Το παζάρι ΕΕ - Τουρκίας επιβεβαίωσαν οι επαφές που είχε δύο μέρες στην Αγκυρα ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας Ζοζέπ Μπορέλ, που συναντήθηκε μεταξύ άλλων με τον Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Φ. Οκτάι, αλλά και τους υπουργούς Εξωτερικών, Αμυνας, Εσωτερικών.

Ο Μπορέλ έκρινε σκόπιμο απευθυνόμενος στην τουρκική πλευρά να τονίσει ότι «έχουμε ένα κοινό συμφέρον και αυτό αφορά τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Συρία», την οποία από κοινού πρώτα διέλυσαν, ενώ θυμήθηκε και ...τον άμαχο πληθυσμό που υποφέρει στην περιοχή, συνδέοντας την «επίλυση αυτής της κατάστασης» με «το πώς θα συμβάλουμε στη διευθέτηση των πιο σημαντικών προκλήσεων που σήμερα αντιμετωπίζει η Τουρκία».

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν, ο Μπορέλ μεταξύ άλλων επισήμανε και «την ανάγκη (οι δύο πλευρές) να εργαστούμε από κοινού και εξέφρασε κατανόηση για τη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζει η Τουρκία», σημειώνοντας ότι «οι εξελίξεις αυτή την περίοδο δεν οδηγούν σε λύση και μόνο αυξάνουν τα προβλήματα».

Επίσης, υπενθύμισε στους «Τούρκους συνομιλητές του τις προσδοκίες της ΕΕ να εκπληρώσει η Τουρκία τις υποχρεώσεις της από τη Συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας και να μην ενθαρρύνει περαιτέρω κίνηση προσφύγων και μεταναστών προς τα σύνορα της ΕΕ».

Τον Μπορέλ συνόδευε ο επίτροπος Διαχείρισης Κρίσεων της ΕΕ Γιάνεζ Λέναρτσιτς, που ανέλαβε να επαναλάβει «τη θέση της ΕΕ ως του μεγαλύτερου δωρητή στην προσφυγική συριακή κρίση», ενώ ανακοίνωσε την προσφορά 170 εκατομμυρίων ευρώ ως «ανθρωπιστική βοήθεια» στους «πιο ευάλωτους ανθρώπους στη Συρία». Να σημειωθεί ότι στην ατζέντα των δύο Ευρωπαίων υπήρχε συνολικότερα η πορεία των σχέσεων ΕΕ και Τουρκίας.

Από τη μεριά του, ο Ερντογάν υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι «αν οι ευρωπαϊκές χώρες θέλουν να λύσουν το πρόβλημα, τότε θα πρέπει να στηρίξουν τις πολιτικές και ανθρωπιστικές λύσεις της Τουρκίας στη Συρία», ενώ σχολίασε μεταξύ άλλων ότι οι Ελληνες «δεν θα πρέπει να ξεχνούν ότι και οι ίδιοι μια μέρα ίσως να έχουν ανάγκη συμπόνια...».

Στο μεταξύ, εξίσου ενδεικτικές για το «μεγάλο παζάρι» που βρίσκεται σε εξέλιξη, με ΗΠΑ - ΝΑΤΟ να προσπαθούν να κρατήσουν την Τουρκία στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο με τα ανάλογα ανταλλάγματα είναι και οι επισημάνσεις που έκανε στο Κογκρέσο ο Τζόσουα Βολζ, ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για θέματα Ενέργειας.

Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο η Τουρκία να πάρει μέρος στο «Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο» (East Med Gas Forum), ο Βολζ σημείωσε πως «δυστυχώς, λόγω των ενεργειών στις οποίες έχει προβεί η Τουρκία δεν είναι ευπρόσδεκτη στα φόρουμ που έχουν δημιουργηθεί για να διευκολύνουν αυτού του είδους τις συνομιλίες στην περιοχή. Δεν ενεργεί με καλή πίστη. Κάνει πράγματα που είναι εκ φύσεως προκλητικά. Δεν διευκολύνει την αξιοποίηση των πόρων, αλλά προσπαθεί να σταματήσει την αξιοποίηση αυτών των πόρων», σπεύδοντας βέβαια να προσθέσει: «Εάν αυτή η στάση επρόκειτο να αλλάξει, νομίζω από τις συζητήσεις που έχουμε με τους εταίρους μας στην περιοχή ότι (σ.σ. η Τουρκία) θα μπορούσε να γίνει ένα ευπρόσδεκτο μέρος σε αυτές τις συνομιλίες. Και ενθαρρύνουμε τους εταίρους μας και την Αγκυρα να κινηθούν κατά αυτόν τον τρόπο», ενώ στο ίδιο μήκος κύματος αναφέρθηκε και στο κυπριακό.

Αναφερόμενος στο παράνομο σύμφωνο Ερντογάν - Σάρατζ, ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέφυγε κι αυτός (όπως και πολλοί ανώτεροί του) να επικρίνει τις προκλήσεις της Τουρκίας, λέγοντας ότι «οι ΗΠΑ, ως πολιτική θέση, δεν τοποθετούνται πάνω σε θαλάσσιες συνοριακές διαφορές. Συνεχίζουμε να ενθαρρύνουμε όλους στην περιοχή να ενεργούν με καλή πίστη και να συνεργάζονται με βάση τις βέλτιστες πρακτικές και τις αρχές του διεθνούς δικαίου».

«Ως αποτέλεσμα όσων συμβαίνουν στο Ιντλίμπ, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες για την Τουρκία», δήλωσε τη Δευτέρα η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, προσθέτοντας πως «ο Τούρκος Πρόεδρος δεν αισθάνεται ότι τον στηρίζουμε επαρκώς αυτήν τη στιγμή», όμως «είναι εντελώς απαράδεκτο το γεγονός ότι αυτήν τη στιγμή διεξάγεται πολιτική στην πλάτη των προσφύγων».

Η Αγκ. Μέρκελ επανέφερε την πρόταση που είχε κάνει πριν λίγους μήνες η υπουργός Αμυνας, Ανεγκρέτ Κραμπ - Καρενμπάουερ, για «μια προστατευόμενη ζώνη ασφαλείας για τις εκατοντάδες χιλιάδες Σύρους που βρίσκονται τώρα στα σύνορα της Τουρκίας» και πρόσθεσε πως οι συνομιλίες Γερμανίας - Γαλλίας με τους Προέδρους της Τουρκίας και της Ρωσίας στοχεύουν σε μια εκεχειρία στη Συρία.

Η ίδια έδειξε «κατανόηση» για τη σημερινή «δυσχερέστερη κατάσταση για την Τουρκία, η οποία έχει ήδη πάνω από 3 εκατ. Σύρους πρόσφυγες, αλλά και τουλάχιστον 1 εκατ. Αφγανούς και Ιρανούς» και πρόσθεσε ότι «εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι φεύγουν και στέκονται μπροστά στα τουρκικά σύνορα». Βέβαια, η αιτία για αυτό είναι και η απροκάλυπτη τουρκική επέμβαση στη Συρία, όπου ΕΕ και Γερμανία της «κρατάνε το φανάρι».

Σύμφωνα με την καγκελάριο, οι συνομιλίες της με τον Τούρκο Πρόεδρο επικεντρώθηκαν στην «ανθρωπιστική βοήθεια στο συριακό λαό που παραμένει στη Συρία, τι μπορούμε να κάνουμε ως προς τη Ρωσία, με στόχο να υπάρξει καταρχήν εκεχειρία και τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε ενδεχομένως επιπλέον και την Τουρκία».

Ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Χάικο Μάας, δήλωσε και αυτός υποκριτικά ότι «δεν επιτρέπεται να αφήνουμε τους πρόσφυγες να γίνονται έρμαιο γεωπολιτικών συμφερόντων», αναγνώρισε ότι η Τουρκία επωμίζεται μεγάλο βάρος με σχεδόν 4 εκατ. πρόσφυγες, ωστόσο «η ΕΕ πρέπει να της υπενθυμίσει ότι οφείλει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της», που απορρέουν από τη Συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας, αυτή δηλαδή που εγκλωβίζει στην Ελλάδα χιλιάδες ξεριζωμένους. Μάλιστα, ο Μάας σύμφωνα με δημοσίευμα του «Spiegel» φέρεται να δήλωσε στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής ότι η γερμανική κυβέρνηση θα στείλει άμεσα «ανθρωπιστική βοήθεια» ύψους 100 εκατ. ευρώ για τους αμάχους στο Ιντλίμπ, μέσω της Υπηρεσίας Προσφύγων του ΟΗΕ, υπό την προϋπόθεση ότι Τουρκία και Ρωσία θα εξασφαλίσουν κατάπαυση του πυρός.

