Υπό το βάρος σοβαρών αντιθέσεων προετοιμάζονται οι νέοι γύροι παζαριού ΕΕ - Τουρκίας, αλληλεπιδρώντας με τις εξελίξεις τόσο στα Ελληνοτουρκικά όσο και στο Κυπριακό.

Χτες, τουρκικά ΜΜΕ μετέδιδαν ότι άσκηση που είχε αναγγελθεί στην καρδιά του Αιγαίου για τις 28 Οκτωβρίου (ανήμερα εθνικής γιορτής), θα γίνει τελικά σήμερα, με το πρακτορείο «Αναντολού» να μιλά μάλιστα για «κίνηση καλής θέλησης» και να επικαλείται πηγές από τα Σώματα Ασφαλείας, σύμφωνα με τις οποίες «η Τουρκία (...) είναι υπέρ του διαλόγου και της εξεύρεσης πολιτικής λύσης στα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο». Από τη μεριά της, η Αθήνα ακύρωσε την ενεργοποίηση του πεδίου βολής «Καράβια» στην ευρύτερη περιοχή της Μήλου.

Σημειωτέον, όλες τις τελευταίες μέρες, στο πλαίσιο και των ιμπεριαλιστικών παζαριών, η Αγκυρα «αμόλαγε και μάζευε καλούμπα» με τις προκλητικές NAVTEX, σε Αιγαίο και Ανατ. Μεσόγειο.

Θυμίζουμε ότι την Παρασκευή, με το πέρας της Συνόδου των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, ο γγ της λυκοσυμμαχίας, Γ. Στόλτενμπεργκ, ανακοίνωσε ότι οι υπουργοί Αμυνας των δύο χωρών αποφάσισαν μορατόριουμ ασκήσεων κατά τις εθνικές εορτές Ελλάδας και Τουρκίας (28 και 29/10). Ωστόσο, το Σάββατο η Αγκυρα ανήγγειλε ασκήσεις ανατολικά του Καστελόριζου ακριβώς στις 27 και 28/10, ενώ εξέδωσε και NAVTEX για συνέχιση των ερευνών του «Oruc Reis» μέχρι 4/11 εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, νότια της Ρόδου. Παραπέρα, από αρχές Οκτώβρη είναι σε ισχύ NAVTEX για ασκήσεις στο Κεντρικό Αιγαίο.

Το ελληνικό ΥΠΕΞ αντέδρασε κατηγορώντας την Τουρκία ότι «συμπεριφέρεται σαν κράτος - παρίας που επιθυμεί την αποσταθεροποίηση της περιοχής και την κατακόρυφη αύξηση της έντασης» και «παραπονούμενο» γιατί «η παράνομη αυτή ενέργεια αντιστρατεύεται κάθε προσπάθεια αποκλιμάκωσης» και «απομακρύνει ακόμα περισσότερο την προοπτική ενός εποικοδομητικού διαλόγου» για τις «διευθετήσεις» που δρομολογούν ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, ενώ στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, έδωσε οδηγίες για διενέργεια διαβήματος διαμαρτυρίας προς την τουρκική πλευρά και την «ενημέρωση συμμάχων και εταίρων».

