξήγηση "ότι η Γερμανία αποβλέπει στην ενίσχυση της διαπραγματευτικής της θέσης στη Διακυβερνητική Συνδιάσκεψη, ώστε να καταστεί δυνατή η υιοθέτηση ρυθμίσεων που επιθυμεί".

Ετσι κι αλλιώς, αποδεικνύεται πανηγυρικά ότι η ΟΝΕ είναι ένα αυθαίρετο οικοδόμημα, που όχι μόνο δεν παίρνει υπόψη τα πραγματικά δεδομένα των οικονομιών, αλλά και χρησιμοποιείται σαν εργαλείο κυριαρχίας επί των μικρών και οικονομικά αδύνατων κρατών. Ταυτόχρονα, βεβαίως, η ΟΝΕ παίζει το βασικό της ρόλο σαν μηχανισμού μεταφοράς εισοδήματος από τους εργαζόμενους στις πολυεθνικές.

Βεβαίως, δεν υπάρχει σήμερα κανείς που να υποστηρίζει ότι η Ελλάδα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες μπορεί να συμμετέχει στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ. Αυτό δεν το λέει μόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις προβλέψεις της, το επιβεβαιώνουν όλοι οι οικονομικοί αναλυτές, το παραδέχονται και οι αρμόδιοι παράγοντες τους οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Η τελευταία και πιο επίσημη ομολογία, έστω και έμμεση, ήταν η ομιλία του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη στη Βουλή την περασμένη Δευτέρα, όπου τόνισε ότι η απόφαση εισδοχής πρέπει να λάβει υπόψη όχι μόνο τις συγκεκριμένες οικονομικές επιδόσεις του κάθε κράτους - μέλους, αλλά και την προσπάθεια που καταβάλλεται για την εκπλήρωση των κριτηρίων. Με δυο λόγια η κυβέρνηση ζητάει να μην βαθμολογηθεί μόνο με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια, αλλά και για την... καλή της διαγωγή.

Ετσι με δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να εισέλθει στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στο να διαπραγματευτεί τη συμφωνία της στα κρίσιμα πολιτικά θέματα της Διακυβερνητικής, με αντάλλαγμα να της δοθεί το δικαίωμα να ελπίζει ότι κάποτε θα μπορέσει να γίνει μέλος της λέσχης των ισχυρών.