"... Ελμπασάν", ψιθύρισε με σκυμμένο το κεφάλι. Ο Αντρέας γνώριζε ότι η λέξη ήταν σχεδόν απαγορευμένη στην Ελλάδα. Ας όψεται το περιστατικό με το λεωφορείο. Είχε την... "ατυχία" να γεννηθεί εκεί. Τώρα, είναι εργάτης στην Ελλάδα. Το προηγούμενο αφεντικό τον είχε δυο χρόνια στα χωράφια του. Ο μισθός του ήταν 616 δραχμές την ημέρα. Μετά από δυο χρόνια εξαντλητικής δουλιάς έδωσε στον Αντρέα 400.000 δραχμές. Η συμφωνία ήταν για 450 αλλά το αφεντικό του "έφαγε" και 50.000, επειδή "... δεν πήγαν καλά οι δουλιές". Εφυγε από τη δούλεψή του, αν και ήξερε ότι δύσκολα θα βρει κάτι καλύτερο. Αλλωστε, στα περισσότερα χωριά στην επαρχία, αυτά είναι τα μεροκάματα που παίρνουν οι Αλβανοί εργάτες. Αν είναι "τυχεροί" παίρνουν κι ένα πιάτο φαϊ... Τελικά, βρήκε αλλού δουλιά.

Εντελώς αναπάντεχα ο Αντρέας βρήκε ένα φίλο, στο διπλανό χωριό. Τον Δημήτρη. Εγιναν αχώριστοι. Παρ' όλο που ο Δημήτρης ήταν... Ελληνας. Οι δυο τους ζούσαν σ' ένα εγκαταλλειμμένο χωριό της Κοζάνης. Το "παλιό χωριό", όπως το 'λεγαν. Η ΔΕΗ το 'χε απαλλοτριώσει - όπως και πολλά άλλα - εδώ και χρόνια, για να φτιάξει τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ομως, ο Δημήτρης δεν έφυγε από εκεί. Το μόνο σπίτι που ήταν ακόμα "ζωντανό" ήταν αυτό, αν κι η οικογένειά του είχε μεταφερθεί στο καινούριο χωριό. "Εδώ είναι η ζωή μου", έλεγε και ξανάλεγε σε πείσμα όλων όσοι κάθε μέρα τον "ζάλιζαν" να φύγει από εκεί. Επέμενε να ζει εκεί. Ανάμεσα σε κατεστραμμένα σπίτια. Παρ' όλα αυτά, μόνος του, κρατούσε ζωντανό το "παλιό χωριό". Ισως πίστευε πως αν έφευγε από εκεί όλα θα τέλειωναν. Θα ξεχνιούνταν. Κι οι μνήμες ήταν πολύ δυνατές για να τις αφήσει. Ηταν κι αυτές οι φωτογραφίες του Αρη και του Σαράφη, πάνω απ' το τραπέζι του σπιτιού, που στέκονταν εκεί μια ζωή. Σαν να μην ήθελαν να κατέβουν...

Σ' αυτό τον τόπο ζούσαν τώρα οι δυο τους. Ο Αντρέας έμενε σ' ένα τροχόσπιτο που του έδωσε ο Δημήτρης. Τώρα κρύωνε λιγότερο από τότε που κοιμόταν στα χωράφια. Είχε κι ένα πιάτο φαϊ και λίγο γλυκό που 'χε φτιάξει η κυρά του Δημήτρη. Εβγαζαν ζωή απ' το "θάνατο" του "παλιού χωριού". Ανάμεσα σε ερημωμένα και μισογκρεμισμένα σπίτια. Δίπλα στις αποθήκες λιγνίτη, τους ατέλειωτους διαδρόμους των ορυχείων, με θέα τα ψηλά φουγάρα των εργοστασίων που "ξερνούσαν" θάνατο. Την τέφρα που ήταν απλωμένη σε ολόκληρη την περιοχή. Ακόμα κι ο ήλιος "πνιγόταν" και το χρώμα του γινόταν αλλόκοτο. Κάποιος επισκέπτης θα μπορούσε να χαρακτηρίσει την περιοχή "κρανίου τόπο", "ιδανική για κινηματογραφική ταινία" και άλλα παρόμοια. Χαρακτηρισμοί πολύ μακριά από την ουσία που δίνουν στο χώρο αυτοί οι δυο άνθρωποι.

Κόντρα στην αντίληψη που θέλει κάθε Αλβανό "εχθρό", "εγκληματία", "αδίστακτο". Κόντρα στην αντίληψη που λέει ότι όλοι οι Ελληνες πρέπει να νιώθουν ακριβώς έτσι για τους Αλβανούς. Κόντρα στη μανία των κάθε λογής "φουγάρων", που "πνίγουν" τη ζωή. Κόντρα σε όλα αυτά, μπορεί να υπάρχει - και θα υπάρχει παντού και πάντα - μια, έστω, μικρή γωνιά, όπου θα "φωλιάζει" μια ανάσα ελπίδας. Η αλήθεια! Η ζωή! Αυτή, η αλήθεια, είναι τόσο "μεγάλη" που - καθώς φαίνεται - δε χωρά στα "μικρά" τηλεοπτικά παράθυρα αιμοδιψών παρουσιαστών, αλλά μονάχα σε μια στήλη τούτης εδώ της εφημερίδας...