Μας δείχνει ό,τι έχει απομείνει από τα υπάρχοντα του νοικοκυριού του, από την πολυμελή οικογένειά του. Στο κέντρο της πόλης της Γάζας, ο Ράεντ Ματάρ μάς ξεναγεί στα ερείπια, όπου τα ξημερώματα της 23ης Ιουλίου, κάτω από το βάρος της βόμβας 1 τόνου που άφησαν πάνω σε ένα πυκνοκατοικημένο οικοδομικό τετράγωνο τα ισραηλινά F-16, θάφτηκαν τα τρία παιδιά του, Αϊμάν 18 μηνών, Μοχάμαντ 4 χρόνων και Ντιάνα 5 χρόνων. Κάτω από τα ερείπια, αναζητά επίμονα ένα παπουτσάκι, ένα μπλουζάκι, ένα μαντίλι, ένα παιχνίδι και επίμονα μας λέει σε ποιον ανήκε. Αναζητά τη νεκρή γυναίκα του, τη νεκρή μητέρα του και τη νεκρή ανιψιά του, Ντίνα, μόλις δύο μηνών.

Στόχος της επιχείρησης, που ο Σαρόν αποκάλεσε «μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες», ήταν το υψηλόβαθμο στέλεχος της «Χαμάς», Σαλάχ Σεχάντα. Το κτίριο που βρισκόταν ο ίδιος και οι οικογένειά του ισοπεδώθηκε. Ολα τα γύρω κτίρια είναι ετοιμόρροπα. Εκτός από τον Σεχάντα, άλλοι 15 Παλαιστίνιοι άφησαν την τελευταία πνοή τους εκείνο το βράδυ, στην πλειοψηφία τους παιδιά.

«Μετά από όλα αυτά, θα μπορούσε να υπάρξει ειρήνη;», τον ρωτάμε. «Εγώ θέλω ειρήνη. Να μην σκοτωθούν άλλοι. Αυτοί, όπως φαίνεται, δε θέλουν», μας απαντά. Τον αφήνουμε μέσα στα συντρίμμια να μονολογεί: «Αυτό είναι του Αϊμάν, αυτό της Ντιάνα, αυτό του Μοχάμαντ...».

Νωρίτερα, ο Χαμάντ Αμπντάλα Χέλες, ιμάμης, μας υποδεχόταν στα χαλάσματα που ήταν το σπίτι του, ένα χιλιόμετρο από τα σύνορα. Ισραηλινά τανκς εισέβαλαν, έδωσαν 10 λεπτά καιρό στην εκτενή οικογένειά του να το εγκαταλείψει και το ανατίναξαν. Ενας από τους γιους του σκοτώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο σε επίθεση στον εποικισμό Γκους Κατίφ. «Μα, τι θέλετε πια; Ο γιος μου σκοτώθηκε», είπε στους στρατιώτες το βράδυ της 12ης Σεπτεμβρίου. «Οπως μας έβλαψε ο γιος σου, έτσι θα βλάψουμε όλη την οικογένειά σου», ήταν η απάντηση που έλαβε πριν το νοικοκυριό του ανατιναχτεί.

Ιστορίες από την καθημερινή ζωή στα παλαιστινιακά εδάφη, και στην προκειμένη περίπτωση στη Γάζα. Από τον περασμένο Απρίλιο μέχρι σήμερα, εκτός από τις ευρύτατες στρατιωτικές επιχειρήσεις, την ανακατοχή των εδαφών, τους διαρκείς αποκλεισμούς, ο ισραηλινός στρατός έχει επιδοθεί σε σειρά μέτρων συλλογικής τιμωρίας. Εκτός από τις κατεδαφίσεις και από τις εξωδικαστικές «δολοφονίες ακριβείας», πλέον, επισήμως, φαίνεται ότι χρησιμοποιούνται και οι απελάσεις. Οπως στην περίπτωση του Κιφάρ αλ Ατζούρι, που τον συναντήσαμε στα γραφεία του Ερυθρού Σταυρού, στο κέντρο της πόλης.

Μετά από φυλάκιση μηνών, αυτός και η αδελφή του Ιντισάρ, απελάθηκαν για 2 χρόνια στη Λωρίδα της Γάζας με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ, επειδή «βοηθούσαν έναν από τους αδελφούς τους που ήταν μέλος των Ταξιαρχιών του αλ Ακσά». Ο συγκεκριμένος αδελφός σκοτώθηκε σε «δολοφονία ακριβείας», τον Αύγουστο. Παρ' όλα αυτά, το σπίτι της οικογένειας κατεδαφίστηκε στον καταυλισμό Αλ Ακσάρ, έξω από τη Νάμπλους και τα δύο αδέλφια εξορίστηκαν.

Ερείπια, έρημοι δρόμοι, λασπωμένα στενοσόκακα προσφυγικών καταυλισμών, πλίθινες παράγκες, σκόνη, αέρας βαρύς, αναπνοή δύσκολη και ήλιος καυτός. Στα μαγαζιά που είναι ανοιχτά, τίποτε δεν κινείται. Υπηρεσίες και γραφεία υπολειτουργούν. Υπαίθριοι πωλητές διαλαλούν τη φτωχική τους πραμάτεια ανάμεσα στα κάρα. Αν σε αυτά προσθέσει κανείς τους χιλιάδες εξαθλιωμένους Παλαιστινίους εργάτες, που περπατούν χιλιόμετρα, καθημερινά, μέσα στο σιδερόφραχτο διάδρομο που τους οδηγεί στα πενιχρά ισραηλινά μεροκάματα, όποτε τους επιτρέπεται, τότε έχει μια σχετικά ακριβή εικόνα της Λωρίδας της Γάζας.

Αν κάτι χαρακτηρίζει, όμως, την πόλη είναι τα χιλιάδες παιδιά, που, κυριολεκτικά, την κατακλύζουν και τιτιβίζουν μέσα στις ποδιές τους πηγαίνοντας σχολείο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παλαιστινιακού Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που έχει την έδρα του στην πόλη, το 60% του πληθυσμού είναι κάτω από 18 ετών.

«To καλύτερο όπλο του κατακτητή είναι το μυαλό του κατακτημένου. Και σε αυτό, οι Ισραηλινοί έχουν πετύχει πολλά. Η παλαιστινιακή κοινωνία, η κουλτούρα μας, ο κοινωνικός ιστός σβήνει κάτω από την κατοχή. Δεν υπάρχει, σήμερα, Παλαιστίνιος έφηβος ή παιδί, που να μην έχει βιώσει το θάνατο, τη φτώχεια, την πείνα, τον εξευτελισμό. Στην πρώτη Ιντιφάντα, τα παιδιά μας, όταν έπαιζαν Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους, επέλεγαν το ρόλο του πρώτου, γιατί ήταν το μοναδικό σύμβολο δύναμης. Σήμερα, θέλουν να γίνουν "μάρτυρες" όταν μεγαλώσουν, δηλαδή θέλουν να πεθάνουν, αναζητούν απεγνωσμένα την αξιοπρέπειά τους. Εχουμε χιλιάδες παιδιά, που δεν ξέρουν να χαμογελούν».

Αυτά ανάμεσα σε πολλά άλλα είπε ο ψυχίατρος και διευθυντής Κέντρου Πνευματικής Αποκατάστασης, Ιάντ αλ Σαράζ, στους 19 Ευρωπαίους δημοσιογράφους, που συμμετείχαμε στο σεμινάριο για τα ΜΜΕ που συνδιοργάνωσαν στη Γάζα, το Παλαιστινιακό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Ολοι γνωρίζουν τα εγκλήματα που συντελούνται εδώ. Ολοι ξέρουν και όλοι μένουν άπρακτοι. Οταν τίποτε δεν τηρείται, όταν παραβιάζεται τόσο απροκάλυπτα το διεθνές δίκαιο, όταν ποδοπατιέται τόσο περιφρονητικά ακόμη και η ίδια η επιβίωση ενός ολόκληρου λαού, τότε δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για Ταλιμπάν σε όλη τη Μ. Ανατολή και τότε κόλαση θα γίνει η ζωή όλων μας», προειδοποίησε ο δικηγόρος και πρόεδρος του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ράτζι Σουράνι, απορώντας με τη σπουδή περί εσωτερικών μεταρρυθμίσεων που επιδεικνύουν εξωτερικοί παράγοντες όταν περιφρονούν όλα τα υπόλοιπα.

