"Οι εξαφανίσεις και οι δολοφονίες έχουν γίνει πια καθημερινότητα. Οι επιθέσεις της αστυνομίας σε σπίτια υπόπτων και οι αιματοχυσίες δεν κρίνονται ως εντυπωσιακά γεγονότα. Καταλαμβάνουν την έβδομη - όγδοη θέση στα δελτία των ειδήσεων. Στόχος τους είναι να τα συνηθίσουμε όλα αυτά. Να πάψουμε να αντιδρούμε και, έτσι, να μας μετατρέψουν σε μια κοινωνία φόβου"."Εκανα διαβήματα στο υπουργείο Δικαιοσύνης για την υπόθεση του αγνοούμενου Ισμαφιλ Μπαχτσεσί. Ρώτησα αν τον κρατά η Ασφάλεια. Αλλά ο υπουργός δε μου είπε τίποτα. Δε μου είπε καν "το διαψεύδω". Είπε μόνον ότι δεν έχει καμία πληροφορία. Συμπεραίνω, λοιπόν, ότι κάποιοι - μυστικές υπηρεσίες, παρακρατικοί; δεν ξέρω - τον κρατούν".

Οι παρατηρήσεις αυτές ανήκουν σε Τούρκους βουλευτές. Για την ακρίβεια, στους βουλευτές Σαλμάν Καγιά, Μεχμέτ Κερίμογλου και Αλί Ιμπραφιμ Τούτου, που η ελληνική αντιπροσωπεία επισκέφτηκε στο Κοινοβούλιο της Αγκυρας. Και οι τρεις ανήκουν στο "Σοσιαλδημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα", εταίρο του "Κόμματος του Ορθού Δρόμου" και της πρωθυπουργού Τανσού Τσιλέρ στη σημερινή κυβέρνηση.

Η ελληνική αντιπροσωπεία αιφνιδιάστηκε από τις δηλώσεις τους. Μπορεί να γνώριζε πως οι Σοσιαλδημοκράτες, σε αντίθεση με το κόμμα της Τσιλέρ, εκτιμούν ότι ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα της χώρας είναι αυτό της έλλειψης δημοκρατίας και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γνώριζε, ακόμη, ότι Σοσιαλδημοκράτες και "Κόμμα του Ορθού Δρόμου" είχαν κάνει αμοιβαία συμφωνία, που προέβλεπε ότι οι πρώτοι θα βοηθούσαν την Τσιλέρ να περάσει το νομοσχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις και το δεύτερο θα βοηθούσε τους Σοσιαλδημοκράτες στην προώθηση ενός δικού τους νόμου για τον εκδημοκρατισμό των θεσμών της χώρας. Είχε ακούσει, εξάλλου, πως ορισμένα στελέχη του κόμματος αυτού, και ιδιαίτερα ο Ερτσάν Καρακάς, είχαν διαμαρτυρηθεί έντονα για την καταδίκη σε πολύχρονη φυλάκιση των Κούρδων βουλευτών. Παρ' όλα αυτά, δεν περίμενε τέτοιες ανοιχτές καταγγελίες από την πλευρά των βουλευτών που συνάντησε.

Ο Αλί Ιμπραφιλ Τούτου είναι μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και της ειδικής υποεπιτροπής που ασχολείται με το θέμα του Τούντζελι.

"Επιτροπή και Υποεπιτροπή ουσιαστικά δε δουλεύουν", μας είπε. "Τα κόμματα δε στέλνουν τους αντιπροσώπους τους. Εξάλλου και όταν προσπαθήσαμε να δουλέψουμε, ο στρατός μάς σταμάτησε. Είχαμε πάει να επιθεωρήσουμε την κατάσταση στο Τούντζελι, όπου υπήρχαν καταγγελίες για πυρπολήσεις σπιτιών και αναγκαστικές εκκενώσεις χωριών. Αλλά ο στρατός δε μας άφησε να περάσουμε. Νομίζω ότι, αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να κάνει κάτι, πρέπει να μας δώσει τουλάχιστον ελευθερία κίνησης", κατέληξε ο Αλί Ιμπραφιμ Τούτου.

"Χτυπούν αδιάκριτα και καθημερινά για να τρομοκρατήσουν όλον τον κόσμο", τόνισε ο Μεχμέτ Κερίμογλου. "Θέλουν να διαλύσουν όλες τις λαϊκές οργανώσεις και να συντρίψουν κάθε λαϊκό κίνημα. Στόχος είναι να μετατρέψουν την Τουρκία σε ένα απέραντο βασίλειο του φόβου, ώστε να μπορούν να προωθούν δίχως αντιστάσεις τα σχέδιά τους, οικονομικά ή στρατιωτικά".

"Οι παρακρατικοί δολοφόνοι δε συνδέονται μόνο με το στρατό, αλλά και με παράγοντες ή άτομα της οικονομικής εξουσίας στη χώρα μας", κατέληξε ο Μ. Κερίμογλου, που αξίζει να σημειωθεί ότι, καθ' όλη τη διάρκεια τη συνομιλίας μας, δεν έκανε καθόλου λόγου για "τουρκικό" λαό αλλά για "λαούς της Ανατολίας".

Ο Σαλμάν Καγιά, από την πλευρά του, που η τουρκική αστυνομία δε δίστασε να δείρει άγρια την περασμένη Πρωτομαγιά, στη διάρκεια της μεγάλης εργατικής διαδήλωσης της Αγκυρας, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο της μυστικής αστυνομίας και των παρακρατικών.

"Σε κάθε κράτος υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες. Στην Τουρκία, όμως, οι μυστικές υπηρεσίες φαίνεται να είναι στενά συνδεδεμένες με τους εθνικιστές - φασίστες του Τουρκές και ορισμένες παρακρατικές ομάδες δολοφόνων, που κανείς δεν ξέρει ποιοι τις αποτελούν, αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν. Οι δυνάμεις αυτές δεν ελέγχονται από την κυβέρνηση, αλλά λειτουργούν έξω - και, συχνά, πάνω - από αυτήν".

"Αυτοί αποτελούν την πραγματική εξουσία της χώρας", συνέχισε ο Σαλμάν Καγιά. "Για να το καταλάβετε, θα σας πω μόνον πως οι βουλευτές, οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του λαού από το νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, δεν μπορούν να επισκεφτούν τις περιφέρειές τους, δίχως την άδεια του στρατού. Που πολλές φορές, μάλιστα, δεν τους τη δίνει".

Τον ρωτήσαμε ποια είναι, κατά τη γνώμη του, τα αληθινά κέντρα εξουσίας και συμφέροντα που βρίσκονται πίσω από όλα αυτά.

"Δεν είμαι σε θέση να σας πω με σαφήνεια", απάντησε. "Αυτό που γνωρίζω, όμως, πολύ καλά είναι πως, καθημερινά, όλο και περισσότεροι δολοφονούνται ή εξαφανίζονται. Οι ανακοινώσεις του στρατού δίνουν συχνά απολογισμούς νεκρών ανταρτών και προσθέτουν ότι αυτοί σκοτώθηκαν σε μάχη. Αλλά αυτό είναι ψέμα. Τις περισσότερες φορές, πρόκειται για απλούς ανθρώπους που πέφτουν θύματα των παρακρατικών. Οσο για τις μυστικές μας υπηρεσίες, είναι πασίγνωστο ότι συνεργάζονται στενά με τη CIA. Για πολλά θέματα της χώρας αποφασίζουν, τελικά, οι Αμερικανοί".

Σαστισμένοι, εγκαταλείψαμε το Κοινοβούλιο...

Μ. ΤΟΛΙΑ