«Το ΚΚΕ οργανωτής - καθοδηγητής των λαϊκών αγώνων. Φορέας ριζοσπαστικών ιδεών και αξιών».

Η δεύτερη ενότητα της έκθεσης φωτογραφίας και ντοκουμέντων για τα 90 χρόνια του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας αρχίζει με αυτή τη φράση. Το ποίημα του μεγάλου κομμουνιστή καλλιτέχνη Μπέρτολτ Μπρεχτ «Εγκώμιο στο Κόμμα» δίνει το στίγμα.

Ξεκινάμε απ' την ίδρυση του ΚΚΕ. Στις 17 - 23 του Νοέμβρη 1918 πραγματοποιείται το ιδρυτικό Α΄ Συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ), που λίγα χρόνια αργότερα θα μετονομαστεί σε ΚΚΕ. «Η ίδρυση του ΚΚΕ αποτέλεσε ποιοτική τομή στην ελληνική κοινωνία», τονίζεται στο ταμπλό, σε ένα μήνυμα που διαπερνά το σύνολο της έκθεσης. «Δε δημιουργήθηκε ένα επιπλέον κόμμα. Δημιουργήθηκε η ιδεολογικοπολιτική και οργανωτική πρωτοπορία της εργατικής τάξης. Η ίδρυσή του έγινε αφετηρία της χειραφέτησης της εργατικής τάξης από την ιδεολογική χειραγώγηση της αστικής τάξης και των κομμάτων της. Για πρώτη φορά εμφανίστηκε στην ελληνική κοινωνία ένα κόμμα που ανέγραψε στη σημαία του την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο».

Στην υποενότητα αυτή βλέπουμε φωτογραφικά ντοκουμέντα απ' το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ και αποσπάσματα από τα προγραμματικά του κείμενα καθώς και απ' το καταστατικό του. Λίγα χρόνια αργότερα, στο 3ο Εκτακτο Συνέδριο (26/11 - 3/12/1924) το ΣΕΚΕ μετονομάζεται σε ΚΚΕ (Ελληνικό Τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς). Νωρίτερα, την 1/8/1921, ο «Ριζοσπάστης» γίνεται όργανο της ΚΕ του ΣΕΚΕ (Κ). Η πορεία ίδρυσης του κόμματος της εργατικής τάξης σε κομμουνιστική κατεύθυνση ολοκληρώνεται.

Αμέσως μετά περνάμε στους αγώνες της εργατικής τάξης που διεκδικεί. Το Κόμμα, απ' την πρώτη στιγμή, γίνεται μπροστάρης και υπερασπιστής των δικαιωμάτων της. Ξεχωριστή μνεία γίνεται στο Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη - έναν απ' τους πιο ιστορικούς αγώνες της εργατιάς της χώρας, που αγκαλιάζει λαό και φαντάρους, ενώ ενέπνευσε και τον κομμουνιστή ποιητή Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο». Η ανάπτυξη, όμως, των συνδικαλιστικών αγώνων της εργατικής τάξης και η συμβολή του ΚΚΕ σε αυτή συνοδεύονται από την ένταση της καταστολής, της οποίας ο επισκέπτης γίνεται μάρτυρας μέσα από μια σειρά σπάνιων φωτογραφικών ντοκουμέντων. Στη συνέχεια, η ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ, που αποτέλεσε τη ραχοκοκαλιά του μεγαλειώδους κινήματος της Εθνικής Αντίστασης. Και από εκεί, μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η ίδρυση του Εργατικού Αντιφασιστικού Συνδέσμου (ΕΡΓΑΣ), που στις αρχαιρεσίες του 8ου Συνεδρίου της ΓΣΕΕ, το 1946, έφτασε το 74%.

Προχωράμε βήμα βήμα στο σήμερα, περνώντας απ' τους συνδικαλιστικούς αγώνες στη δικτατορία και τη μεταπολίτευση, την κρατική καταστολή στους δικούς μας καιρούς και φτάνουμε στο σύγχρονο ιστορικό σταθμό, την ίδρυση του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου (ΠΑΜΕ), τον Απρίλη του 1999. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον αγώνα Ελλήνων και μεταναστών εργαζομένων.

Στη συνέχεια, περνάμε στη συμβολή για την ανάπτυξη των αγώνων της μικρομεσαίας αγροτιάς. Φυσιογνωμίες του αγροτικού κινήματος, όπως ο Μαρίνος Αντύπας, ξεχωρίζουν. Εκεί και ο Κώστας Λουλές, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Ειδική αναφορά γίνεται στους σημερινούς αγώνες της μικρής και μεσαίας αγροτιάς μέσα από την Παναγροτική Αγωνιστική Συσπείρωση (ΠΑΣΥ). Προχωράμε στην υποενότητα με τίτλο «Στο πλευρό των αυτοαπασχολούμενων και των ΕΒΕ», όπου βλέπουμε την ιστορική προκήρυξη του Κόμματος, το 1924, που απευθύνεται στους μικροεπαγγελματίες.

Δύο ιδιαίτερα σημαντικές υποενότητες ακολουθούν. Πρόκειται για το ΚΚΕ, ως «Κόμμα της Νεολαίας» και οι αγώνες «Για την ισοτιμία και τη χειραφέτηση της γυναίκας». Βλέπουμε μέσα από φωτογραφίες και ντοκουμέντα την πορεία δράσης του Κόμματος στη νεολαία. ΟΚΝΕ, ΕΠΟΝ, Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας, Ενιαία Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας, Νεολαία Λαμπράκη, παρελαύνουν μπροστά μας. Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στα 40χρονα της ΚΝΕ, που γιορτάζονται φέτος.

Η διαχρονική προσφορά του Κόμματος στα Γράμματα και στις Τέχνες είναι η επόμενη υποενότητα. Εκεί, βλέπουμε φωτογραφίες καλλιτεχνών και επιστημόνων που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, με την πένα και την τέχνη τους, της ταξικής πάλης. Το ΚΚΕ, όμως, είναι μπροστάρης και στο φιλειρηνικό και αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, στηρίζοντας - για παράδειγμα - το έργο της ΕΕΔΥΕ για πάνω από 50 χρόνια. Πάντα βρέθηκε στην πρώτη γραμμή κατά των άδικων ιμπεριαλιστικών πολέμων. Ξεχωριστή είναι η αναφορά στην προσφορά του Κόμματος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τέλος, ο αγώνας για τις λαϊκές ελευθερίες και τα δημοκρατικά δικαιώματα ήταν πάντα στην προτεραιότητα του ΚΚΕ.