Στο Μπουένος Αϊρες σκοτώνεται από πυροβολισμούς ο πρώην Πρόεδρος Χουάν Χοσέ Τόρες

53ο ΜΕΡΟΣ

Ο στρατηγός Χουάν Χοσέ Τόρες ζήτησε πολιτικό άσυλο στο Περού και αργότερα εγκαταστάθηκε στη Χιλή, όπου έπεσε θύμα τρομοκρατικής απόπειρας, η οποία απέτυχε. Καιρό αργότερα, μεταφέρθηκε στην Αργεντινή και εγκαταστάθηκε σ' ένα κεντρικό διαμέρισμα του Μπουένος Αϊρες. Στις 3 Ιούνη του 1976, ενώ έβγαινε απ' το σπίτι του, τέσσερα άτομα τον περίμεναν μέσα σ' ένα αυτοκίνητο μερικά μέτρα πιο κάτω με τη μηχανή αναμμένη, τον έβαλαν μέσα με τη βία κι έφυγαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς άγνωστη κατεύθυνση.

Την επομένη, το πτώμα του βρέθηκε κάτω από τη γέφυρα μιας εθνικής οδού της περιοχής Χίλες, σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από το Μπουένος Αϊρες. Ηταν διάτρητο από σφαίρες και πεσμένο μπρούμυτα, με τα χέρια και τα μάτια δεμένα.

Ενας αγρότης, που βρισκόταν σε κάποια απόσταση από το μέρος, είδε τέσσερις άντρες να τον βγάζουν από το αυτοκίνητο, που ήταν σταματημένο σε μια γωνιά του δρόμου, να τον οδηγούν κάτω από τη γέφυρα και να τον πυροβολούν με τρεις σφαίρες στο κεφάλι. Μετά, χωρίς να βιάζονται, ξαναγύρισαν στο αυτοκίνητο και κατευθύνθηκαν πάλι προς το Μπουένος Αϊρες.

Οι ένοχοι δε βρέθηκαν ποτέ. Μετά από καιρό, ο Τύπος της εποχής αναφέρθηκε στους πιθανούς δράστες του εγκλήματος λέγοντας: "Οι δολοφόνοι είναι υπάλληλοι μισθωτοί σε κατασταλτικούς οργανισμούς, όπως η βορειοαμερικανική CIA, και διαθέτουν πλήρη ατιμωρησία, αφού μέχρι σήμερα κανένας τους δεν έπεσε στα χέρια της αστυνομίας...".

Ο Χουάν Λετσίν Οκέντο, συνδικαλιστικό στέλεχος της Βολιβίας, είχε δηλώσει ότι όσο υπήρχαν η CIA και το Πεντάγωνο, ο Χουάν Χοσέ Τόρες δεν μπορούσε να κοιμάται ήσυχος ούτε στο σπίτι του, ούτε στο κυβερνητικό μέγαρο, κι αυτό αποδείχτηκε.

Σε σχόλιο του Τύπου ειπώθηκε ότι ο τραγικός θάνατος του πρώην Προέδρου Τόρες είχε αποφασιστεί σίγουρα από τους σκοτεινούς άντρες της CIA, λόγω των αριστερών, ριζοσπαστικών θέσεων που είχε πάρει, όταν έγινε Πρόεδρος της Βολιβίας, διώχνοντας τα βορειοαμερικανικά ειρηνευτικά σώματα και μπαίνοντας επικεφαλής ενός αριστερού κινήματος, που άφησε τα ίχνη του στο βολιβιανό λαό.

Η δολοφονία του προκάλεσε βαθιά θλίψη. Το Πανεπιστήμιο της Λα Πας και η Ομοσπονδία Μεταλλωρύχων ζήτησαν να μεταφερθεί η σορός του στη Βολιβία, για να κάνουν από κοινού ολονυκτία στον περίβολο των συγκροτημάτων τους.

Ενώ ο πληθυσμός ετοιμαζόταν να του αποδώσει μαζικά φόρο τιμής, η Προεδρία της Δημοκρατίας της Βολιβίας έκανε γνωστό ότι το υπουργικό συμβούλιο συνήλθε στις έντεκα και μισή τη νύχτα, στις 5 του μήνα, ημέρα Σάββατο, για να δώσει στη δημοσιότητα ένα ανακοινωθέν, σύμφωνα με το οποίο δεν επιτρεπόταν η μεταφορά της σορού του στρατηγού Τόρες.

Για τη CIA και τους εκπροσώπους των συμφερόντων της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, για τον Μπαριέντος και για όλους όσοι σκέφτονταν σαν κι αυτόν, το θέμα του αντάρτικου είχε κλείσει. Πίστευαν ότι δε θα ξαναμιλούσαν πια για τον Τσε, ότι η λησμονιά θα έσβηνε εκείνη την εποποιία. Προσπάθησαν να αγνοήσουν πως οι δίκαιες ιδέες δεν πεθαίνουν.

Στη δική τους τη γη αγωνίστηκαν οι Βολιβιανοί που δημιούργησαν τον Εθνικοαπελευθερωτικό Στρατό της Βολιβίας. Ηταν νέοι που προέρχονταν από διαφορετικά τμήματα της χώρας, όλοι μέλη τίμιων οικογενειών, με πατριωτική παράδοση, μερικοί ήταν απόγονοι ηρώων του πολέμου του Τσάκο ή εθνικών ηρώων.

Αυτοί οι νέοι μιλούσαν στα αποχαιρετιστήρια γράμματά τους για τη λαχτάρα τους για κοινωνική δικαιοσύνη.

Στα περίχωρα της Λα Ιγέρα, ακριβώς στις 9 Οκτώβρη του 1967, οι επιζώντες της ανταρτικής ομάδας, μαθαίνοντας το θάνατο του Τσε, έδωσαν όρκο να συνεχίσουν τον αγώνα. Ενα χρόνο μετά, ο Ιντι Περέδο αναδιοργάνωσε τον Εθνικοαπελευθερωτικό Στρατό της Βολιβίας και κάλεσε ξανά σε πάλη για την τελική ανεξαρτησία.

Ετσι, επανεμφανίστηκε ο ELN, που τον Ιούλη του 1970 η δράση του επεκτάθηκε και έφτασε να αριθμεί 75 νέους, φοιτητές και επαγγελματίες στην πλειοψηφία τους, διαφορετικών θρησκευτικών πεποιθήσεων, αλλά με τα ίδια ιδανικά για ελευθερία. Χώθηκαν μέσα στη ζούγκλα πλημμυρισμένοι από τον πόθο για κοινωνική δικαιοσύνη. Από τους αντάρτες αυτούς 61 ήταν Βολιβιανοί, 4 Αργεντινοί, 6 Χιλιανοί, 2 Περουβιανοί και 2 Βραζιλιάνοι.

Σε μηνύματα που έστειλαν στα διάφορα όργανα του Τύπου της Λα Πας, οι νεαροί φοιτητές ανέφεραν ότι εγκατέλειψαν τη φοιτητική ιδιότητα για να ενσωματωθούν σαν απλοί στρατιώτες στο δοξασμένο στρατό που ιδρύθηκε από τον Τσε.

Ανέφεραν: "Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μια ωχρή αντανάκλαση αυτού που θα συμβεί στο μέλλον, κι αυτό μας υποχρεώνει να αντικαταστήσουμε τη μελέτη με τη δράση, το βιβλίο με το όπλο και την άνετη ζωή με την επαναστατική μετακίνηση στη χώρα μας, δίνοντας μάχες ζωής ή θανάτου εναντίον αυτών που στηρίζουν την ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση".

Οι εχθροί του Τσε θέλησαν να εξαφανίσουν τη σορό του. Διαβεβαίωσαν επίσημα ότι οι στάχτες του διασκορπίστηκαν στις κορυφογραμμές των Ανδεων. Πίστευαν ότι κανείς δε θα του απέτιε φόρο τιμής, ότι δε θα γινόταν ποτέ προσκύνημα σ' εκείνο το ξεχασμένο κομμάτι γης της δικής μας Αμερικής, όπου τον δολοφόνησαν και που στα έγκατά της αναπαύεται.

Ωστόσο, η παρουσία του διαρκεί: το ατάραχο πρόσωπο του κομαντάντε κάθε μέρα γίνεται και πιο αγαπητό στους φτωχούς.

Στην 20ή επέτειο από το θάνατό του, η πορεία προς τη Λα Ιγέρα αποτέλεσε ξεχωριστή απόδειξη ότι τίποτα δε θα μπορέσει να σταματήσει την πορεία της ιστορίας.

