Εκπληξη και απορία προκάλεσε στους Ιορδανούς η απομάκρυνση του διαδόχου πρίγκιπα Χασάν, αδελφού του Χουσεϊν, από την εξουσία, την οποία, επί της ουσίας, ασκούσε τους τελευταίους μήνες εξαιτίας της ασθένειας του βασιλιά. Αν και είναι γνωστός ο αγώνας δρόμου της εξουσίας στους κόλπους της βασιλικής οικογένειας, ήταν πρωτοφανές για τα ιορδανικά δεδομένα η δημοσιοποίηση των συγκρούσεων αυτών κατά τη διάρκεια της εφταήμερης επιστροφής του ετοιμοθάνατου βασιλιά στο Αμμάν, την τελευταία βδομάδα του Γενάρη. Ο Χουσεϊν, με επιστολή του που δόθηκε στον Τύπο και στα ΜΜΕ, κατηγόρησε ανοιχτά τον αδελφό του ότι δεν αντιμετώπισε με τον πρέποντα τρόπο τις συκοφαντίες που εκτοξεύτηκαν κατά της συζύγου του, βασίλισσας Νουρ, ότι αρνήθηκε κατηγορηματικά να ορίσει δικό του διάδοχο σε περίπτωση ανάληψης του θρόνου, ότι κακοδιαχειρίστηκε τις οικονομικές υποθέσεις της χώρας και ότι προσπάθησε να περιορίσει τις εξουσίες του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού, οπότε, κατά συνέπεια, κρίνεται ανεπαρκής για το θρόνο, τον οποίον αναλαμβάνει ο, μέχρι τότε "άκαπνος" από πολιτική, πρωτότοκος γιος του Αμπντάλα.

Η ξαφνική αλλαγή προθέσεων και επιλογών του ετοιμοθάνατου βασιλιά οφείλεται, όπως υποστηρίζουν πολιτικοί αναλυτές, επικαλούμενοι και δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου, στην απροκάλυπτη παρέμβαση της Ουάσιγκτον, η οποία θεωρούσε "επικίνδυνο" για τα συμφέροντά της τον Χασάν, ο οποίος δεν είχε καθόλου καλές σχέσεις με τον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιασέρ Αραφάτ, οπότε δε θα μπορούσε να του ασκήσει πιέσεις, και επιπλέον είχε ευνοήσει, χωρίς προφάσεις και "λεπτότητα", την τεχνοκρατική και μεγαλοαστική ιορδανική τάξη, προκαλώντας την εντονότατη δυσφορία των χαμηλών λαϊκών στρωμάτων, με τα οποία δεν είχε καθόλου καλή επικοινωνία. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της "The Wall Street Journal" αλλά και της "The International Herald Tribune", μέχρι τις 5 Γενάρη ο βασιλιάς Χουσεϊν υπερθεμάτιζε υπέρ της διαδοχής του από τον πρίγκιπα Χασάν. Μετά, όμως, από τη συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Μπιλ Κλίντον, εκείνη την περίοδο, άρχισε να διαφαίνεται η αλλαγή στις διαθέσεις του, η οποία είχε, ήδη, δρομολογηθεί από τη συνάντησή του με τον υπεύθυνο του αμερικανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, συνάντηση στην οποία συμμετείχε και ο στρατηγός Σαμίχ ελ Μπατικχί.

Ο Χουσεϊν, "όντας καλό παιδί της CIA, με την οποία είχε επανειλημμένως συνεργαστεί", όπως τονίζεται στις αμερικανικές εφημερίδες, αποδέχτηκε τις αμερικανικές προτάσεις, ζητώντας ως αντάλλαγμα την υποστήριξη της πολιτικής σταθερότητας στην Ιορδανία και την παροχή έκτακτης οικονομικής βοήθειας. Η Ουάσιγκτον δεν ξέχασε τις δεσμεύσεις της και έσπευσε να στηρίξει τον νεοφώτιστο Αμπντάλα, ενώ το Κογκρέσο, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, ενέκρινε έκτακτη οικονομική βοήθεια προς το Αμμάν, ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων, εκτός των 250 εκατομμυρίων που του χορηγεί ετησίως, λίγες μέρες μετά την κηδεία του Χουσεϊν.

Παρ' όλα αυτά, η Ουάσιγκτον φέρεται να γνωρίζει πολύ καλά ότι ο Αμπντάλα δεν έχει τις ικανότητες αλλά ούτε τις ευνοϊκές συνθήκες για να κυβερνήσει με απόλυτη ηγεμονία, όπως ο πατέρας του, το, υψίστης γεωπολιτικής σημασίας, βασίλειο των Χασεμιτών. Ως ιδιαίτερα πιθανό εκτιμάται, από πολλούς, το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να πιέσει τον νέο βασιλιά να προχωρήσει σε πολιτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες είναι σχεδόν σίγουρο, ότι θα μετατρέψουν το πολίτευμα της χώρας σε συνταγματική μοναρχία. Με τον τρόπο αυτό, ο Αμπντάλα ικανοποιεί το αίτημα μεγάλου μέρους της αντιπολίτευσης, κατευνάζει τη λαϊκή οργή από τα αλλεπάλληλα σκληρά μέτρα καταστολής, δημιουργεί κλίμα "εκδημοκρατισμού και προόδου", ενώ επί της ουσίας παραμένει ο ηγεμόνας στο τιμόνι του βασιλείου των Χασεμιτών, που θα κληθεί να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στις, σχεδιαζόμενες από την Ουάσιγκτον, εξελίξεις στην περιοχή. Τα σχέδια αυτά αλλά και η ικανότητα του Αμπντάλα να τα φέρει σε πέρας με τη μαεστρία που το πετύχαινε ο πατέρας του, μένουν να δοκιμαστούν στην πράξη, ιδιαίτερα ενόψει των κρίσιμων ισραηλινών εκλογών το Μάη και της επικείμενης μονομερούς ανακήρυξης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, μέσα στο τρέχον έτος, καθώς οι "ειρηνευτικές συμφωνίες" του Οσλο εκπνέουν, αλλά, στην πράξη, τίποτε δεν έχει διευθετηθεί στη "μεγάλη παρτίδα" της Μέσης Ανατολής εκτός από την αμερικανική, εσαεί, διαμεσολάβηση.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