Ενας μήνας πέρασε από τις καταστροφικές πλημμύρες που έπνιξαν τον Θεσσαλικό κάμπο, εξαιτίας της έλλειψης αναγκαίων υποδομών, της ελλιπούς συντήρησης των υπαρχουσών και της ανυπαρξίας ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού αντιπλημμυρικής προστασίας, με ευθύνη κυβερνήσεων, περιφερειακών και δημοτικών αρχών και χιλιάδες λαϊκές οικογένειες παλεύουν για να σταθούν στα πόδια τους, αγωνιούν για το πώς θα συνεχίσουν να ζουν στον τόπο τους.

Στην προσπάθεια αυτή συνεχίζουν να έχουν απέναντί τους το κράτος, που αφού τους έπνιξε, τώρα δεν παίρνει τα κατάλληλα μέτρα για να προχωρήσουν η αποκατάσταση των ζημιών, η αποζημίωση των πληγέντων, να προφυλαχτεί η δημόσια υγεία, να θωρακιστεί η περιοχή μπροστά στον χειμώνα, επιβεβαιώνοντας ότι το ίδιο και κάθε του μηχανισμός, όπως δηλαδή οι κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές, είναι εχθρικά για τον λαό και τις ανάγκες του, επειδή βρίσκονται στην υπηρεσία των επιχειρηματικών ομίλων και της κερδοφορίας τους. Αυτά τα δύο δεν μπορούν πουθενά να συναντηθούν.

Ο «Ριζοσπάστης», που από την πρώτη μέρα βρίσκεται στη Θεσσαλία, καταγράφει σήμερα μερικά από τα ζητήματα που ανησυχούν τον λαό της περιοχής.

Οι πληγέντες συνεχίζουν να βιώνουν την απουσία του κρατικού μηχανισμού, την εγκατάλειψη, την ανοργανωσιά και την αδιαφορία, τις υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα. Αλλά και το άθλιο παιχνίδι μετατόπισης ευθυνών για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν από κυβέρνηση, Περιφέρεια Θεσσαλίας και δήμους.

Ετσι, η απομάκρυνση των κατεστραμμένων επίπλων, ο καθαρισμός των σπιτιών από τις λάσπες, η απάντληση των υδάτων, η απομάκρυνση και η ταφή χιλιάδων νεκρών ζώων, η αποκατάσταση αναχωμάτων γίνονται όλες αυτές τις μέρες στις περισσότερες περιπτώσεις από τους ίδιους τους πληγέντες.

Την ίδια ώρα, οι πληγέντες διαπιστώνουν με τραγικό τρόπο την ανεπάρκεια αλλά και τις μεγάλες καθυστερήσεις σε ό,τι αφορά ακόμα και τα στοιχειώδη μέτρα ανακούφισης που τους υποσχέθηκε η κυβέρνηση, με αποτέλεσμα τα προβλήματα να συσσωρεύονται, να δημιουργούνται στους πληγέντες νέα χρέη και υποχρεώσεις που θα αρχίσουν σιγά σιγά να «σκάνε».

Παρά τις προσδοκίες που καλλιεργεί όλες αυτές τις μέρες η κυβέρνηση, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η καταγραφή των ζημιών σε σπίτια, καταστήματα, καλλιέργειες, ενώ ακόμα και οι πρώτες αποζημιώσεις δεν έχουν δοθεί σε όλους.

Είναι ενδεικτικές οι καταγγελίες των κατοίκων των Μεγάλων Καλυβίων Τρικάλων ότι το 80% των πληγέντων δεν είχε πάρει τις πενιχρές αποζημιώσεις. Ανάλογη κατάσταση βιώνουν οι πληγέντες σε συνοικίες της Λάρισας, όπως οι Εργατικές Κατοικίες Γιάννουλης, αλλά και σε χωριά του νομού Λάρισας όπως το Αρμένιο, η Νίκη, το Σωτήριο. Παρόμοιες καταγγελίες γίνονται καθημερινά από χιλιάδες πληγέντες σε όλη τη Θεσσαλία.

Παράλληλα, στους πληγέντες δεν λείπει ο φόβος ότι ακόμα κι αυτά τα μέτρα μπορεί να μείνουν στα χαρτιά όσο εξειδικεύεται η εφαρμογή τους, ότι θα υπάρξουν «κόφτες» και αποκλεισμοί όταν τα φώτα σβήσουν και κοπάσει ο πόλεμος των εντυπώσεων από τα κυβερνητικά επιτελεία.

Ηδη στη Θεσσαλία ακούγονται φωνές ότι οι εκτιμήσεις που έχουν ξεκινήσει δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό μέγεθος των ζημιών, ενώ και όσες καταγράφονται δεν θα αποζημιωθούν στο 100%, όπως διεκδικεί και έχει ανάγκη ο λαός της περιοχής.

