Τα ευρωατλαντικά σχέδια «εξομάλυνσης» των σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου, με όρους που εξυπηρετούν τους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, σε αντιπαράθεση με την παρέμβαση Ρωσίας και Κίνας, δυσκολεύουν και περιπλέκουν οι εξελίξεις στο Κόσοβο, μετά την προσπάθεια της Πρίστινας να επιβάλει με μεγάλη αστυνομική επιχείρηση εναντίον Σέρβων διαδηλωτών την ανάληψη καθηκόντων από αλβανόφωνους δημάρχους σε δήμους του βόρειου Κοσόβου, σε περιοχές όπου πλειοψηφεί συντριπτικά το σερβικό στοιχείο και όπου υπήρξε σχεδόν καθολικό μποϊκοτάζ του πληθυσμού στις σχετικές εκλογές.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η ΝΑΤΟική στρατιωτική δύναμη KFOR έχει πάρει θέση έξω από τα δημοτικά κτίρια στο βόρειο Κόσοβο, απέναντι στους Σέρβους διαδηλωτές, ενώ ο γγ της λυκοσυμμαχίας ανακοίνωσε την αποστολή άλλων 700 ΝΑΤΟικών στρατιωτών στο Κόσοβο και ότι τίθεται σε «ύψιστη ετοιμότητα» άλλο ένα ΝΑΤΟικό τάγμα.

Εκφράζοντας και πάλι δυσαρέσκεια για τη στάση της Πρίστινας, ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Κόσοβο, Τζέφρι Χόβενιερ, δήλωσε χτες σε συνέντευξη Τύπου ότι ο διοικητής του ΝΑΤΟ στην περιοχή έδωσε εντολή για «ακύρωση της συμμετοχής του Κοσόβου στην άσκηση "Defender Europe 2023"».

Και πρόσθεσε: «Οφείλω να πω ότι στην παρούσα φάση οι ΗΠΑ δεν έχουν μεγάλο ενθουσιασμό για να αντιδράσουν υπέρ ορισμένων συμφερόντων του Κοσόβου, όπως να εργαστούν με χώρες που δεν το αναγνωρίζουν ή να εργαστούν ενεργά για τη βελτίωση της ευρωατλαντικής πορείας του Κοσόβου». Κατέληξε δε εκφράζοντας την ελπίδα ότι ο πρωθυπουργός του προτεκτοράτου, Α. Κούρτι, «θα ακούσει τη συμβουλή μας και θα λάβει άμεσα μέτρα για να μειώσει τις εντάσεις» αλλά και αναφέροντας πως ο Κούρτι «δεν έχει ανταποκριθεί σε αυτά τα αιτήματα. Αναλύουμε ποιες θα είναι οι επόμενες ενέργειές μας».

Οπως αναμετέδωσαν διάφορα βαλκανικά ΜΜΕ, ο Χόβενιερ ανακοίνωσε πως ακυρώθηκαν όλες οι προγραμματισμένες επισκέψεις Κοσοβάρων αξιωματούχων στις ΗΠΑ, επιμένοντας βέβαια ότι «η ανάπτυξη πρόσθετων δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο είναι ένα συνετό μέτρο για να διασφαλιστεί ότι η KFOR έχει τις δυνατότητες που χρειάζεται για να διατηρήσει την ασφάλεια σύμφωνα με την εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Αντίστοιχα, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμ. Μακρόν, εκτίμησε ότι «είναι πολύ σαφές πως υπάρχει ευθύνη των κοσοβάρικων αρχών για τη σημερινή κατάσταση και μη σεβασμός μιας συμφωνίας που ήταν ωστόσο σημαντική και είχε επισφραγιστεί πριν από μόλις μερικές εβδομάδες». Τόνισε δε ότι «έχουμε επισημάνει με μεγάλη σαφήνεια στις κοσοβάρικες αρχές πως ήταν λάθος να προχωρήσουν σ' αυτές τις εκλογές» (οι τοπικές εκλογές που έστησε η Πρίστινα στο βόρειο Κόσοβο, οι οποίες μετά το μποϊκοτάζ των Σέρβων είχαν συμμετοχή μόλις 3,5%...).

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε ότι «στηρίζουμε άνευ όρων τη Σερβία και τους Σέρβους».

Ο δε ΥΠΕΞ της Ρωσίας, Σ. Λαβρόφ, φέρεται να ανέφερε ότι «μια μεγάλη έκρηξη επέρχεται στο κέντρο της Ευρώπης, ακριβώς στον τόπο όπου το 1999 το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας». Ο Ρώσος πρέσβης στο Βελιγράδι, Aleksandar Bochan - Kharchenko, υποστήριξε ότι «η Μόσχα έχει την πιο σοβαρή προσέγγιση στην εξέλιξη των πραγμάτων και καταλαβαίνουμε ότι αυτού του είδους η εξέλιξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή κρίση, ακόμη και έκρηξη σε ολόκληρη την περιοχή».

Η εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Μάο Νινγκ, δήλωσε ότι η χώρα της υποστηρίζει τις προσπάθειες της Σερβίας «να προστατεύσει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα» και εξέφρασε αντίθεση «στις μονομερείς ενέργειες των προσωρινών αυτοδιοικητικών θεσμών του Κοσσυφοπεδίου».

Από την πλευρά του, ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλ. Βούτσιτς, ακύρωσε διήμερη επίσκεψη στην Μπρατισλάβα και είπε ότι «η αλήθεια, η δικαιοσύνη και η Σερβία θα νικήσουν τελικά», ζητώντας «απόσυρση των ειδικών αστυνομικών δυνάμεων της Πρίστινας από το βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου και την απομάκρυνση των ψεύτικων δημάρχων που δεν εκπροσωπούν κανέναν».

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Σερβίας στον διάλογο με την ΕΕ, Petar Petkovic, δήλωσε ότι «ο Κούρτι είναι κάποιος που θέλει να παρουσιάζεται ως ένας μικρός Ζελένσκι, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας μικρός Χίτλερ που θέλει να εκδιώξει και να σκοτώσει τον σερβικό λαό. Το κράτος της Σερβίας δεν θα του επιτρέψει να το κάνει αυτό». Είπε ότι οι διαμαρτυρίες των Σέρβων είναι «ειρηνικές» και ότι «δεν έχουμε καμία ανάγκη να συγκρουστούμε με το ΝΑΤΟ, αλλά η εντολή της KFOR είναι να προστατεύσει τον σερβικό λαό».

Σερβικά κόμματα της αντιπολίτευσης ζήτησαν από τη διεθνή κοινότητα να «λογικέψει» την κοσοβάρικη ηγεσία, για να αποφευχθεί περαιτέρω βία.

Το Δημοκρατικό Κόμμα (Demokratska Stranka) ζήτησε απόσυρση των κοσοβάρικων Ειδικών Δυνάμεων, προσθέτοντας μάλιστα πως η KFOR αποτελεί «πρακτικά τη μόνη ένοπλη δύναμη στο Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια που μπορεί να προστατεύσει» τους Σέρβους, ενώ χαιρέτισε τη στάση ΕΕ - ΗΠΑ.

Το δε Κίνημα Ελεύθερων Πολιτών απηύθυνε έκκληση για απομάκρυνση των «παράνομων δημάρχων», λέγοντας ακόμα ότι «το Βελιγράδι και η Πρίστινα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να οργανώσουν νέες εκλογές στις οποίες θα συμμετάσχουν οι Σέρβοι από τον βορρά, διότι αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη».