Με το «δάχτυλο στη σκανδάλη» και κάθε μέσο άσκησης πίεσης συνεχίζονται οι πολύπλευρες διαπραγματεύσεις γύρω από την οξυμένη ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας για τις «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ανατολική Ευρώπη, με αιχμή την Ουκρανία και τη σύγκρουση στο Ντονμπάς.

Την ώρα που ΗΠΑ και Βρετανία κλιμάκωναν τις προειδοποιήσεις για μια «πιθανή άμεση ρωσική εισβολή», καλώντας τους πολίτες τους να εγκαταλείψουν αμέσως την Ουκρανία, εκκενώνοντας και μεταφέροντας πρεσβείες από το Κίεβο, μέρος των ρωσικών στρατευμάτων στα νότια και δυτικά σύνορα της Ρωσίας με την Ουκρανία άρχισαν χτες να επιστρέφουν στις βάσεις τους, αφού ολοκλήρωσαν στρατιωτικές ασκήσεις μετά από τουλάχιστον δύο μήνες. Επίσης τα στρατεύματα της Νότιας Στρατιωτικής Περιφέρειας άρχισαν να επιστρέφουν στις μόνιμες βάσεις τους μετά τις ασκήσεις στην Κριμαία.

Εικόνες από το ρωσικό υπουργείο Αμυνας δείχνουν άρματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα να φορτώνονται σε βαγόνια - πλατφόρμες. Πάντως, σύμφωνα με το υπουργείο, τα ευρείας κλίμακας γυμνάσια συνεχίζονται σε όλη τη χώρα, όπως και οι κοινές ασκήσεις στη Λευκορωσία έως τις 19 Φλεβάρη.

«Πάντα λέγαμε ότι μετά το τέλος των ασκήσεων (...) τα στρατεύματα θα επέστρεφαν στις βάσεις τους. Δεν υπάρχει τίποτα νέο εδώ. Είναι μια συνηθισμένη διαδικασία», σχολίασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ, ενώ ο Ουκρανός ΥΠΕΞ Ντμ. Κουλέμπα ισχυρίστηκε ότι Κίεβο και Δύση «καταφέραμε να εμποδίσουμε οποιαδήποτε νέα κλιμάκωση εκ μέρους της Ρωσίας». «Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, αλλά υπό έλεγχο» και «θα πιστέψουμε σε μια αποκλιμάκωση όταν θα δούμε αποχώρηση», πρόσθεσε ο Κουλέμπα.

Σε χτεσινοβραδινές του δηλώσεις για το Ουκρανικό, ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, σχολιάζοντας τις ανακοινώσεις του ρωσικού υπουργείου Αμυνας για αποχώρηση στρατευμάτων, είπε ότι κάτι τέτοιο θα είναι καλό, αλλά δεν έχει επαληθευτεί ακόμα η αποχώρηση και υπάρχουν πληροφορίες ότι παραμένουν πολλά στρατεύματα σε απειλητική στάση. Επανέλαβε τις εκκλήσεις για άμεση αποχώρηση των Αμερικανών πολιτών από την Ουκρανία και εκκένωση της πρεσβείας, ενώ επέμεινε πως μια εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία παραμένει πολύ πιθανή.

Ο Μπάιντεν ισχυρίστηκε ότι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, όπως και η Ουκρανία, δεν απειλούν τη Ρωσία, σημειώνοντας πως οι ΗΠΑ δεν έχουν πυραύλους στην Ουκρανία, ούτε σκοπεύουν να αναπτύξουν. Υπενθύμισε επίσης ότι ΗΠΑ και ΝΑΤΟ πρότειναν μέτρα «διαφάνειας» για μείωση των εξοπλισμών.