Ενδεικτική είναι και η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), που ονοματίζεται «τροποποιητική απόφαση για την ενίσχυση των πληγέντων από φυσικές καταστροφές», η οποία δημοσιεύθηκε πριν από 3 μέρες στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 5761). Σύμφωνα με αυτή και όπως αναφέρεται στο άρθρο 1, σε περίπτωση εκδήλωσης αλληλουχίας πλημμυρικών φαινομένων, που έχουν χαρακτήρα φυσικής καταστροφής, εντός τριάντα ημερών στην ίδια δημοτική κοινότητα του οικείου δήμου, με συνέπεια να πληγούν εκ νέου ήδη πληγέντες υποψήφιοι δικαιούχοι, τότε το ύψος του δικαιούμενου ποσού μειώνεται κατά 50%. Δηλαδή, σύμφωνα με τη σχετική ΚΥΑ, όσοι επλήγησαν από τον «Daniel» και είχαν ξανά ζημιές από τον «Elias» θα εισπράξουν το μισό του επιδόματος.

Επιβεβαιώνεται δηλαδή ότι ένα κράτος και μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζουν την προστασία του λαού ως κόστος, που θέλουν να το μειώσουν ή και να απαλλαγούν από αυτό, δεν μπορεί παρά να αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο και την αποζημίωσή του από τις κάθε είδους καταστροφές.

Οι ζημιές στα σπίτια χιλιάδων ανθρώπων είναι τόσο μεγάλες που έχουν αναγκάσει εκατοντάδες οικογένειες να τα εγκαταλείψουν, να γίνουν, όπως λένε οι ίδιοι, «πρόσφυγες» και κανείς δεν τους λέει αν και πότε θα μπορέσουν να επιστρέψουν.

Σε αυτό το πλαίσιο εκατοντάδες άνθρωποι μένουν σε κοντέινερ στον καταυλισμό στο Κουτσόχερο, σε ξενοδοχεία, σε σπίτια συγγενών και φίλων. Το πρόβλημα αυτό είναι έντονο για τους πληγέντες της Φαρκαδόνας, ωστόσο και μέσα στις πόλεις υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να μείνουν στα σπίτια τους. Μάλιστα, πολλά σπίτια έχουν πρόβλημα στατικότητας.

Ταυτόχρονα, πολλά χωριά αλλά και πόλεις, όπως ο Βόλος, παραμένουν χωρίς πόσιμο νερό.

Προβληματισμό προκαλούν σε όλη την περιοχή οι υγειονομικές συνθήκες, με τα λιμνάζοντα νερά, τα νεκρά ζώα, τη μόλυνση του δικτύου ύδρευσης να μεγαλώνουν τον κίνδυνο εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών. Στην περιοχή έχουν καταγραφεί εκατοντάδες περιστατικά λοίμωξης του αναπνευστικού και κρούσματα γαστρεντερίτιδας, ενώ υπάρχει ήδη ένας θάνατος από λεπτοσπείρωση. Την ίδια ώρα, πολλά Κέντρα Υγείας στα χωριά, όπως αυτό του Παλαμά, έχουν πάθει σοβαρές ζημιές και δεν λειτουργούν.

Εντονο είναι επίσης το ψυχολογικό αποτύπωμα, αφού άνθρωποι είδαν τους κόπους μιας ζωής να χάνονται, βλέπουν τη ζωή τους να αλλάζει δραματικά και οριστικά.

Η αποκατάσταση των σχολείων και των τμημάτων του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας στον Βόλο από τις καταστροφές που έχουν υποστεί προχωρά με ρυθμούς χελώνας, με αποτέλεσμα χιλιάδες μαθητές να αναγκάζονται να κάνουν μάθημα σε μεγάλη απόσταση από τον τόπο κατοικίας τους, ενώ υπάρχει και ο κίνδυνος της απώλειας του εξαμήνου για πολλούς φοιτητές.

Σε πολλά μέρη της Θεσσαλίας δεν έχουν αποκατασταθεί ζημιές που αφορούν το οδικό δίκτυο, με πολλές γέφυρες κατεστραμμένες ενώ και το σιδηροδρομικό δίκτυο έχει αχρηστευτεί εντελώς.

Με την αγωνία για το αν θα μπορέσουν να μείνουν στον τόπο τους ζουν οι χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφοι, αφού περίπου 1 εκατομμύριο στρέμματα πλημμύρισαν, ενώ αρκετά από αυτά παραμένουν μέχρι και τώρα πνιγμένα στο νερό και σκεπασμένα από τόνους λάσπης.

Ενδεικτικό του μεγέθους της καταστροφής και του φόβου ότι τα χωράφια θα αργήσουν να καλλιεργηθούν ξανά είναι το γεγονός ότι μόνο στην ευρύτερη περιοχή του δήμου Κιλελέρ τουλάχιστον 250.000 στρέμματα παραμένουν κάτω από τα νερά μέχρι και σήμερα, με τους ειδικούς να αναφέρουν ότι θα πάρει πάνω από 570 μέρες για να φύγουν. Ουσιαστικά στον νομό Λάρισας ξαναδημιουργήθηκε η λίμνη Κάρλα, σκεπάζοντας τεράστιες εκτάσεις με νερά.

Ακόμα, οι βροχοπτώσεις προκάλεσαν εκτεταμένη διάβρωση εδαφών, ενώ οι τεράστιες ποσότητες νερού μετέφεραν φερτά υλικά που απέθεσαν σε πολλά σημεία. Ολα αυτά τα χωράφια έχουν πάθει μεγάλη ζημιά, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για μείωση της γονιμότητας του εδάφους που θα επηρεάσει την παραγωγή τα επόμενα χρόνια.

Υπολογίζεται ότι πριν από την καταστροφή, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, που η συνολική οικονομική της δραστηριότητα συμβάλλει κατά 5% στο ΑΕΠ, είχε το 14% των γεωργικών εκτάσεων της Ελλάδας, παράγονταν το 71% του χοιρινού κρέατος, πάνω από το 1/3 του βαμβακιού, πάνω από το 30% του κριθαριού, το 54% των αχλαδιών, το 52% της βιομηχανικής ντομάτας και των αμυγδάλων, το 43% των μήλων, το 35% του πρόβειου κρέατος, το 33% των οσπρίων, πάνω από το 20% του πρόβειου γάλακτος, το οποίο χρησιμοποιείται για την παρασκευή φέτας και άλλων τυροκομικών προϊόντων.

Χωρίς εισόδημα έχουν μείνει και χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι, επαγγελματίες, έμποροι, που δεν έχουν καταφέρει να λειτουργήσουν τα μαγαζιά τους για βδομάδες. Η φράση «Εμπορικός Σύλλογος χωρίς μαγαζιά», του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Παλαμά, τα λέει όλα.

Αλλά και πολλοί εργαζόμενοι, όπως στην εστίαση, στο εμπόριο, σε βιομηχανίες τροφίμων και μετάλλου, εκκοκκιστήρια, έχουν χάσει μεροκάματα, βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής εργασίας, αμειβόμενοι με 534 ευρώ τον μήνα.

Ταυτόχρονα, κυβέρνηση, περιφερειακές και δημοτικές αρχές βάζουν τις βάσεις ώστε η «επόμενη μέρα» να είναι ακόμη χειρότερη για τον λαό της Θεσσαλίας.

Αυτό δείχνουν η επιτάχυνση σχεδιασμών που αφορούν σε αλλαγή χρήσεων γης, με στόχο νέες κερδοφόρες επενδύσεις, όπως στις ΑΠΕ, η εξαγγελία του πρωθυπουργού για τη συγκρότηση «Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας» και η ταχύτερη προσαρμογή της υπαίθρου σε όσα προβλέπει η ΚΑΠ της ΕΕ, σε βάρος των βιοπαλαιστών αγροτών.

Την αγωνία των πληγέντων μεγαλώνει, ενόψει και του χειμώνα, η απουσία ουσιαστικής συζήτησης για την ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική προστασία της περιοχής, αλλά και η καθυστέρηση στην αποκατάσταση ζημιών, όπως ο καθαρισμός ρεμάτων, η απομάκρυνση φερτών υλικών από δρόμους, γέφυρες κ.ά.

Την αγωνία αυτή την έζησαν ως πραγματικότητα οι κάτοικοι του Βόλου, όταν ολόκληρες συνοικίες πλημμύρισαν για δεύτερη φορά μέσα σε 20 μέρες, αφού μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στις 5 Σεπτέμβρη, δεν προχώρησαν στοιχειώδεις ενέργειες, όπως ο καθαρισμός ρεμάτων και φρεατίων, η ενίσχυση των αναχωμάτων κ.λπ.

Η ολιγωρία αυτή ήταν αναμενόμενη, με δεδομένο ότι η κυβέρνηση, ο δήμαρχος Βόλου, Αχ. Μπέος, και ο περιφερειάρχης, που στηρίζεται από τη ΝΔ, είχαν κινηθεί στην πεπατημένη των «ακραίων φαινομένων που συμβαίνουν κάθε 1.000 χρόνια».

Μαζί με τα παραπάνω, είναι προκλητική εκ μέρους της κυβέρνησης η απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την υλοποίηση έργων αντιπλημμυρικής θωράκισης της περιοχής, ο οποίος ολοφάνερα σκοντάφτει πάνω στην πολιτική που έχει στο επίκεντρο το κέρδος, την «ανταποδοτικότητα» και την ιεράρχηση των έργων που είναι φτηνότερα για το κράτος και πιο κερδοφόρα για τους εργολάβους, τις Περιφέρειες και τους δήμους.

Είναι νωπή άλλωστε η πείρα από τις καταστροφές του «Ιανού», όπου αν και πέρασαν 3 χρόνια, αυτό που έγινε ήταν κυρίως έργα αποκατάστασης, δηλαδή «μπαλώματα» ή έργα μεταξύ τους ασύνδετα και με περικοπές στα κονδύλια, που πραγματοποιήθηκαν χωρίς να έχει προηγηθεί ο απαραίτητος ολοκληρωμένος αντιπλημμυρικός σχεδιασμός που να περιλαμβάνει ολόκληρη την περιοχή και τη λεκάνη απορροής, μεταφέροντας έτσι το πρόβλημα από τη μία περιοχή στην άλλη.