Στόχος των εναλλασσόμενων στην κυβέρνηση κομμάτων και των πολιτικών που εφαρμόζονται στην ΕΕ και στη χώρα μας, είναι πάντα και αποκλειστικά η εξασφάλιση της όλο και μεγαλύτερης κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων και των πολυεθνικών. Στόχος που πετυχαίνεται με μέτρα και ρυθμίσεις που κινούνται προς δύο αντιτιθέμενες κατευθύνσεις: Η μία είναι η προσπάθεια σταδιακής, αλλά συνεχούς μείωσης των εισοδημάτων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η δεύτερη είναι η ολόπλευρη στήριξη των επιχειρήσεων, μέσα από κίνητρα, φοροαπαλλαγές, αναθέσεις του Δημοσίου κ.ά. Επιδιώκοντας ταχύτητα στις προσαρμογές που έχει το κεφάλαιο, στις σημερινές συνθήκες εξέλιξης του συστήματος, οι αποφάσεις - είτε είναι της ΝΔ, είτε του ΠΑΣΟΚ - παίρνονται ταυτόχρονα και προς τις δύο κατευθύνσεις.

Παράδειγμα πρώτο: Επί ΠΑΣΟΚ, το 1998 που είχαμε τις αναθέσεις των λεγόμενων αυτοχρηματοδοτούμενων έργων υποδομής, που σηματοδότησαν την απαρχή για νέο κύκλο κερδοφορίας του κεφαλαίου, η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ «προσέφερε» ακόμα στο κεφάλαιο το νόμο 2639, για τη μερική απασχόληση, τη μερική κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων (Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης), τη δυνατότητα εκ περιτροπής απασχόλησης ανάλογα με τις δουλειές των επιχειρήσεων. Το αποτέλεσμα ήταν ότι από την επόμενη κιόλας χρονιά είχαμε διπλασιασμό των επιχειρηματικών κερδών.

Παράδειγμα δεύτερο: Φέτος, επί ΝΔ, που είχαμε τον πακτωλό των δισεκατομμυρίων που εισέρρευσαν στα ταμεία των επιχειρήσεων με το πρόσχημα της κρίσης, είχαμε ταυτόχρονα και «πάγωμα» στους μισθούς και τις συντάξεις εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων και συνταξιούχων στο Δημόσιο.

Στην κατεύθυνση της λήψης μέτρων που απευθείας θίγουν τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους, είναι αναμφίβολα η εισοδηματική πολιτική και η συνεχής υποβάθμιση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων. Είναι οι συλλογικές συμβάσεις των 77 λεπτών. Η συνεχής αύξηση των έμμεσων φόρων που πληρώνουν οι εργαζόμενοι. Η αφόρητη επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων, με την αλματώδη επέκταση των ελαστικών μορφών απασχόλησης. Η διευρυνόμενη ανεργία. Οι χιλιάδες απολύσεις και η υποαπασχόληση. Η μείωση των συντάξεων και η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης. Είναι η συστηματική μεταφορά του κόστους για Παιδεία και Υγεία στα λαϊκά νοικοκυριά κλπ.

Εξίσου αντιδραστικά - αντιλαϊκά είναι και τα μέτρα που αποβλέπουν στην οικονομική - και όχι μόνον - ενίσχυση των εκπροσώπων του κεφαλαίου. Εδώ συμπεριλαμβάνονται τα διάφορα χρηματοοικονομικά κίνητρα που δίνονται με τη μορφή των επιδοτήσεων, εδώ λιμνάζουν τα δεκάδες δισεκατομμύρια από το ΕΣΠΑ, τα διάφορα επιχειρηματικά προγράμματα της ΕΕ και των ντόπιων κυβερνήσεων, οι λεγόμενες «Συμπράξεις» των ΣΔΙΤ, οι παραχωρήσεις έργων και υποδομών. Εδώ έχουμε τις ποικιλόμορφες φοροαπαλλαγές προς το κεφάλαιο. Τη μείωση των συντελεστών φορολόγησης του κεφαλαίου, που από 45%, το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ το έχουν μειώσει στο 25%, με στόχο το 20% για τα επόμενα χρόνια. Εκεί όμως που μένει κανείς άφωνος, είναι η παρακολούθηση της εξέλιξης της κερδοφορίας του κεφαλαίου, τόσο σε ό,τι αφορά το ρυθμό της, όσο και το μέγεθός της.