Ηδη χτες εξάλλου η Επιτροπή Προϋπολογισμού του γερμανικού Κοινοβουλίου αποφάσισε την εκταμίευση 32 εκατ. ευρώ προς την Τουρκία, ως στήριξη στην προσπάθεια αποτροπής των διακινητών (!) προσφύγων, σύμφωνα με πληροφορίες του γερμανικού Τύπου. Το έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών προς την Επιτροπή (με ημερομηνία 23 Φλεβάρη) αναφέρει πως τα χρήματα προορίζονται «για την υποστήριξη της Τουρκίας στην αποκατάσταση της επιχειρησιακής ικανότητας της Ακτοφυλακής της».

Επίσης ανακοινώθηκε ότι η γερμανική κυβέρνηση θα στείλει στα ελληνοτουρκικά σύνορα 20 αστυνομικούς - συνοριοφύλακες και ένα ελικόπτερο, που θα υπαχθούν στην ευρωπαϊκή υπηρεσία φύλαξης συνόρων Frontex.

Η Γαλλία επίσης παρεμβαίνει στις εξελίξεις. Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Ιβ Λε Ντριάν δήλωσε πως η ΕΕ «δεν θα υποκύψει στον εκβιασμό» που ασκεί η Τουρκία με το Μεταναστευτικό και τα σύνορά της θα παραμείνουν «κλειστά» για τους μετανάστες που στέλνει αυτή η χώρα. «Τα σύνορα της Ελλάδας και του χώρου Σένγκεν είναι κλειστά και θα φροντίσουμε να παραμείνουν κλειστά, για να είμαστε ξεκάθαροι!», ανέφερε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενος στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία, ο Λε Ντριάν είπε ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να λάβει μια «ειλικρινή εξήγηση» εκ μέρους της Αγκυρας, για να γνωρίζει «προς ποια πλευρά» κλίνει. Και κατέληξε: «Βρισκόμαστε στην ίδια συμμαχία... Πιστεύω ότι μας χρειάζεται να έχουμε τάχιστα μια μεγάλη, ειλικρινή, δημόσια διασαφήνιση με την Τουρκία για να γνωρίζουμε με ποια πλευρά είναι ο καθένας και πού βρίσκονται τα κοινά συμφέροντά μας».

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια πριν από την αυριανή συνεδρίαση των ΥΠΕΞ της ΕΕ, ο Λε Ντριάν μιλώντας στη γαλλική Εθνοσυνέλευση επέμεινε για την εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας: «Το Μάρτη του 2016 συνάψαμε μια συμφωνία. Η συμφωνία αυτή πρέπει να γίνεται σεβαστή».

Σε μια τέτοια βάση συνεδρίασε χτες στις Βρυξέλλες, εκτάκτως, το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ (μετέχοντες από ελληνικής πλευράς οι υπουργοί Γεραπετρίτης, Χρυσοχοΐδης, Κουμουτσάκος), με αντικείμενο «την κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ».

Εξέδωσε κατόπιν «Δήλωση», όπου τονίζεται η αποφασιστικότητά της να συνεχίσει την πολιτική εγκλωβισμού με «αιχμή» την Ελλάδα, και σημειώνεται ότι «Ολα τα κράτη - μέλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι οργανισμοί της ΕΕ είναι έτοιμοι να ενισχύσουν την υποστήριξή τους στις περιοχές που υφίστανται πιέσεις, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης της Ταχείας Συνοριακής Παρέμβασης (RABIT) του FRONTEX και της πρόσθετης τεχνικής βοήθειας».

Καταλήγει ότι το Συμβούλιο θα συνεδριάσει εκ νέου στις 13/3 «για να αναπτύξει περαιτέρω την ανταπόκριση της ΕΕ στις ανάγκες που εκφράζει η Ελλάδα».

Με το πέρας του Συμβουλίου, εξάλλου, ο προεδρεύων Κροάτης υπουργός Εσωτερικών ΥΠΕΣ Davor Bozinovic τόνιζε ότι χρειάζεται να συνεχιστούν ο «διάλογος» με την Τουρκία και η «συνεργασία» με τις χώρες του ανατολικού διαδρόμου, για τη διαχείριση του ζητήματος.

Η αρμόδια κοινοτική επίτροπος Ylva Johansson έκανε σαφές ότι πρέπει να επιμείνουν στην εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης με την Τουρκία, θέμα που όπως είπε θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων αύριο στο Ζάγκρεμπ, ενώ παρέπεμψε και σε ένα νέο σχέδιο «διαχείρισης των προσφυγικών ροών», που αυτή τη στιγμή απεργάζεται στις Βρυξέλλες η Κομισιόν, ενώ ταυτόχρονα χαιρέτισε τα σχέδια της κυβέρνησης για κατασκευή νέων, κλειστών δομών στα νησιά, όπως επίσης και για επίσπευση «εθελούσιων επιστροφών».