Την 1η Οκτώβρη του 1987, μια αντιπροσωπεία της λατινοαμερικανικής γενιάς της 20ής επετείου από το θάνατό του, βρισκόταν στο Μπουένος Αϊρες, στην πλειοψηφία τους Λατινοαμερικανοί φοιτητές, για να αποτίσει φόρο τιμής στον κομαντάντε Τσε Γκεβάρα.

Η αντιπροσωπεία άφησε ανεξίτηλα ίχνη στα χωριά απ' όπου πέρασε, ίχνη που θα μείνουν για πάντα άσβεστα στη μνήμη τους. Στις διηγήσεις για τις μέρες που έζησαν, στην ιστορία που μνημόνευαν, ο Τσε ήταν παρών.

Στη βολιβιανή γη ενώθηκαν οι Βολιβιανοί σύντροφοί του, εργάτες, μεταλλωρύχοι, φοιτητές, αγρότες, θρησκευόμενοι, διανοούμενοι και γενικά ο λαός, που περπάτησαν μαζί με τους επισκέπτες μέχρι που έφτασαν στη Λα Ιγέρα, όπου και σταμάτησαν. Κάπου εκεί, ανάμεσα στις δύσβατες κι απόκρημνες ράχες, παρέμεινε για πάντα χαραγμένος ο θρύλος του τρένου, των λεωφορείων και των άλλων μέσων που εκείνον τον Οκτώβρη του 1987, προχωρούσαν γεμάτα με ένα φορτίο από φωνές κάθε απόχρωσης, που τραγουδούσαν τραγούδια αφιερωμένα στον ηρωικό αντάρτη.

Στο Βάγε Γκράντε, στο Πουκαρά, στο Χαγουέι, "τα παιδιά του Τσε", όπως τους ονόμασαν οι χωρικοί, έσπειραν σπόρο και θέρισαν καρπούς. Και λένε ότι εκεί, στη Λα Ιγέρα, το τοπίο έκανε τις καρδιές τους να χτυπούν πιο γρήγορα, όλοι κοιτούσαν με λαχτάρα τα δέντρα, τα σπαρτά, τα σπίτια, τα μονοπάτια, τις κορφές, την άγονη γη, τις πέτρες, την εξαθλίωση, μέχρι να φτάσουν στο παλιό μικρό σχολείο όπου τον δολοφόνησαν.

Η αποστολή εκπληρώθηκε. Παρ' όλες τις ενέργειες που έγιναν για εκφοβισμό των επισκεπτών, ανεγέρθηκε η προτομή του Τσε, λαξεμένη από το Βολιβιανό γλύπτη Πάμπλο Πας. Ενα πλατύ υφασμάτινο πανό με την εικόνα του ανοίχτηκε και σκέπασε τον ήλιο. Τα παιδιά έσφιγγαν στα χέρια τους τα βιβλία, τα μολύβια και τα τετράδια που τους είχαν φέρει δώρο οι κληρονόμοι του Τσε, καθώς και τα μικρά παιχνιδάκια, τα πρώτα που αποκτούσαν στη ζωή τους.

Εκείνη την ημέρα, 8 του Οκτώβρη, ακόμα και τα παιδιά αυτών που είχαν πολεμήσει κατά του αντάρτικου, τίμησαν τον Τσε. Ετσι στην πορεία πήρε μέρος και ο πρωτότοκος γιος του τότε λοχαγού Γκάρι Πράδο. Το θαυμασμό και σεβασμό τους προκάλεσαν οι κορυφές που περιβάλλουν τη Λα Ιγέρα.

Η γενιά της 20ής επετείου με πάθος διάβασε τη Διακήρυξη Ειρήνης που είχε συντάξει. Η δεύτερη κραυγή δικαιοσύνης υψώθηκε στη Λα Ιγέρα, ένα κάλεσμα σε όσους προσπαθούν να αγνοήσουν τις μεγάλες μάζες των αδικημένων, τις ανάγκες τους, τη φτώχεια, την πείνα και την εξαθλίωση που σπαράζει την ψυχή, κόβει στη μέση τη ζωή και εξαντλεί την υπομονή. Οι νέοι έβαλαν σε ψηφοφορία τη Διακήρυξη της Λα Ιγέρα, που έγινε ομόφωνα αποδεκτή απ' όλους τους παρόντες.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 54ο

ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΕΡΟΣ