"Και τι κάνετε στην Ολυμπία; Δε λιώνετε από τη ζέστη; Δε στριμώχνεστε μέσα στο πλήθος; Δε συναντάτε μύριες δυσκολίες, αν θελήσετε να πλυθείτε; Δε γίνεστε μούσκεμα άμα βρέξει; Δεν υποφέρετε από το θόρυβο, τις φωνές και τις άλλες ταλαιπωρίες; Μα, μου φαίνεται ότι όλα αυτά τα υποφέρετε και τα ανέχεστε, γιατί αξίζουν τον κόπο όσα πρόκειται να δείτε". Ο στωικός φιλόσοφος του 1ου - 2ου αι. μ. Χ. Επίκτητος, απευθυνόμενος στους ακροατές του, δίνει μια ανάγλυφη περιγραφή της κατάστασης που επικρατούσε στην Ολυμπία την περίοδο τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων (κατά την πρώτη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο, κάθε τέσσερα χρόνια). Σε κάθε Ολυμπιάδα συνέρεαν περίπου 40.000 - 50.000 άνθρωποι, μαζί με τα εκατοντάδες ζώα μεταφοράς, αλλά και με τα χιλιάδες ζώα για τις θυσίες. Η ζέστη και οι μύγες ήταν μεγάλο πρόβλημα για τους συγκεντρωμένους. Ο Κικέρων αναφέρει, ότι υπήρχαν πυγμάχοι, που, ενώ ήταν πολύ ανθεκτικοί στις γροθιές των αντιπάλων τους, δεν μπορούσαν να αντέξουν καθόλου τη ζέστη της Ολυμπίας. Οσο για τις μύγες; Οι Ηλείοι θυσίαζαν στο Δία Απόμυιο, μιμούμενοι τον Ηρακλή που πρώτος θυσίασε σ' αυτόν διώχνοντας τις μύγες "πέρα από τον Αλφειό"!

Τα παραπάνω καθώς και άλλα πολλά, που αφορούν στη διεξαγωγή της Ολυμπιάδας, αλλά και γενικότερα στον αθλητισμό και τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα, τα πληροφορούμαστε στο ενδιαφέρον βιβλίο "Αθλα, Αθλητές και Επαθλα" του επίκουρου καθηγητή της Κλασικής Αρχαιολογίας Πάνου Βαλαβάνη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Ερευνητές". Ενα βιβλίο, γραμμένο από έναν πανεπιστημιακό ερευνητή ειδικευμένο σε θέματα του αθλητισμού στην Αρχαία Ελλάδα, που απευθύνεται σε μαθητές γυμνασίου, αλλά και σε ευρύτερο αναγνωστικό κοινό.

Οι αναγνώστες μπορούν να πληροφορηθούν για την ιστορία και την τοπογραφία των μεγάλων πανελληνίων ιερών και των αγώνων που φιλοξενούσαν, για την προετοιμασία και οργάνωση των αγώνων, την ιερή εκεχειρία, τους αθλητές και την προέλευσή τους, τη διαδικασία βράβευσης με τα ηθικά και υλικά βραβεία, για το συγκεκριμένο αγωνιστικό πρόγραμμα όλων των ημερών της γιορτής, για το τι ήταν το κάθε αγώνισμα, για τις επιδόσεις των αθλητών κ. ά.

Ρ. Σ.