Ο πίνακας που παρουσιάζει τα κέρδη των μεγάλων και πολύ μεγάλων εταιρειών επιχειρήσεων, όπως παρουσιάζονται από τις ετήσιες εκθέσεις του ICAP, είναι παραπάνω από αποκαλυπτικός. Ο «Ρ», πέρα από την ολοκληρωμένη σειρά 1998-2007, δημοσιεύει αποσπασματικά και τα αντίστοιχα στοιχεία του 1990 και του 1995, προκειμένου να φανεί καλύτερα η εξέλιξη τόσο της κερδοφορίας του κεφαλαίου, όσο και η σχέση κερδών με το ΑΕΠ της χώρας. Βέβαια, καλό είναι να μη διαφεύγει της προσοχής ότι τα κέρδη των επιχειρήσεων δεν είναι δυνατόν να κινούνται συνεχώς ανοδικά, χωρίς να μεσολαβούν χρονιές που είτε θα υστερούν, είτε δε θα υπάρχουν καθόλου. Για παράδειγμα, αν κάποια επιχείρηση εξαγοράσει κάποια άλλη, το πιο λογικό είναι για ορισμένες επόμενες χρήσεις να παρουσιάσει μείωση κερδών ή και να εμφανίσει ζημιές. Αλλωστε, τα εμφανιζόμενα ως κέρδη στους διάφορους κλάδους της οικονομίας, στην πραγματικότητα, αποτελούν τη διαφορά ανάμεσα στα αποτελέσματα των κερδοφόρων επιχειρήσεων και των ζημιογόνων. Οπως προκύπτει από τον πίνακα:

• Τα υπερκέρδη του κεφαλαίου σταθεροποιούνται σε όλο και υψηλότερα επίπεδα. Από μισό δισεκατομμύριο το 1990 και 2,8 δισ. το 1995, σταθεροποιούνται ήδη σε επίπεδα πάνω από τα 10 δισ. το χρόνο.
• Τα επιχειρηματικά κέρδη ήταν της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ το 1990, αλλά οι πολιτικές των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και της προσαρμογής στις κατευθύνσεις της ΕΕ, που εφάρμοσαν εναλλάξ οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, οδήγησαν το σχετικό ποσοστό στο 5,1% το 2004 και ήδη βρέθηκε στο 7,9% το 2007.
• Το 1997, χρονιά πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση, οι επιχειρήσεις είχαν σημειώσει ρεκόρ όλων των εποχών με καθαρά κέρδη 16,4 δισ. ευρώ.

Εχοντας υπόψη τα 16 αυτά δισεκατομμύρια, κέρδη μίας και μόνο χρονιάς, μπορεί κανείς να αντιληφθεί την πρόκληση των κυβερνώντων, που, για να προωθήσουν τις νέες αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις, επικαλούνται τα ελλείμματα του Δημοσίου, που έχουν υπερβεί το ...κανονικό κατά 4 ή 5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Αναλυτικά στοιχεία για την πορεία των επιχειρηματικών κερδών υπάρχουν μόνο μέχρι το 2007. Για το 2008, υπάρχουν στοιχεία που αφορούν τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο επιχειρήσεις. Παρά το γεγονός ότι η κρίση έχει ήδη ξεσπάσει, ακόμα και πέρσι το γενικό αποτέλεσμα για τις εισηγμένες επιχειρήσεις ήταν θετικό με καθαρά κέρδη, και αφού είχαν πληρωθεί οι φόροι, της τάξης των 5,7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αλλά και φέτος, χρονιά που υποτίθεται πως βρισκόμαστε στη δίνη της κρίσης, τα κέρδη εξαμήνου των εισηγμένων εταιρειών έχουν ήδη διαμορφωθεί στα 3 δισ. ευρώ.

Ακόμα πιο προκλητικά φαίνονται τα κέρδη, αν συνυπολογίσουμε το βαθμό εκμετάλλευσης των εργαζομένων, όπως αυτός προκύπτει από τα εμφανιζόμενα κέρδη ανά εργαζόμενο. Στο σύνολο της οικονομίας, τα κέρδη ανά εργαζόμενο ήταν:

• 2005: Καθαρά κέρδη 7.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.
• 2006: Καθαρά κέρδη 10.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.
• 2007: Καθαρά κέρδη 12.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

Τα αντίστοιχα στοιχεία για τη βιομηχανία έχουν ως εξής:

