Η φετινή 96η Συνδιάσκεψη του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, που ολοκληρώνεται την Παρασκευή στη Γενεύη, έχει κεντρικό θέμα την «προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους». Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι τοποθετήσεις εκπροσώπων κυβερνήσεων, εργοδοτικών ενώσεων και συνδικαλιστικών οργανώσεων αποτελούν ύμνο στην «ανταγωνιστικότητα» των οικονομιών, στη «βιωσιμότητα των επιχειρήσεων», στον κοινωνικό εταιρισμό. Αυτό και μόνο θα ήταν αρκετό για να χαρακτηρίσει κανείς τουλάχιστον υποκριτικό το ενδιαφέρον τους για την «αξιοπρεπή εργασία».

Τα πράγματα όμως είναι πολύ πιο επικίνδυνα για τους εργαζόμενους. Και ο κίνδυνος έχει να κάνει με το περιεχόμενο που το κεφάλαιο και οι εκπρόσωποί του δίνουν στον όρο «αξιοπρεπή εργασία». Γι' αυτούς, ένας εργάτης πρέπει - να μάθει - να αισθάνεται αξιοπρεπής αν μπορεί και συνδυάζει την «ευελιξία» με την «ασφάλεια». Αν πειθήνια συμβιβάζεται με τη «διά βίου κατάρτιση» και την εργασιακή περιπλάνηση. Αν αντιλαμβάνεται την Κοινωνική Ασφάλιση σαν μια παροχή που ο ίδιος πρέπει να εξασφαλίσει για τον εαυτό του, πληρώνοντας και ξαναπληρώνοντας. Και, βέβαια, πρέπει να αισθάνεται αξιοπρεπής και τυχερός όταν ο πενιχρός μισθός και τα κάθε είδους επιδόματα πείνας δημιουργούν για τον ίδιο και την οικογένειά του ένα επισφαλές δίχτυ προστασίας πριν την απόλυτη εξαθλίωση.

Αυτά πάνω κάτω είπε και ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Δ. Κοντός, μιλώντας χτες στις εργασίες της συνόδου. Διαφήμισε το «μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα το οποίο σκοπεύει να προωθήσει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη (...) με εργαλεία τον εκσυγχρονισμό του εργατικού δικαίου, των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, τη διάχυση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης» και με στόχο «να επιτύχουμε έναν ισορροπημένο συνδυασμό ευελιξίας και ασφάλειας, ο οποίος θα δώσει ώθηση στον ανταγωνισμό των επιχειρήσεων». Στο περιθώριο των εργασιών, μάλιστα, και ένεκα της χτεσινής Παγκόσμιας Μέρας Ενάντια στην Παιδική Εργασία, φρόντισε να τονώσει και την προεκλογική παροχολογία, «διαρρέοντας» ότι η κυβέρνηση μελετά την παροχή επιδόματος στις αγροτικές οικογένειες, για να επιστρέψουν τα παιδιά τους στο σχολείο, αν το έχουν σταματήσει προκειμένου να δουλέψουν...

Ποιος είναι, λοιπόν, ο «αξιοπρεπής» εργάτης που περιγράφουν στις διακηρύξεις τους; Αυτός που δουλεύει αγόγγυστα για τα κέρδη των επιχειρήσεων, την τόνωση της μεταξύ τους «ανταγωνιστικότητας». Και όχι, βέβαια, αυτός που διεκδικεί μισθούς και δικαιώματα στο ύψος των πραγματικών αναγκών του και - πολύ περισσότερο - τον πλούτο που με τα χέρια του παράγει. Αυτός, για το κεφάλαιο και τους εκπροσώπους του, έχει άλλο όνομα. Είναι ο επικίνδυνος εργάτης. Και τον φοβούνται όπως ο διάολος το λιβάνι...