Θρηνολογούν οι θιασώτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη "χαμένη τιμή της Ευρώπης" στην επίθεση του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας. Κυβερνητικά στελέχη, στελέχη της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΝ, απορούν, θλίβονται, εξανίστανται για τη θέση και τη στάση των "δεκαπέντε". Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι οι βόμβες των ΝΑΤΟικών αεροσκαφών δεν ισοπεδώνουν μόνο τη Γιουγκοσλαβία, αλλά και τα φιλόδοξα σχέδια των "εταίρων" για μια αυτόνομη από τις ΗΠΑ κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας. Φυσικά φοβούνται ότι οι εξελίξεις και η στάση της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα κάνουν ακόμη πιο εφιαλτικό για τον ελληνικό λαό το "ευρωπαϊκό όνειρό" τους.

Το ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί και ως εξής: "Τι διαφορετικό θα μπορούσε να κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση;". Αν, βεβαίως, ήθελε να κάνει κάτι διαφορετικό. Η απάντηση έχει δοθεί εδώ και χρόνια. Ούτε ήθελε, ούτε μπορούσε.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι μόνο συνένοχη στο σημερινό έγκλημα κατά της Γιουγκοσλαβίας, ήταν και είναι συμπρωταγωνίστρια με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε όλα τα εγκλήματα της "νέας τάξης", μεταξύ αυτών και στον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας.

Το Δεκέμβριο του 1991 στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αποφασίστηκε η αναγνώριση της Σλοβενίας και Κροατίας.Η απόφαση που ελήφθη υπό τον απροκάλυπτο εκβιασμό της γερμανικής κυβέρνησης, άνοιξε το "Κουτί της Πανδώρας". "Αν δεν αναγνωριστούν από το σημερινό συμβούλιο, σας προειδοποιώ ότι η γερμανική κυβέρνηση θα προχωρήσει αύριο το πρωί σε μονομερή αναγνώριση της Σλοβενίας και της Κροατίας", είπε στους συναδέλφους του ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γκένσερ.Ετσι άρχισε ο "κύκλος του αίματος" που συνεχίζεται και σήμερα.

Το επόμενο βήμα έγινε τον Απρίλιο του 1992 όταν το συμβούλιο των υπουργών προχώρησε στην αναγνώριση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης,παρά την προειδοποίηση εκ μέρους της Γιουγκοσλαβίας ότι μια τέτοια ενέργεια θα οδηγούσε σ' έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, όπως και έγινε.

Το πρόβλημα όμως που προκάλεσαν οι Ευρωπαίοι "εταίροι" ήταν πολύ μεγαλύτερο απ' τους ίδιους. Τη στιγμή εκείνη μπήκαν στο παιχνίδι οι Ηνωμένες Πολιτείες για να ρίξουν το "ειδικό βάρος" τους. Ετσι μπήκε μπροστά η φονική στρατιωτική μηχανή της "νέας τάξης". Αυτή η εξέλιξη σηματοδότησε και την αλλαγή του ρόλου του ΝΑΤΟ, αφού οι δυνάμεις της συμμαχίας αντικατέστησαν τις δυνάμεις του ΟΗΕ στη Βοσνία. Η αλλαγή είχε μεγάλη σημασία καθώς ήταν η πρώτη επέμβαση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ εκτός των ορίων του, με τον ταυτόχρονο υποβιβασμό του ΟΗΕ σε κομπάρσο των μετέπειτα εξελίξεων.

Οταν οι βομβαρδισμοί των ΝΑΤΟικών αεροσκαφών "επέβαλαν" την "ειρήνη" στη Βοσνία, με τη Συμφωνία του Ντέιτον στις 14 Δεκεμβρίου 1995,ο Αμερικανός απεσταλμένος Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ ανέλαβε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Ουάσιγκτον Ποστ", τον Ιανουάριο του1996, αναφέρει: "Αναρωτιέται κανείς γιατί η Ευρώπη δεν είναι ικανή να πάρει μια απόφαση στα ίδια της τα εδάφη. Οταν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι έτοιμες να ρίξουν το πολιτικό και στρατιωτικό τους βάρος, για να βρουν μια λύση στην ευρωπαϊκή αστάθεια, δε γίνεται τίποτα.Τα μαθήματα της Βοσνίας είναι σαφή για όλους μας. Το πραγματικό λάθος των Δυτικών στη βοσνιακή σύγκρουση ήταν η αδυναμία τους να προσφύγουν για να στηρίξουν τις διπλωματικές προσπάθειες σε μια αξιόπιστη απειλή προσφυγής στη βία. Μόλις χρησιμοποιήσαμε με σοβαρότητα την αεροπορική ισχύ, είχαμε αποτελέσματα". Μαθήματα ιμπεριαλισμού.

Δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστήριζαν ότι το δράμα της Γιουγκοσλαβίας δεν τελείωσε στο Ντέιτον. Επόμενος στόχος: το Κοσσυφοπέδιο. Την αμέσως επόμενη μέρα από την υπογραφή της συμφωνίας για την "ειρήνη" στη Βοσνία, ο τότε πρόεδρος της Αλβανίας Σαλί Μπερίσα, ζητά το σεβασμό των δικαιωμάτων των Αλβανών του Κοσσόβου και ένα καθεστώς ισχυρής αυτονομίας για την περιοχή.

Και στην περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου η Ευρωπαϊκή Ενωση, κυρίως η Γερμανία, επεδίωξαν να "παρέμβουν". Σε δήλωσή της τον Μάρτιο του 1997 η υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Μαντλίν Ολμπράιτ, προέβη σε μια σημαντική ομολογία, ότι οι βασικές πηγές χρηματοδότησης του "Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσόβου" ήταν στη Γερμανία, στη Δανία, στην Ολλανδία..! Ηταν άλλη μια προειδοποίηση στους φιλόδοξους Ευρωπαίους "συμμάχους", ότι χωρίς τις ΗΠΑ δεν μπορούσαν να διαχειριστούν το πρόβλημα. Ηταν σαφές ότι είχε αρχίσει η "αντίστροφη μέτρηση" για το Κοσσυφοπέδιο.

Οι επόμενες επιχειρήσεις "σωφρονισμού" των λαών από τους Αμερικανονατοϊκούς ιμπεριαλιστές εξελίχθηκαν στο Ιράκ με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς από τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς. Σ' αυτό το στάδιο, το μήνυμα ήταν ότι δε χρειάζονται ούτε καν τα προσχήματα για να βομβαρδιστεί οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, αρκεί οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους να εκτιμούν ότι εκεί "απειλούνται, ή μπορεί να απειληθούν τα συμφέροντά" τους. Ηταν Ιανουάριος 1999.

Μόλις τελείωσαν οι μαζικοί βομβαρδισμοί στο Ιράκ, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, δεν άφησε περιθώρια για το ποιος θα είναι ο επόμενος στόχος της πολεμικής τους μηχανής. "Τώρα που ολοκληρώσαμε τους στόχους μας στο Ιράκ, πρέπει να μας απασχολήσει η κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο", δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός! Σε λίγες μόνο μέρες, στις 24 Φεβρουαρίου 1999 άρχισαν οι βομβαρδισμοί και οι πυραυλικές επιθέσεις κατά της Γιουγκοσλαβίας.

Η εικόνα των "δεκαπέντε" είναι αλήθεια ότι τσαλακώθηκε, όταν την ημέρα που ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ανακοίνωνε τη ΝΑΤΟική επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν συγκεντρωμένοι στο Βερολίνο για να συζητήσουν την "Ατζέντα 2000". Περιορίστηκαν λοιπόν σε μια ανακοίνωση όπου σημείωναν ότι "Ο πρόεδρος Μιλόσεβιτς είναι απολύτως υπεύθυνος για τα όσα συμβαίνουν. Είναι στο χέρι του να σταματήσει τη στρατιωτική επίθεση, σταματώντας ο ίδιος τις βιαιότητες στο Κόσσοβο και αποδεχόμενος τη συμφωνία του Ραμπουγέ". "Απευθύνουμε επείγουσα έκκληση στη γιουγκοσλαβική πλευρά να επιδείξει το σθένος για μια ριζική αλλαγή της πολιτικής της", προσθέτουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στην κοινή ανακοίνωσή τους. Και τι θα μπορούσαν να πουν άραγε αφού οι δεκατρείς απ' τους δεκαπέντε είναι και στο ΝΑΤΟ και είχαν καταστρώσει το σχέδιο του εγκλήματος από κοινού με τις Ηνωμένες Πολιτείες; Η εικόνα τους ήταν θλιβερή όχι γιατί παρουσίαζε κάποιους "παρασυρμένους" ή κάποιους που εξαναγκάζονται να κάνουν κάτι που δε θέλουν. Ηταν η θλιβερή εικόνα των "ηγετών" που ανέλαβαν να κάνουν τα τσιράκια στο "μεγάλο αφεντικό", τη στιγμή που δόθηκε η εντολή για να αρχίσει η βρώμικη δουλιά. Και βέβαια αυτό δεν μπορεί να τους απαλλάξει από καμιά ευθύνη.