Πάντως, η Αγκυρα διαμήνυσε και την ετοιμότητά της για διαπραγμάτευση, μέσα από ακόμα μία επιστολή του μόνιμου αντιπροσώπου στον ΟΗΕ, Φεριντούν Σινιρλίογλου, που σχολιάζοντας τις προτάσεις Μητσοτάκη για παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ξεκαθάρισε ότι «η Τουρκία δεν αποκλείει κανένα ειρηνικό μέσο διευθέτησης (...) Ωστόσο, για να συμβεί αυτό, πρέπει πρώτα να έχουμε έναν σωστό διάλογο. Πρέπει να συμφωνήσουμε διμερώς σχετικά με τις διαφορές που θα αναθέσουμε στο Δικαστήριο». Επέκρινε όμως την Ελλάδα επειδή «έχει εισαγάγει επιφυλάξεις στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων της αποστρατικοποίησης των νησιών, του εύρους και των ορίων των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου της και της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας», κατηγορώντας την Αθήνα για «παραλυτικές επιφυλάξεις» σχετικά με τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, αλλά και με αφορμή τους τόνους που ανέβηκαν ξανά μεταξύ Αγκυρας και Παρισιού στο πλαίσιο σύνθετων και ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων (βλέπε σχετικό θέμα), η ΕΕ έσπευσε να υπενθυμίσει στην Αγκυρα προσδοκίες και χρονοδιαγράμματα όσον αφορά τους όρους της συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε ότι «αντί για θετική ατζέντα, η Τουρκία επιλέγει προκλήσεις, μονομερείς ενέργειες στη Μεσόγειο και τώρα τις προσβολές», ενώ ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, κάλεσε «την Τουρκία να σταματήσει την επικίνδυνη αντιπαράθεση», προσθέτοντας ότι «τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου περιέχουν μια πραγματική προσφορά για την επανέναρξη της σχέσης μας, αλλά απαιτείται η πολιτική βούληση των τουρκικών αρχών σε αυτήν τη θετική ατζέντα».

Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Πίτερ Στάνο, δεν απέκλεισε το θέμα της Τουρκίας να συζητηθεί πολύ πριν από τη Σύνοδο του Δεκέμβρη, σχολιάζοντας ότι «η θέση της ΕΕ είναι ξεκάθαρη... Εάν η Τουρκία συνεχίσει με τις προκλήσεις, με τις εντάσεις εναντίον της ΕΕ ή εναντίον κρατών - μελών της ΕΕ πρέπει να σκεφτούμε τι θα κάνουμε σε σχέση με αυτές τις ενέργειες και τις δηλώσεις», ενώ παρέπεμψε ξανά «στα Συμπεράσματα του τελευταίου Συμβουλίου», όπου επιστρατεύτηκαν αόριστες εκκλήσεις στη συνεργασία.

Ο δε Ελληνας πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, καταδίκασε τις δηλώσεις Ερντογάν κατά του Μακρόν επειδή «τροφοδοτούν το θρησκευτικό μίσος και υπονομεύουν την ειρηνική συνύπαρξη».

Στο μεταξύ, χτες, ο νέος ηγέτης του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, έγινε δεκτός ως αρχηγός κράτους στην Αγκυρα, όπου σε συνάντησή του με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρ. Τ. Ερντογάν, χαρακτήρισε την άτυπη 5μερή για το Κυπριακό που προετοιμάζει ο ΟΗΕ «τελευταία ευκαιρία για λύση» και είπε ότι «οι Τουρκοκύπριοι ζητούν αυτοδιοίκηση, ίση κυριαρχία, δύο κράτη το ένα δίπλα στο άλλο». Χαρακτήρισε την ομοσπονδία «παραμύθι» λέγοντας: «Καιρός για νέα πολιτική με βάση τις πραγματικότητες». Είχε προηγηθεί - με αφορμή την ορκωμοσία Τατάρ - επίσκεψη του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Φουάτ Οκτάι στα Κατεχόμενα, που επισκέφτηκε και τα Βαρώσια, χαρακτηρίζοντας τη διατήρηση της πόλης κλειστής για 46 χρόνια δείγμα «υπερβολικής καλής θέλησης». Είπε ωστόσο ότι «η κλοπή μιας τέτοιας οικονομικής αξίας από το μέλλον των παιδιών μας δεν είναι σύμφωνη με τα δικαιώματα, τη δικαιοσύνη, το δίκαιο ούτε το Διεθνές Δίκαιο». Είπε ακόμα ότι τα κλειστά Βαρώσια έγιναν πατρίδα των ποντικιών αλλά τώρα θα μετατραπούν σε μέρος όπου όλοι θα βγάζουν το ψωμί τους.