• Το 1996, χρονιά που ξεκινούσε το ...εκσυχρονιστικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, τα καθαρά κέρδη ανά εργαζόμενο ήταν 4.451 ευρώ.
• 2000: Καθαρά κέρδη 8.783 ευρώ ανά εργαζόμενο.
• 2003: Καθαρά κέρδη 8.467 ευρώ ανά εργαζόμενο.
• 2005: Την προηγούμενη χρονιά αναλαμβάνει η ΝΔ και τα καθαρά κέρδη ανά εργαζόμενο διαμορφώνονται ήδη στα 9.000 ευρώ.
• 2007: Καθαρά κέρδη 12.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

Εκεί, βέβαια, που οι αντίστοιχοι αριθμοί ξεφεύγουν από κάθε φαντασία είναι οι τράπεζες, όπου, μετά από συνεχείς αυξήσεις των κερδών ανά εργαζόμενο και από 26.000 περίπου ευρώ που ήταν στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, το 2007 εκτοξεύθηκαν ήδη στα 67.000 ευρώ!!!

Τα στοιχεία για τα επιχειρηματικά κέρδη και την εξέλιξη των μισθών μαρτυρούν από μόνα τους το βαθιά ταξικό χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής που ακολουθούν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Είναι στοιχεία που δείχνουν ανάγλυφα και αποκαλύπτουν ένα μέρος της υπεραξίας που κλέβουν οι επιχειρηματίες - κεφαλαιοκράτες από τους εργαζόμενους. Μόνο που ανάμεσα στο κέρδος του επιχειρηματία και το μεροκάματο - μισθό του εργαζόμενου, υπάρχει μια τεράστια ποιοτική διαφορά, ως προς το ρόλο που παίζουν τα μεγέθη αυτά.

Ο μισθός, ως το αποκλειστικό εισόδημα της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων, προορίζεται να καλύψει το απόλυτο σύνολο των αναγκών της λαϊκής οικογένειας. Με αυτόν το μισθό θα γίνουν και τα ψώνια, θα ντυθούν και θα ποδεθούν τα μέλη της οικογένειας, θα καλυφθούν οι ανάγκες για σχολεία και γιατρούς, θα αγοράσουμε τα έπιπλα και τις συσκευές στο σπίτι, θα αποκτήσουμε αυτοκίνητο. Με αυτόν το μισθό θα βγούμε σε κάνα ταβερνάκι ή θα πάμε αλλού να διασκεδάσουμε, θα πάμε διακοπές, θα κάνουμε στο τέλος και το κομμάτι μας. Με αυτόν το μισθό - και όσο αυτός φτάνει - θα κάνουμε και θα πληρώσουμε τα πάντα.

Στην άλλη όχθη όμως του ποταμού, εκεί που απλώνουν την (παρασιτική) αρίδα τους οι εκπρόσωποι της πλουτοκρατίας, τα πράγματα λειτουργούν διαφορετικά. Εκεί, η υπεραξία που καρπώνονται από την εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, αυτό που στην καθημερινότητα εμφανίζεται ως κέρδος, είναι το περίσσευμα. Είναι αυτό που μένει στην τσέπη του καπιταλιστή, αφού αφαιρεθούν όλα τα έξοδα της επιχείρησης. Είναι στην πραγματικότητα το κάτι παραπάνω, αφού οι ίδιοι έχουν καλύψει ήδη όλες τις δαπάνες που απαιτούνται για την πολυτελή - και πολλές φορές ξεδιάντροπη - διαβίωσή τους. Η συντήρηση του σπιτιού και τα καθημερινά ψώνια πάνε στον κωδικό «λειτουργικά έξοδα επιχείρησης» και τα δαπανούν, φυσικά, πριν υπολογιστούν τα κέρδη. Οι πολυτελείς κουρσάρες και τα τζιπ - τύπου τανκ, με τα οποία κυκλοφορούν, αποκτώνται από το κονδύλι «μεταφορικά μέσα». Το προσωπικό που χρησιμοποιούν, οι οδηγοί και οι μπράβοι που τους ακολουθούν, το βοηθητικό προσωπικό που διατηρεί το σπίτι και το νοικοκυριό (υπηρέτες, τους λένε οι ίδιοι) αυτοί εμφανίζονται ως εργαζόμενοι της επιχείρησης ή ως απασχολούμενοι σε κάποια θυγατρική που πάει από το κακό στο χειρότερο. Τα καθημερινά τους προσωπικά έξοδα, που μπορεί να ξεπερνούν και το βασικό μισθό ενός εργαζόμενου, πληρώνονται από το κονδύλι «αμοιβές μελών διοίκησης». Οι γκαρνταρόμπες τους και τα ρούχα των εκατομμυρίων που φοράνε για να κάνουν ένα πέρασμα από τις οθόνες ή να βρεθούν σε κάποια δεξίωση, πάνε στα «έξοδα παράστασης». Τα ταξιδάκια που κάνουν στο εξωτερικό ή οι πολυδάπανες κρουαζιέρες εμφανίζονται ως «έξοδα διαφήμισης και προβολής». Με κάποιους αντίστοιχους τρόπους καλύπτονται οι δαπάνες για τα σχολειά των γόνων τους, τα ταξίδια στο εξωτερικό, τα περιβόητα πάρτι στις γκλαμουροπεριοχές και ό,τι μπορεί να φανταστεί ο νους. Οι ίδιοι κρατάνε κάνα δεκάρικο ή εικοσάρικο στην τσέπη για να το δώσουν χαρτζιλίκι σε κάποιο ανιψάκι ή βαφτιστήρι της οικογένειας. Κι αφού όλα αυτά καταναλωθούν και ξοδευτούν, τότε εμφανίζονται και τα ...κέρδη της επιχείρησης.

