Μια ακόμα αποστασιοποίηση από τη συνταγματική υποχρέωση της κυβέρνησης ότι η υγεία είναι κοινωνικό αγαθό και η απονομή της ανήκει στην αποκλειστική ευθύνη του κράτους σηματοδότησε η χτεσινή πρώτη συνεδρίαση του του Συμβουλίου Συντονισμού Ενιαίας Δράσης των Υπηρεσιών Υγείας (ΣΥΣΕΥΠΥ) - η οποία έγινε και δημόσια.

Το ΣΥΣΕΥΠΥ το προβλέπει ο αντι-ΕΣΥ νόμος 2519/97 που ψηφίστηκε το περασμένο καλοκαίρι και γνωμοδοτεί για τον "ενιαίο σχεδιασμό ανάπτυξης των υπηρεσιών υγείας", "το συντονισμό των διαπραγματεύσεων σύμπραξης μεταξύ των υπηρεσιών υγείας του ΕΣΥ και των ασφαλιστικών φορέων", καθώς και για προγράμματα εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης. Πρόεδρος του ΣΥΣΕΥΠΥ είναι η γενική γραμματέας του υπουργείου Υγείας - Πρόνοιας Ιω. Πανοπούλου και συμμετέχουν οι διοικητές του ΙΚΑ, του ΤΕΒΕ, του ΟΓΑ, καθώς και εκπρόσωποι συνδικαλιστικών φορέων.

Βασική επιδίωξη μέσα από τη λειτουργία του ΣΥΣΕΥΠΥ είναι η "συμφωνημένη και συντονισμένη ενιαία δράση και ο ενιαίος σχεδιασμός ανάπτυξης του συνόλου των υπηρεσιών υγείας, ανεξαρτήτως του φορέα στον οποίο ανήκουν, στη βάση της συμπληρωματικότητας", όπως είπε χτες ο υπουργός Υγείας Κ. Γείτονας στην έναρξη της συνεδρίασης.

Η αρχή της "ενιαίας δράσης" θα γίνει με τη λειτουργία των Δικτύων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΔΠΦΥ), που θα αποτελέσει, κατά τον Κ. Γείτονα, την έναρξη οικοδόμησης του Ενιαίου Φορέα Υγείας (ΕΦΥ), ο οποίος είχε απορριφθεί από την εποχή που ήταν υπουργός ο Δ. Κρεμαστινός. Τα ΔΠΦΥ είναι η διασύνδεση των υπαρχουσών δομών ΠΦΥ, με κύριο χαρακτηριστικό την παραπέρα επιβάρυνση του ΙΚΑ που σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος στην ΠΦΥ.

Ολα αυτά ακούγονται με έναν ευχάριστο τρόπο, όταν μάλιστα συνοδεύονται με διακηρύξεις περί άρσης των ανισοτήτων και απάμβλυνσης του βάρους των νοσοκομείων από τα συνηθισμένα περιστατικά.

Ομως η φιλοσοφία των ΔΠΦΥ αποδόθηκε πλήρως από την ομιλία του Κ. Γείτονα που περιείχε πολλές δόσεις αγοράς. "Επιλέγουμε, είπε, τη βαθμιαία και βήμα προς βήμα προσέγγιση σύγκλισης των επιμέρους αγορών υπηρεσιών υγείας προς μια ενιαία εθνική υγειονομική αγορά με την εποπτεία, τον έλεγχο και αξιολόγηση του κράτους". Ετσι τα ΔΠΦΥ θα υπογράφουν συμβάσεις με τα ασφαλιστικά ταμεία για την παροχή υπηρεσιών.

Η αντιμετώπιση της υγείας ως αγοραίου μεγέθους έχει πολλαπλές επιπτώσεις σε διάφορα επίπεδα, τα οποία δεν είναι ευδιάκριτα μέσα από τους σχεδιασμούς που παρουσιάζονται με περίσσιο εκσυγχρονισμό.

• Το ΙΚΑ, λόγου χάρη, αφού εκχωρήσει τα πολυιατρεία του στα ΔΠΦΥ θα έρθει στη συνέχεια να υπογράψει συμβάσεις μαζί τους για την εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων του.

Βέβαια χτες ο υπουργός Κ. Γείτονας προσπάθησε να πείσει ότι δε θα γίνουν ούτε "δημεύσεις" των υποδομών, ούτε εκβιασμούς προς τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ασφαλισμένους. Αλλά η αναφορά αυτή προϊδεάζει για το ακριβώς αντίθετο.

