Πορεία επικίνδυνων διευθετήσεων και συνεκμετάλλευσης έχει χαράξει η κυβέρνηση της ΝΔ, με τις δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών να αφήνουν να εννοηθεί ότι, μετά και τη συμφωνία καθορισμού ΑΟΖ με την Ιταλία, επιδίωξη πλέον μέσα από μια πορεία διευθετήσεων με Αίγυπτο και Αλβανία είναι και ο καθορισμός θαλάσσιων ζωνών και με την Τουρκία, με τους ανάλογους «συμβιβασμούς», προκειμένου να ανοίξει δρόμος για μπίζνες σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, με ό,τι κινδύνους συνιστά αυτό για τους λαούς και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Το πλαίσιο άλλωστε βάζουν ανοικτά οι ΗΠΑ, που παρεμβαίνουν στις εξελίξεις καλώντας τις δυο πλευρές σε «διάλογο» και διευθετήσεις, προκειμένου να «τρέξει» ο ενεργειακός τους σχεδιασμός στην περιοχή και να θωρακιστεί η νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ απέναντι στους ανταγωνιστές.

Χαρακτηριστικά, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, μιλώντας χτες στη Βουλή, ισχυρίστηκε εκ νέου πως η συμφωνία με την Ιταλία «αποτελεί ένα υπόδειγμα συνεννόησης μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας (...) Αποτελεί όμως, ταυτόχρονα, και ένα διεθνές γεγονός, που αποκαθιστά σαφείς κανόνες στη θάλασσα της Μεσογείου και εγγράφεται πλέον ως ιστορικό, πολιτικό και νομικό δεδομένο για ολόκληρη την περιοχή», εφόσον «αναγνωρίστηκε με τον πιο επίσημο τρόπο ότι τα νησιωτικά εδάφη έχουν κυριαρχικά δικαιώματα όπως και τα χερσαία». «Με τη γειτονική Ιταλία πετύχαμε τα νερά που μας ενώνουν να τα κάνουμε ήρεμα νερά... Και από την άποψη αυτή, τέτοιες διμερείς συνθήκες εύχομαι να βρουν γόνιμη συνέχεια και μεταξύ άλλων κρατών της περιοχής μας», πρόσθεσε, στέλνοντας μήνυμα στην Αγκυρα.

Στο ίδιο πνεύμα ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, μιλώντας χτες στον «ΣΚΑΪ», τόνισε πως «είναι κρίμα δύο γειτονικές χώρες, οι οποίες θα μπορούσαν να αναπτύξουν μία θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας, να είναι δύο χώρες οι οποίες δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Και σ' αυτό υπάρχει μία υπευθυνότητα, η Τουρκία δεν συνεργάζεται», τόνισε, εκτιμώντας παράλληλα ότι αυτήν τη στιγμή το σενάριο να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι «δεν φαίνεται να υπάρχει». Αναφερόμενος, εξάλλου, στα επόμενα βήματα μετά τη συμφωνία με την Ιταλία, δήλωσε πως η κυβέρνηση θέλει «μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου να συμφωνήσει με όλους τους γείτονές της, και με την Τουρκία».

Δείχνοντας πάντως και τις δυσκολίες του παζαριού και πώς στην πράξη οι πολυδιαφημισμένοι άξονες με Αίγυπτο, Ισραήλ και άλλους περιπλέκουν περισσότερο τους ανταγωνισμούς, υπονομεύοντας παραπέρα τα κυριαρχικά δικαιώματα, ερωτηθείς πότε θα κλείσει συμφωνία ΑΟΖ με το Κάιρο και γιατί κρατούν τόσα χρόνια οι διαπραγματεύσεις, απάντησε ότι «οι Αιγύπτιοι προσπαθούν να μην μπλέκονται με άλλα παράλληλα θέματα άλλων χωρών στην περιοχή (...) να το πούμε έτσι πιο λαϊκά, εάν μπορούσαν, θα απέφευγαν να πατήσουν τουρκικό κάλο».

Να καταγραφεί και η απάντησή του στο ερώτημα γιατί η χώρα δεν επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 ν.μ. στο Αιγαίο και αλλού, όπου δείχνοντας πως στις τέτοιες συζητήσεις, για να επιτευχθούν «διευθετήσεις» και συμφωνίες, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μπαίνουν στο κρεβάτι του Προκρούστη, απάντησε ότι η χώρα «σταθμίζει τις σχέσεις της με άλλες χώρες. Δεν είναι μόνο το θέμα της Τουρκίας, να είμαστε συνεννοημένοι. Υπάρχουν διάφορες χώρες που έχουν απόψεις. Το Αιγαίο είναι μια διάβαση, οδηγεί σε πάρα πολλές περιοχές. Η Ελλάδα δεν θέλει να διαταράξει ή να δυσχεράνει τις σχέσεις της με μια σειρά από χώρες».