«Δυστυχώς, όλοι οι Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι γίναμε πολεμικοί ανταποκριτές», σημείωνε ο Ταουφίκ Αμπού Κχόζα, πρόεδρος του σωματείου Παλαιστινίων δημοσιογράφων. Οι ελλείψεις μεγάλες, όπως και τα προβλήματα. Τα παράπονα μεγάλα: Γιατί δεν προτιμάται η δική τους δουλιά από το πεδίο της μάχης, αλλά η ισραηλινή εκδοχή, γιατί δε μετρά κανείς τις απώλειές τους (νεκρούς, τραυματίες, συλληφθέντες), γιατί δεν προστατεύει κανείς τη δουλιά τους από τις δυνάμεις κατοχής, γιατί δεν πληρώνονται εξίσου με τους συναδέλφους τους, ακόμη και όταν εργάζονται στα ξένα πρακτορεία; Πολλές οι ερωτήσεις και οι παρατηρήσεις και από την ευρωπαϊκή πλευρά. Για την έλλειψη πληροφοριών, για την αδυναμία επικοινωνίας. Ισως χαρακτηριστικότερη είναι η επισήμανση του υποδιευθυντή της ισπανικής «Ελ Παΐς», Μιγκέλ Ανγκέλ Μπαστενιέ: «Εχω δεχτεί ακόμη και προσωπικές απειλές, επειδή δεν υιοθετώ την ισραηλινή εκδοχή...».

Την ισραηλινή εκδοχή για την «ελευθεροτυπία» τη ζήσαμε λίγες ώρες αργότερα και οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι. Οπως και πολλές άλλες φορές, η είσοδός μας στη Ραμάλα απαγορεύτηκε, παρά τις «διαμεσολαβήσεις» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο ισραηλινός αποκλεισμός του ερειπωμένου προεδρικού μεγάρου παραμένει σε ισχύ, πλέον, εδώ και περισσότερο από μία εβδομάδα. Εμείς γυρίσαμε στην Ελλάδα, αλλά ο παλαιστινιακός λαός, από την ηγεσία του μέχρι τον τελευταίο πολίτη, είναι ασφυκτικά αποκλεισμένος, συλλογικά τιμωρημένος, μέσα σε μια συνενοχή σιωπής.

Μπορεί το Συμβούλιο Ασφαλείας, με απόφασή του, να ζητά οριστική ισραηλινή αποχώρηση, μπορεί ο Κόφι Ανάν να καταδίκασε και την τελευταία απόπειρα δολοφονίας ακριβείας στη Γάζα, μπορεί ακόμη και η Ουάσιγκτον να έδειξε δυσαρέσκεια, αλλά η κυβέρνηση Σαρόν είναι αδιάλλακτη. Γιατί, άλλωστε, να μην είναι; Πότε επιδείχτηκε, στην περίπτωση του Παλαιστινιακού, εγρήγορση ανάλογη με αυτήν που επιδεικνύεται για την περίπτωση του Ιράκ, προκειμένου να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του ΟΗΕ;

«Οταν οι ΗΠΑ θα χτυπούν το Ιράκ, ο Σαρόν θα βρει ευκαιρία να εφαρμόσει απερίσπαστος τα σχέδια του: Νέα σύνορα, νέες εκτοπίσεις. Αφού ούτε τώρα κανείς δίνει σημασία, τότε ποιος θα ασχολείται;». Ρητορικό το ερώτημα του Ζάχερ. Κοινή πεποίθηση όλων με όσους μιλήσαμε στα παλαιστινιακά εδάφη. Βράδυ, μέσα σε απόλυτη ησυχία, στο μοναδικό, ας το πούμε, αναψυκτήριο στο κέντρο του καταυλισμού Τζαμπάλιγιε, του πιο πυκνοκατοικημένου στον κόσμο. «Κοιτάξτε καλά τον καταυλισμό, να τον θυμάστε. Ο Σαρόν θα μπει στη Γάζα, τελικά. Είναι θέμα χρόνου το αιματοκύλισμα, όσο χρειάζεται για να προετοιμαστεί ο πόλεμος στο Ιράκ», μας λέει, απηχώντας την αντίληψη που υπάρχει σε όλους με όσους μιλήσαμε, ενώ μας απομακρύνει άρον - άρον εξαιτίας φημών ότι επίκειται νέα ισραηλινή εισβολή.