Βέβαια στα στενά περιθώρια ενός δημοσιεύματος που επιχειρεί κυρίως την ημερολογιακή καταγραφή μιας προδιαγεγραμμένης πορείας, είναι δύσκολο να αναπτυχθούν και οι στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο σύνολό τηςκαι οι στρατηγικές των ισχυρότερων χωρών - μελών όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία και η Ιταλία. Μπορούμε όμως να κάνουμε κάποιες επισημάνσεις που δίνουν το υλικό για να γίνουν οι συσχετισμοί των γεγονότων και των εξελίξεων. Ετσι θα πρέπει να πάρουμε υπόψη μας ότι αυτή η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης αναπτύσσεται σε μια περίοδο που βρίσκονται σε εξέλιξη δυο διαδικασίες στρατηγικής σημασίας για το ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο ενόψει των νέων δεδομένων. Δηλαδή, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ με την ένταξη χωρών από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη (ήδη πρόσφατα εντάχθηκαν η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Τσεχία) και η διεύρυνση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς την ίδια κατεύθυνση. Και όλα αυτά θα πρέπει να εκτιμηθούν υπό το φως της νέας δομής του ΝΑΤΟ που θα υπογραφεί επισήμως σε λίγες μέρες στην Ουάσιγκτον.

Απ' την άποψη αυτή είναι πολύ διαφωτιστικές οι προχθεσινές δηλώσεις της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ολμπράιτ,η οποία σε ομιλία της για τη νέα δομή του ΝΑΤΟ είπε: "Το ΝΑΤΟ του 21ου αιώνα δοκιμάζεται σήμερα, πριν ακόμη αρχίσει ο νέος αιώνας. Είμαστε αποφασισμένοι να περάσουμε αυτή τη δοκιμασία. Τα Βαλκάνια είναι το κρίσιμο κομμάτι που λείπει για να συμπληρωθεί το παζλ της ελεύθερης Ευρώπης.

Το όραμα της ενωμένης και δημοκρατικής Ευρώπης είναι κρίσιμο για την ασφάλειά μας και δεν μπορεί να επιτευχθεί αν αυτό το κομμάτι της ηπείρου παραμένει διχασμένο και σπαρασσόμενο από συγκρούσεις", είπε η Μ. Ολμπράιτ.Η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ ήταν σαφέστατη όσον αφορά στο "νέο ΝΑΤΟ": "Η βασική αποστολή του ΝΑΤΟ κατά τον 21ο αιώνα θα παραμείνει αυτή της υπεράσπισης των χωρών - μελών του. Θα πρέπει όμως να αναληφθούν και άλλες αποστολές -εκτός των περιοχών δικαιοδοσίας της συμμαχίας -όπως αυτές στη Βοσνία και στο Κόσσοβο, υποστήριξε η Αμερικανίδα υπουργός. Ας ελπίσουμε ότι θα είναι σπάνιες αλλά ενδέχεται να είναι περισσότερες από μία ταυτοχρόνως. Οι αποστολές θα αναλαμβάνονται από κοινού ή σε συνεργασία με άλλες χώρες, μη μέλη του ΝΑΤΟ. Και, εξ ορισμού, θα περιλαμβάνουν επιχειρήσεις έξω από το έδαφος της Συμμαχίας", είπε η Ολμπράιτ.

Οπως επίσης θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε και τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς οι οποίοι όμως υποχωρούν μπροστά στον κοινό κίνδυνο, ή στην ανάγκη να ξεκαθαριστεί το πεδίο από ανεπιθύμητους, πολύ περισσότερο όταν κοινή στρατηγική επιδίωξή τους είναι το "στρίμωγμα" της Ρωσίας.

Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