Παράλληλα βέβαια επεσήμανε ότι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν αυξήσει τις στρατιωτικές δυνάμεις στον ανατολικό βραχίονα της λυκοσυμμαχίας και απείλησε πως σε περίπτωση εισβολής θα υπάρξουν περαιτέρω βήματα, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων κυρώσεων με μεγάλο αντίκτυπο στη ρωσική οικονομία, στον ενεργειακό της τομέα, σε στρατηγικούς κλάδους της βιομηχανίας, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οσο για τον ρωσικό αγωγό «Nord Stream 2» που καταλήγει στη Γερμανία, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ξεκαθάρισε για ακόμη μια φορά ότι δεν θα λειτουργήσει σε αυτήν την περίπτωση.

Η εξέλιξη αυτή «δημιουργεί προϋποθέσεις για συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει κανένα σημάδι αποκλιμάκωσης στο έδαφος», δήλωσε ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ.«Αυτό που πρέπει να δούμε» είναι «σημαντική και διαρκή απόσυρση στρατευμάτων και βαρέος εξοπλισμού», συμπλήρωσε.

Πάντως οι υπουργοί Αμυνας του ΝΑΤΟ αναμένεται να αποφασίσουν την ανάπτυξη επιπλέον στρατευμάτων (battlegroups) σε Ρουμανία, Βουλγαρία, Σλοβακία και Ουγγαρία (βλ. περισσότερα στη σελ. 5).

Για αντιφατικά μηνύματα από τη Μόσχα έκανε λόγο ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπ. Τζόνσον.«Υπάρχουν ενδείξεις ενός διπλωματικού ανοίγματος», είπε, ενώ οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες αναφέρουν ότι κατασκευάζονται ρωσικά νοσοκομεία πεδίου στη Λευκορωσία, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, κάτι που «σίγουρα μπορεί να ερμηνευθεί ως προετοιμασία για εισβολή». «Περισσότερες τακτικές ομάδες Πεζικού πορεύονται στην πραγματικότητα πιο κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία», πρόσθεσε.

ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ έχουν στηρίξει τους τελευταίους μήνες όλες τις διπλωματικές πιέσεις και τις στρατιωτικές τους κινήσεις στην Ανατολική Ευρώπη στον ισχυρισμό ότι η Ρωσία σχεδιάζει εισβολή στην Ουκρανία και καλούσαν τη Ρωσία να απομακρύνει τους περίπου 100.000 στρατιώτες από τα δυτικά σύνορά της.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, χαρακτήρισε τις προειδοποιήσεις ότι η Ρωσία θα εξαπολύσει νέα επίθεση στην Ουκρανία «αβάσιμη υστερία, που έχει σχεδιαστεί για να αυξήσει τις εντάσεις». Αντί για «εκστρατείες» παραπληροφόρησης από τη Δύση, η Ρωσία και οι δυτικές χώρες θα πρέπει να συζητήσουν σοβαρά τις ανησυχίες για την ασφάλεια, είπε. «Αυτό προτείνει και αυτό θέλει ο Πρόεδρος Πούτιν», ανέφερε ο Πεσκόφ.

Χτες οι ΥΠΕΞ της Ρωσίας, Σ. Λαβρόφ, και των ΗΠΑ, Αντ. Μπλίνκεν, είχαν τηλεφωνική επικοινωνία, τονίζοντας τη συνέχιση των επαφών. Η ρωσική πλευρά χαρακτήρισε απαράδεκτη την επιθετική ρητορική της Ουάσιγκτον και των στενότερων συμμάχων της και ζήτησε «ρεαλιστικό διάλογο για όλο το φάσμα των θεμάτων, με έμφαση στην αρχή της αδιαίρετης ασφάλειας», προτάσσοντας τη μη παραπέρα επέκταση των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ προς τα ρωσικά σύνορα.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον Λαβρόφ, η Ρωσία θα δημοσιοποιήσει σύντομα την απάντησή της στις προτάσεις «ασφαλείας» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ, η οποία βρίσκεται στο τελικό στάδιο.

Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ είπε στον Λαβρόφ ότι υπάρχει ακόμα ένα «παράθυρο» για ειρηνική επίλυση του ουκρανικού ζητήματος.

