Associated Press

Στιγμιότυπο από τις εκλογές

Η πολυαναμενόμενη δεξιά ακόμη και ακροδεξιά στροφή, πραγματώθηκε σε μία ακόμη ευρωπαϊκή χώρα, καθώς οι Ολλανδοί υπερψήφισαν, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τις συντηρητικές και λαϊκιστικές δυνάμεις, «ρίχνοντας στον Καιάδα» συνάμα τις κεντροαριστερές. Τώρα πια όλοι ανακράζουν «Ω! Γερμανία», καθώς η εκλογική αναμέτρηση του Σεπτέμβρη, θα κρίνει και το «τελευταίο οχυρό» και ο κοκκινοπράσινος συνασπισμός του Γκέρχαρντ Σρέντερ, ολισθαίνει διαρκώς και δεν εγγυάται τίποτα...

Το πιο ενδιαφέρον ίσως των ολλανδικών εκλογών, δεν είναι το αποτέλεσμα, αφού αναμενόταν, αλλά η διαμόρφωση του πολιτικού χάρτη. Καταρχήν, το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDA), βασική συνιστώσα της εξουσίας, συνεχώς από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά για τα τελευταία οκτώ χρόνια ευρισκόμενοι στην αντιπολίτευση, είναι οι νικητές των βουλευτικών εκλογών της Ολλανδίας, καταλαμβάνοντας 43 από τις 150 έδρες του Κοινοβουλίου. Τα φώτα φυσικά πέφτουν στην ακροδεξιά, ή καλύτερα λαϊκιστική «Λίστα του Πιμ Φόρτουιν», που με πολιτικό βίο μόλις τριών μηνών αναδεικνύεται σε δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα, καταλαμβάνοντας 26 έδρες.

Το πιο χαρακτηριστικό όμως, είναι η πανωλεθρία που υπέστη το Εργατικό Κόμμα, τη χειρότερη εκλογική του ήττα από το δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πέφτοντας στις 23 έδρες. Η αποδοκιμασία στην απερχόμενη κυβέρνηση αποτυπώθηκε και στους εταίρους της επί δύο τετραετίες, τους Φιλελεύθερους του VVD (38 έδρες στην απερχόμενη Βουλή και τώρα μόλις 23), καθώς και τους Κεντρώους του D66, που από 14 έδρες απέσπασαν μόνο 7.

Τέλος, έντεκα βουλευτές εκλέγουν οι «Πράσινοι». Εννέα το «Σοσιαλιστικό Κόμμα», με σύμβολό του μία «ντομάτα» (και είναι το μόνο που αυξάνει τη δύναμή του κατά τέσσερις έδρες), τέσσερις η «Χριστιανική Ενότητα» και από δύο το θρησκευτικό «Κόμμα Πολιτικής Μεταρρύθμισης» και το δεξιό «Leefbaar Ned».

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος, Αντ Μέλκερτ ανακοίνωσε την παραίτησή του: «Το μήνυμα ήταν καθαρό και σαφές. Θα ζητήσω από την κοινοβουλευτική ομάδα να εκλέξει νέο πρόεδρο», δήλωσε ο Μέλκερτ, που ήταν επικεφαλής της λίστας του Εργατικού Κόμματος και θεωρούνταν ως διάδοχος του Βιμ Κοκ, ο οποίος είχε προαναγγείλει ότι θα παραιτούνταν μετά από αυτές τις εκλογές.

Η παραίτηση αντανακλά ως ένα βαθμό και το ουσιαστικότερο μήνυμα αυτών των εκλογών, δεν είναι άλλο από τη βαθιά αποδοκιμασία, καθώς ο Μέλκερτ αποδοκιμάστηκε για τις θέσεις του σε θέματα κοινωνικής πολιτικής αφού ως υπουργός κοινωνικών υποθέσεων, από το 1994 έως το 1998, ζήτησε τη μείωση των κοινωνικών δαπανών. Εξάλλου, ακριβώς η κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης ήταν που έκρινε και την αναμέτρηση, αλλά και την ανάδειξη της «Λίστας του Πιμ Φόρτουιν», που με σαφέστατα μηνύματα απευθύνθηκε στους Ολλανδούς τονίζοντας προβλήματα εκτός της εγκληματικότητας, όπως της υγείας και της Παιδείας, που νοσούν σοβαρά, παρά το γεγονός ότι η Ολλανδία - σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές - είχε το καλύτερο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης. Σωστά, ανάπτυξη βάσει των αριθμών, αλλά για ποιον; Μάλλον όχι για τους ίδιους τους Ολλανδούς.

Στο μεταξύ, ο νικητής των εκλογών, ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών, Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε, αναμένεται ότι θα αναλάβει το σχηματισμό κυβέρνησης, λίγους μήνες αφότου ανέλαβε τα ηνία του κόμματος, εκμεταλλευόμενος τις εσωτερικές διαμάχες. Η βασίλισσα Βεατρίκη, ύστερα από διαβουλεύσεις, αναμένεται να του δώσει προσωρινή εντολή -τυπικά έχει το δικαίωμα να τη δώσει και σε άλλον πολιτικό αρχηγό- για διαβουλεύσεις με τους αρχηγούς των υπολοίπων κομμάτων.

Πιθανοί εταίροι του, οι Φιλελεύθεροι αλλά και το Κόμμα του Φόρτουιν, που χθες μετά την εκλογική του «νίκη» εξέλεξε νέο αρχηγό στη θέση του δολοφονηθέντα Φόρτουιν, τον δημοσιογράφο Ματ Χέρμπεν, μέχρι χθες εκπρόσωπο του κόμματος. Ωστόσο τα ερωτηματικά για μία τέτοια κυβέρνηση είναι πολλά, κυρίως όσον αφορά στο κόμμα του Φόρτουιν, που δεν έχει σαφή πολιτική και χαρακτηρίζεται ως προσωποπαγές και ετερόκλητο.