Εχοντας προετοιμάσει ιδεολογικά την κοινή γνώμη, διογκώνοντας τις υπαρκτές αρνητικές πλευρές του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα - αρνητικές πλευρές για τις οποίες, άλλωστε, ευθύνονται ολοκληρωτικά οι κυβερνώντες και οι δικομματικοί τους εταίροι - η"σοσιαλιστική" κυβέρνηση Σημίτη προχωρά και στην πρακτική εφαρμογή της "αναγέννησης" της εκπαίδευσης.

Διαβάζοντας, όμως, κανείς προσεκτικά τις θέσεις του υπουργείου Παιδείας γύρω από το νέο εκπαιδευτικό σύστημα θα μπορέσει να δει το ψεύδος σε όλο του το μεγαλείο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ισχυρισμός του υπουργείου Παιδείας ότι με το νέο σύστημα θα καταργηθούν οι εξετάσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, οι εξετάσεις πολλαπλασιάζονται και γίνονται ακόμα πιο αυστηρές, με όλες τις αναπόφευκτες συνέπειες, που αυτό θα έχει στην παραπέρα γιγάντωση της παραπαιδείας. Οι μαθητές θα εξετάζονται γραπτά και προφορικά από τη στιγμή που θα πατούν το πόδι τους στο Λύκειο με τη "διαγνωστικού χαρακτήρα εξέταση" (πρόκειται ουσιαστικά για εισαγωγικές εξετάσεις) και θα συνεχίσουν να εξετάζονται καθ' όλη τη διάρκεια της Α Λυκείου, με πλήθος εξεταστικών μεθόδων. Το ίδιο θα συμβαίνει και στη Β Λυκείου και επιπλέον προστίθενται οι εξετάσεις νομαρχιακού επιπέδου και τέλος στην Γ Λυκείου, μαζί με τα πολυπληθή τεστ κατά τη διάρκεια του χρόνου θα γίνονται και οι πανελλαδικές εξετάσεις, και μια ακόμη εξέταση που θα έχει να κάνει με τις δεξιότητες του μαθητή και θα συνυπολογίζεται στα μόρια για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Και όλ' αυτά χωρίς να παίρνεται το παραμικρό μέτρο, για τη βελτίωση της παρεχόμενης μόρφωσης και των γνωστών - κατά κανόνα αξιολύπητων - συνθηκών, μέσα στις οποίες αυτή παρέχεται. Χωρίς, ούτε καν, να παίρνεται κάποιο μέτρο φρεναρίσματος έστω της συνεχούς υποβάθμισης και απαξίωσής της.

Ταυτόχρονα, εισάγεται η "καινοτομία" της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας. Τα νέα μέτρα προβλέπουν τη σύσταση ειδικού Σώματος που θα αξιολογεί τους εκπαιδευτικούς, τη σχολική μονάδα ως κτίριο, τους ίδιους τους μαθητές. Σκοπός είναι η δημιουργία σχολείων και σχολών πολλών ταχυτήτων, που οι απόφοιτοί τους θα έχουν διαφορετικές ευκαιρίες στη συνέχιση των σπουδών και της ίδιας τους της ζωής.

Με τα νέα κυβερνητικά μέτρα υποτίθεται ότι θα παρέχεται σε όλους τους νέους η ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αφού και οι θέσεις στα Συμβατικά Προγράμματα θα αυξηθούν, αλλά και θα ιδρυθούν οι Ελεύθεροι Κύκλοι Σπουδών και το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Μόνο, που η προοπτική της καταβολής διδάκτρων από όλους και μάλιστα στο άμεσο μέλλον - παρ' ότι σήμερα δεν ομολογείται ανοιχτά - πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Και το σπουδαιότερο, η προοπτική της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι η ανάπτυξη των Προγραμμάτων Σπουδών Επιλογής - που θα έχουν και χαμηλότερο οικονομικό κόστος - σε βάρος των συμβατικών και γενικότερα η δημιουργία ενός ευέλικτου και ουσιαστικά υποβαθμισμένου τριτοβάθμιου συστήματος, προσαρμοσμένου στις ανάγκες της παραγωγής "εξειδικευμένου" ανθρώπινου δυναμικού για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Οσο για τα πτυχία που θα δίνουν τα τριτοβάθμια αυτά ιδρύματα δε θα χρησιμεύουν και σε πολλά πράγματα, αφού όχι μόνο κανείς δεν εγγυάται ότι θα βρει ο νέος δουλιά πάνω στο αντικείμενο των σπουδών του, αλλά, αντίθετα, τα κυβερνητικά μέτρα έχουν ως στόχο την αποδέσμευση της επιστημονικής κατάρτισης από την επαγγελματική αποκατάσταση.