Στο μεταξύ, χτες το απόγευμα το ουκρανικό κέντρο κυβερνοασφάλειας ανέφερε πως οι ιστότοποι του υπουργείου Αμυνας της χώρας και των τραπεζών Privatbank και Oshadbank δέχτηκαν επίθεση από χάκερς, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το ουκρανικό κέντρο κυβερνοασφάλειας υποστηρίζει ότι η Ρωσία μπορεί να ευθύνεται για την επίθεση.

Η Ρωσία δεν θέλει πόλεμο και γι' αυτό πρότεινε τη διεξαγωγή συνομιλιών με τη Δύση, «για να διασφαλιστεί η ισότιμη ασφάλεια στην Ευρώπη», δήλωσε χτες ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς στο Κρεμλίνο, μετά τις περίπου τρίωρες συνομιλίες, στις οποίες κυριάρχησαν η ουκρανική κρίση και ο αγωγός «Nord Stream 2».

Οπως είπε ο Πούτιν, η Μόσχα δεν πήρε μια εποικοδομητική απάντηση από ΗΠΑ και ΝΑΤΟ στις προτάσεις για τις «εγγυήσεις ασφαλείας», παρόλα αυτά βλέπει «μερικά στοιχεία τα οποία μπορούν να συζητηθούν». Πρόσθεσε ωστόσο ότι «είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε αυτό μόνο συζητώντας συνολικά εκείνα τα βασικά ζητήματα τα οποία είναι για μας πρωταρχικής σημασίας».

«Ανάλογα με το πώς θα εξελίσσεται ο διάλογος, θα εξελίσσεται και η κατάσταση και σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα, τα οποία ανησυχούν και εσάς και εμάς», είπε ο Πούτιν.

Ο Σολτς ανέφερε ότι οι διπλωματικές δυνατότητες «δεν έχουν εξαντληθεί» και «ένας πόλεμος στην Ευρώπη είναι αδιανόητος». Τα ζητήματα ασφαλείας στην Ευρώπη θα μπορούσαν να επιλυθούν μόνο με τη Ρωσία και όχι ενάντια στη Ρωσία, είπε.

Ο Σολτς δήλωσε στον Πούτιν ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ στο εγγύς μέλλον, αλλά η Μόσχα δεν θεωρεί ότι αυτή η διαβεβαίωση είναι αρκετά ικανοποιητική και επιμένει να επιλυθεί το θέμα στο σύνολό του τώρα.

Σύμφωνα με τον Γερμανό καγκελάριο, ούτε ο ίδιος ούτε ο Πούτιν θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της θητείας τους το θέμα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, προσθέτοντας πως... δεν γνωρίζει για πόσο καιρό σκοπεύει να παραμείνει στην εξουσία ο Ρώσος Πρόεδρος.

Αν η ουκρανική κυβέρνηση εγκαταλείψει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, «πολλοί θα αναστέναζαν με ανακούφιση, ειδικά στην Ευρώπη», επεσήμανε χτες ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ, σχολιάζοντας τις πρόσφατες σχετικές δηλώσεις του Ουκρανού πρέσβη στο Λονδίνο. «Νομίζω ότι αυτή η ιδέα θα προχωρήσει σταδιακά», ανέφερε ο Λαβρόφ, ενώ υπογράμμισε τις δηλώσεις του Βρετανού υφυπουργού Αμυνας, Τζ. Χίπεϊ, ότι το Λονδίνο θα στηρίξει την Ουκρανία αν αποφασίσει να μη γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.

Να σημειωθεί ότι ο Σολτς, υποστηρίζοντας έμμεσα τη ρωσική οπτική των συμφωνιών του Μινσκ, δήλωσε χτες ότι η ουκρανική κρίση μπορεί να επιλυθεί μέσω της εφαρμογής της «φόρμουλας Σταϊνμάγερ», δηλαδή του πολιτικού σκέλους των συμφωνιών του Μινσκ για διάλογο Ουκρανίας - φιλορώσων αυτονομιστών, ειδικό καθεστώς στο Ντονμπάς κ.λπ., η οποία «ρυθμίζει τη σειρά των ενεργειών» που πρέπει να γίνουν.

Σχετικά με τον ρωσικό αγωγό φυσικού αερίου «Nord Stream 2», ο Ρώσος Πρόεδρος αναμένει την έγκριση της γερμανικής ρυθμιστικής αρχής, αναφέροντας ότι είναι ένα «καθαρά εμπορικό έργο» το οποίο θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Επανέλαβε δε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεχίσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας μετά το 2024, όταν λήξει η ισχύουσα συμφωνία διαμετακόμισης φυσικού αερίου.

«Δεν θα εισβάλουμε στην Ουκρανία αν δεν μας προκαλέσουν», δήλωσε ο Ρώσος απεσταλμένος στην ΕΕ Βλ. Τσιζόφ, διευκρινίζοντας ότι η Ρωσία θα απαντήσει «αν οι Ουκρανοί εξαπολύσουν επίθεση εναντίον της Ρωσίας» ή «αν αρχίσουν να σκοτώνουν Ρώσους πολίτες οπουδήποτε - στο Ντονμπάς ή αλλού».

Οι φιλορώσοι αυτονομιστές στην Ανατολική Ουκρανία καταγγέλλουν ότι η ουκρανική κυβέρνηση προετοιμάζει επίθεση εναντίον τους.

«Οι εντάσεις στην Ευρώπη προκαλούνται όχι μόνο και όχι κυρίως από ρωσικές δυνάμεις που αναπτύσσονται στο ρωσικό έδαφος, αλλά από την τεράστια συγκέντρωση ουκρανικών δυνάμεων κοντά στη γραμμή επαφής στο Ντονμπάς, όπου δεν μπορεί να αποκλειστεί μια ουκρανική στρατιωτική επιχείρηση εκεί», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

Τα ουκρανικά κυβερνητικά στρατεύματα εκτόξευσαν αρκετές οβίδες στα νότια της αυτοαποκαλούμενης «Δημοκρατίας του Ντονέτσκ», κατήγγειλαν χτες το βράδυ οι φιλορώσοι αυτονομιστές.

Κατήγγειλαν επίσης ότι Ουκρανοί ελεύθεροι σκοπευτές σκότωσαν πολιτοφύλακα της «Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ» κοντά στο χωριό Γκολουμπόφσκογιε, με τους αυτονομιστές στη συνέχεια να ανταποδίδουν τα πυρά.

Το ρωσικό πρακτορείο TASS μετέδωσε νωρίτερα ότι το «υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας» της αποκαλούμενης «Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ» απέτρεψε χτες «τρομοκρατική επίθεση» στον χώρο μιας συγκέντρωσης προς τιμήν βετεράνων. Σε κάδο απορριμμάτων στον εν λόγω χώρο βρέθηκε αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός.

Στο μεταξύ, χτες το ρωσικό κοινοβούλιο τάχθηκε υπέρ της επίσημης αναγνώρισης της ανεξαρτησίας των αυτονομιστικών περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, υπερψηφίζοντας ψήφισμα του ΚΚΡΟ με 351 ψήφους υπέρ, 16 κατά και 1 αποχή. Η αναγνώριση των δύο αυτοανακηρυγμένων «Δημοκρατιών» θα σήμαινε παραβίαση των συμφωνιών του Μινσκ και ενδεχόμενο τερματισμό των σχετικών διαπραγματεύσεων.

Χτες οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν και στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), με τον ΥΠΕΞ της Πολωνίας, που έχει την κυκλική προεδρία στον Οργανισμό, να μεταβαίνει στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο ΥΠΕΞ. Ο Λαβρόφ χαρακτήρισε την πρόταση του ΟΑΣΕ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια «ενδιαφέρουσα», αλλά συμπλήρωσε πως ο διάλογος της Ρωσίας με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ παραμένει σημαντικός.