Κανονικά, όπως δείχνουν και τα επίσημα στοιχεία για την παραγωγική - οικονομική δραστηριότητα, η κοινωνία μας είναι σε θέση και θα μπορούσε να ενεργοποιήσει όλα τα μέσα και τις εφεδρείες που διαθέτει, προκειμένου, στη βάση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, να καταφέρει να ικανοποιεί τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες του λαού.

Ολα τα υπόλοιπα, η «επιχειρηματικότητα», η «ανταγωνιστικότητα» ή τα «ελλείμματα» είναι κατασκευάσματα της οικονομικής ολιγαρχίας και των ιδεολογικών επιτελείων της, που θέλουν να διατηρούν το δικαίωμα της άρχουσας τάξης να παρακρατά για λογαριασμό της, να κλέβει ουσιαστικά τον παραγόμενο πλούτο.

Τα κοιτάσματα είναι δικά τους, τα μέσα παραγωγής το ίδιο. Οι υποδομές, οι δρόμοι, τα εργοστάσια, το εμπόριο, όλα τούς ανήκουν. Ετσι τα 'χουν κανονίσει με τις κυβερνήσεις - υπηρέτες τους που νομοθετούν, έτσι έχει γίνει. Ας προσπαθήσουν, όμως, έστω και μία στιγμή να θέσουν σε λειτουργία αυτά τα... «δικά τους», χωρίς τον εργαζόμενο. Δε θα καταφέρουν τίποτα απολύτως. Την ίδια στιγμή, οι εργαζόμενοι δεν τους έχουν καμιά απολύτως ανάγκη για να δουλέψει το ορυχείο, να λειτουργήσει το εργοστάσιο, να κινηθούν τα μέσα μεταφοράς, να πάνε τα εμπορεύματα στους πάγκους. Ισα ίσα, μάλιστα. Ο κοινός νους σκέφτεται και η ιστορική πείρα αποδεικνύει ότι ο εργαζόμενος, απαλλαγμένος από την άμεση καταπίεση - εκμετάλλευση και απελευθερωμένος από το άγχος και την καθημερινή ανασφάλεια της καπιταλιστικής κοινωνίας, μπορεί και αναπτύσσει πολύ πιο αποτελεσματικά - παραγωγικά τις ικανότητες και επιδεξιότητές του.

Ολα αυτά είναι ζητήματα που δεν πρέπει να διαφεύγουν της προσοχής, μπροστά στην κάλπη του επόμενου μήνα. Το αντίθετο. Αν θέλουμε να μπει κάποια στιγμή φραγμός στην πολιτική λεηλασίας του κοινωνικού πλούτου από μια χούφτα μεγαλοεπιχειρηματίες, αν θέλουμε να φράξουμε το δρόμο στις πολιτικές που σχεδιάζουν νέες επιθέσεις σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, τότε ένα είναι βέβαιο: ΝΔ και ΠΑΣΟΚ πρέπει στις εκλογές να τιμωρηθούν όσο γίνεται περισσότερο και, παράλληλα, να ενισχυθεί αποφασιστικά το ΚΚΕ. Το μόνο κόμμα που μπορεί να σταθεί δίπλα και να πορευτεί μαζί με τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα στις δύσκολες μέρες που έρχονται.