Τον τόνο δίνουν φυσικά οι ΗΠΑ. Χαρακτηριστικά όσα έλεγε χτες ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζ. Πάιατ, στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (διεξάγεται διαδικτυακά), όπου χαρακτήρισε τη συμφωνία με την Ιταλία «παράδειγμα για το πώς να γίνονται τέτοιες συμφωνίες με διαφάνεια και εμπλοκή όλων των επηρεαζόμενων μερών», θυμίζοντας τους αντίστοιχους επαίνους που επιφύλασσαν οι Αμερικανοί και για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για τη Συμφωνία των Πρεσπών ως «πρότυπο» των ευρωατλαντικών διευθετήσεων γενικά στη Δυτικοβαλκανική.

Δεν περνά απαρατήρητο ότι ερωτηθείς αν μια αντίστοιχη συμφωνία με την Αίγυπτο για πλήρη ή έστω μερική οριοθέτηση ΑΟΖ θα βοηθούσε στην υποτιθέμενη «σταθερότητα» της περιοχής, επανέλαβε ακριβώς τη θέση για «διαβουλεύσεις με συμπερίληψη όλων των επηρεαζόμενων μερών», άρα και με την Τουρκία και με οδηγό προφανώς τα συμφέροντα των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ.

Σε άλλο σημείο, αποφεύγοντας για μια ακόμη φορά να χαρακτηρίσει ως ανυπόστατο το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, το χαρακτήρισε «μη βοηθητικό και προκλητικό», σημείωσε ότι «δεν μπορεί να αφαιρέσει δικαιώματα από την Ελλάδα», πρόσθεσε ότι «δεν συγκλίνει με την αμερικανική θεώρηση για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας» και συμπλήρωσε ότι «όλα τα νησιά, υπό το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, έχουν γενικά τα ίδια δικαιώματα σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα όπως οι ηπειρωτικές περιοχές, και πλήρη επήρεια».

Εξάλλου, ο Πάιατ, την ώρα που ΗΠΑ - ΝΑΤΟ κάνουν πλάτες στην τουρκική επέμβαση στο πλευρό του Σάρατζ, χαιρέτισε την «ισχυρή ταύτιση απόψεων» των κυβερνήσεων Ελλάδας και ΗΠΑ για τη Λιβύη, λέγοντας ότι η Ελλάδα «μπορεί να παίξει έναν σημαντικό και εποικοδομητικό ρόλο στη Λιβύη, περιλαμβανομένης της ηγεσίας της στην επιχείρηση της ΕΕ, "IRINI", για την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη».

Επιχείρηση που στην πράξη βέβαια κανένα εμπάργκο δεν διασφαλίζει, απλά απλώνει ευρωατλαντικές μονάδες στην Ανατ. Μεσόγειο, που ο Πάιατ χαρακτήρισε και χτες «ζώνη στρατηγικού ανταγωνισμού, όπου οι μεγάλες δυνάμεις - ανταγωνιστές μας εμπλέκονται ισχυρά...», παρουσιάζοντας ως απάντηση ακριβώς στους ανταγωνιστές το σχήμα «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ συν ΗΠΑ) που υπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή.

Επέμεινε στην άποψή του ότι από μια διαμάχη Ελλάδας - Τουρκίας ωφελημένη θα ήταν στην περιοχή η Ρωσία, προσθέτοντας ότι η Μόσχα θέλει να αδυνατίσει τη συνοχή εντός ΝΑΤΟ. Παρέπεμψε για παράδειγμα στην πώληση «S-400» στην Τουρκία, λέγοντας ότι αυτό κόστισε στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις.

Τόνισε, εξάλλου, ότι «η Ρωσία χρησιμοποιεί την Ενέργεια ως στρατηγικό όπλο», επαινώντας τη «συνεισφορά Ελλάδας, Πολωνίας και άλλων στη διαφοροποίηση των πηγών και την προσφορά εναλλακτικών». Χαρακτήρισε, επίσης, την Ενέργεια «φωτεινό σημείο» στις διμερείς σχέσεις, λέγοντας ότι η Ελλάδα αναδείχτηκε σε «ενεργειακό εταίρο - κλειδί στην περιοχή», εκφράζοντας στήριξη και στον αγωγό «ΕastΜed», βάζοντας ωστόσο την πτυχή ότι για το μέλλον του τελικά «θα αποφασίσει η αγορά που αυτήν τη στιγμή είναι επηρεασμένη λόγω του Covid-19 και του πολέμου τιμών Σ. Αραβίας - Ρωσίας».