Η κατάργηση της επετηρίδας διορισμού των εκπαιδευτικών είναι ένα μέτρο συνδεδεμένο άμεσα με όλα τα παραπάνω. Εκτός του ότι αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμά της, και επίσημα πλέον, πλήρους αποσύνδεσης του πτυχίου από το επαγγελματικό δικαίωμα, αποτελεί ταυτόχρονα άλλη μια προσπάθεια ελέγχου των συνειδήσεων των εκπαιδευτικών και κύρια διάλυσης των υφιστάμενων εργασιακών σχέσεων. Ταυτόχρονα, καταργώντας η κυβέρνηση την επετηρίδα, απαλλάσσεται από την ασφυκτική πίεση που της ασκούσαν οι χιλιάδες αδιόριστοι εκπαιδευτικοί.

Η ουσία της "Λευκής Βίβλου" για την παιδεία διατρέχει ολόκληρη την εκπαιδευτική αντιμεταρρύθμιση που επιχειρεί η κυβέρνηση. Ανάλογα μέτρα άλλωστε παίρνονται σταδιακά σε όλες τις χώρες - μέλη της ΕΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα μέτρα, που παίρνει την ίδια περίοδο η νέα, Εργατική κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας, ανάμεσά τους και την επιβολή διδάκτρων στα πανεπιστήμια. Η σύμπτωση, βέβαια, δεν είναι καθόλου τυχαία. Ο άκρατος νεοφιλελευθερισμός επιχειρεί να σαρώσει οτιδήποτε έχει να κάνει με δημόσιο και δωρεάν στην εκπαίδευση, κλείνοντας τις πόρτες της μόρφωσης στα παιδιά των εργαζομένων και θέλοντας να "δέσει" πολύ περισσότερο την εκπαίδευση στην εξυπηρέτηση των αναγκών και των επιδιώξεων του μεγάλου κεφαλαίου. Για να ρίχνει στάχτη στα μάτια του κόσμου χρησιμοποιεί "σοσιαλιστικές" κυβερνήσεις, αφού έχει αποδειχτεί ότι με αυτές μπορεί πιο εύκολα να καταργεί οτιδήποτε βάζει φραγμό στις ορέξεις του.

Τα μεγάλα και ωραία λόγια των κυβερνητικών αρμοδίων, περί μεταρρύθμισης και όλα όσα περί επανάστασης προβάλλει ο φιλικός προς την κυβέρνηση Τύπος, αποσκοπούν στην απόκρυψη των πραγματικών επιδιώξεων και στόχων. Το αν όμως, οι στόχοι αυτοί και οι επιδιώξεις θα υλοποιηθούν, εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό και από τη στάση των εκπαιδευτικών φορέων, των μαθητών και των σπουδαστών, των γονιών τους και από το σύνολο του εργατικού και μαζικού λαϊκού κινήματος. Από δω και πέρα και καθώς η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει στη θεσμοθέτηση των αντιλαϊκών της μέτρων, ο λόγος πλέον ανήκει σ' αυτούς.

Φώτης ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Τα μεγάλα και ωραία λόγια των κυβερνητικών αρμοδίων, περί εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και επανάστασης, αποσκοπούν στην απόκρυψη των πραγματικών επιδιώξεων και στόχων. Το αν όμως, οι κυβερνητικοί στόχοι θα υλοποιηθούν εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, και από τη στάση του εργατικού και του μαζικού λαϊκού κινήματος