• Ηδη η κυβέρνηση μετέθεσε τη χρηματοδότηση της δευτεροβάθμιας περίθαλψης- δηλαδή των νοσοκομείων - στα ασφαλιστικά ταμεία με την αύξηση και την εφαρμογή των διαφοροποιημένων νοσηλίων.

Με την εφαρμογή των ΔΠΦΥ το κράτος απαλλάσσεται και από το κόστος της ΠΦΥ, καθώς μετακυλίεται στα ασφαλιστικά ταμεία, μέσα απ' τις προγραμματικές συμβάσεις των ταμείων με τα ΔΠΦΥ.

Δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί το ύψος των επιβαρύνσεων των ταμείων για τα ασφαλιστικά ταμεία. Το σίγουρο είναι ότι θα ξεπεράσει τα 130 δισ. ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία του 1994.

• Εκείνοι που θα μείνουν στο έλεος του Θεού θα είναι οι ανασφάλιστοι και οι οικονομικά αδύνατοι. Ηδη η κυβέρνηση με την απόφαση για τα νοσήλια κατάργησε και την ελάχιστη προστασία τους για συμμετοχή κατά 50% στα νοσήλια της Γ θέσης.

Τώρα η "διαδρομή" προς το νοσοκομείο είναι μέσω του ΔΠΦΥ. Στο νοσοκομείο δε θα μπορέσουν να φτάσουν εκείνοι που δε θα έχουν να πληρώσουν για να προσεγγίσουν το ΔΠΦΥ.

• Η κυβέρνηση, όπως είπε ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ν. Φαρμάκης,θα προχωρήσει στη συγκρότηση διαχειριστικού φορέα κλάδων υγείας των ασφαλιστικών ταμείων.

Βέβαια, διαχείριση των χρημάτων σημαίνει πρώτ' όλα ύπαρξη χρημάτων. Και οι κλάδοι υγείας βασικών ταμείων - όπως του ΙΚΑ - έγιναν ελλειμματικοί από το 1992, όταν άρχισαν να ξετινάζονται από τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των νοσηλίων.

Επομένως η κυβέρνηση έχει στόχο να βάλει χέρι στα ταμεία που έχουν πλεόνασμα (π. χ. ΤΕΒΕ).

• Το ΣΥΣΕΥΠΥ, όπως είπε ο υφυπουργός Πρόνοιας Θ. Κοτσώνης,θα γνωμοδοτεί και για τον εθνικό σχεδιασμό προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας, καθώς και για "την κοστολόγηση των παρεχόμενων, από τους φορείς, υπηρεσιών και ορίζει τις τιμές παροχής ή αγοράς στο Δημόσιο ή Ιδιωτικό τομέα".

Ολοι αυτοί οι αγοραίοι σχεδιασμοί των εκσυγχρονιστών γίνονται κατ' εντολήν της Ευρωπαϊκής Ενωσης (βέβαια την απαίτηση αυτή την παρουσίασε ευγενικά ο Κ. Γείτονας, σημειώνοντας ότι η "διεθνής κοινότητα επιχειρεί ευρείας έκτασης μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές στην υγειονομική φροντίδα με νέες μεθόδους... ").

Η επιλογή των "νέων μεθόδων" - των φιλελεύθερων στην πράξη επιλογών - γίνεται και για έναν άλλο λόγο: Στη χώρα μας δεν αναπτύχθηκαν ποτέ τα Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου,που προβλέφτηκαν απ' τον ιδρυτικό νόμο του ΕΣΥ 1397/83. Τότε είχαν σχεδιαστεί 210 Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου και λειτούργησαν, πειραματικά, μόνο δύο.

Η κυβέρνηση διέγραψε Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου ακόμα και απ' το λεξιλόγιό της πια. Χτες δεν έγινε καμία αναφορά, ενώ αναφερόταν μόνο μια φορά στο Επιχειρησιακό Σχέδιο για τα ΔΠΦΥ που επεξεργάστηκε επιτροπή εμπειρογνωμόνων.

Ετσι το βάρος θα το αναλάβει το ΙΚΑ, με αποτέλεσμα την παραπέρα υποβάθμιση υπηρεσιών του ΙΚΑ.

Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και ο διοικητής του ΙΚΑ Γρ. Σολωμός φέρεται διαφωνών, λόγω της υποβάθμισης των υπηρεσιών του Ιδρύματος.

Το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα για τα ΔΠΦΥ δεν είναι και τόσο εύκολο, γι' αυτό και θα προωθηθεί σε πιλοτική βάση σε τρεις ή τέσσερις περιοχές.

Γ. Μ.