Στο Φόρουμ συμμετείχε και ο Μάθιου Πάλμερ, βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιος για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, που χαρακτήρισε την Ανατ. Μεσόγειο «στρατηγικό χώρο όπου οι ΗΠΑ ανταγωνιζόμαστε για τη θετική επιρροή ενάντια σε άλλες μεγάλες δυνάμεις». Εστίασε σε ενεργειακά έργα στην Ελλάδα που «τρέχουν» με στήριξη των ΗΠΑ όπως ο TAP και ο IGB, οι εγκαταστάσεις σε Αλεξανδρούπολη και Καβάλα. Είπε ακόμα ότι οι Αμερικανοί ενδιαφέρονται για τον αγωγό Ελλάδας - Β. Μακεδονίας και την ιδιωτικοποίηση του λιμένα Αλεξανδρούπολης κ.ά.

Αναγνώρισε ότι «μαζί με τα θετικά νέα για εξεύρεση κοιτασμάτων, είδαμε φυσικά και αύξηση των εντάσεων». Ορισε στόχο τη «σταθεροποίηση» της περιοχής, όπου, όπως είπε, «υπάρχουν χώρες που ήταν για πολύ καιρό κάτω από τη ρωσική πίεση».

Τονίζοντας ότι «οι περιφερειακές εντάσεις βοηθούν τη δράση κακόβουλων δρώντων στην περιοχή», ξόρκισε «προκλητικές ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή», επιμένοντας ότι «ως ΝΑΤΟικοί σύμμαχοι, ΗΠΑ, Ελλάδα και Τουρκία έχουν κοινό συμφέρον Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο να παραμείνουν περιοχές ευημερούσες, σταθερές, ειρηνικές και ασφαλείς».

Σε αυτό το ...«ειρηνόφιλο πλαίσιο», εξέφρασε την ανησυχία των ΗΠΑ μήπως «η αυξανόμενη ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας καταλήξει σε κάποιο συμβάν ή ατύχημα που θα οδηγήσει σε μη σκοπούμενες συνέπειες. Παροτρύνουμε Ελλάδα και Τουρκία να διατηρήσουν τα κανάλια επικοινωνίας ανοικτά ως ένα μέσο αποτροπής ενός ατυχήματος ή ενός συμβάντος που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση της έντασης. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους εταίρους μας, Ελλάδα και Τουρκία, ιδιωτικά και δημόσια, όποτε βλέπουμε ότι αυξάνονται οι εντάσεις. Συνεχίζουμε να παροτρύνουμε να εμπλακούν σε διάλογο, με οποιονδήποτε τρόπο κι αν επιλέξουν, για να αντιμετωπίσουν και λύσουν αυτά τα ζητήματα», σημείωσε και δείχνοντας το τι διακυβεύεται, ανέφερε πως «ενθαρρύνουμε τον διάλογο, αφού είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ οι σύμμαχοί μας Ελλάδα και Τουρκία και η κρίσιμη για τη συμμαχία μας νότια πτέρυγά της να έχουν μια ειρηνική και αμοιβαία επωφελή σχέση».

Σημειωτέον, σε άλλες ενότητες του Φόρουμ, ο Μ. Βαρβιτσιώτης, αναπ. υπουργός Εξωτερικών, αναγνώρισε ότι «η Τουρκία είναι ένας πάρα πολύ σημαντικός εταίρος της ΕΕ και πάντα υπάρχει στην ΕΕ το ερώτημα "τι κάνουμε με την Τουρκία;"». Σημείωσε το γεγονός ότι «η Τουρκία είναι πάντα διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει τα όπλα της», είναι αναμεμειγμένη στρατιωτικά σε όλα τα μέτωπα της περιοχής «και αυτό είναι κάτι που αναλύεται και στην Αθήνα, και στο Παρίσι, και παντού». Ο Αλ. Διακόπουλος, σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού, σημείωσε πως με το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο «διακυβεύονται πολύ σημαντικά συμφέροντα της Ελλάδας και η χώρα θα κάνει το παν για να το ανατρέψει, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο». Διαβεβαίωσε πάντως ότι «δεν θα χρειαστεί να φτάσουμε σε θερμό επεισόδιο». Ο Θ. Ντόκος, αναπ. σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, παρέπεμψε στο «East Med Gas Foroum», λέγοντας ότι μπορεί να λειτουργήσει ως μια αρχιτεκτονική δομή Ασφαλείας στην Ανατ. Μεσόγειο, με την προϋπόθεση βέβαια να βρεθεί ένας τρόπος να συμμετέχει εκεί και η Τουρκία.