Το Κυπριακό και η πορεία της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση διαμορφώνουν ένα πολύπλοκο σκηνικό, που δημιουργεί ανησυχία στην Αθήνα. Η Κομισιόν, στην έκθεση που έχει ετοιμάσει για τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες, ξεκαθαρίζει ότι η Τουρκία δεν εκπληρώνει τα απαραίτητα κριτήρια για να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις ένταξης. Την ίδια στιγμή, με βάση την έκθεση της Κομισιόν, η Κύπρος είναι έτοιμη να ενταχθεί στην Κοινότητα.

Αποτιμώντας τις εξελίξεις, παράγοντες του ΥΠΕΞ σημειώνουν ότι η Αθήνα έχει κάθε λόγο να ανησυχεί για τις διαφαινόμενες τριβές στις ευρωτουρκικές σχέσεις, οι οποίες πιθανότατα θα εκδηλωθούν στα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό.

Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών Σουκρού Σινά Γκιουρέλ σε χτεσινές του δηλώσεις περιγράφει τις τουρκικές προσδοκίες, λέγοντας ότι «η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξετάζει τα θέματα από μια γραφειοκρατική άποψη» και πρόσθεσε ότι η απόφαση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία θα είναι «πολιτική απόφαση (...). Περιμένουμε την ΕΕ να πάρει αυτή την απόφαση στη Συνάντηση Κορυφής της Κοπεγχάγης», πρόσθεσε ο Σ. Γκιουρέλ και πρόσθεσε ότι «στην αντίθετη περίπτωση θα απογοητευτεί ο τουρκικός λαός».

Πώς θα εκτονωθεί η απογοήτευση του τουρκικού λαού, είναι ένα ερώτημα που απασχολεί την Αθήνα, καθώς εκτός από την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων και το Κυπριακό βρίσκεται σε εξαιρετικά κρίσιμη φάση.

Μιλώντας για το Κυπριακό, ο Σ. Γκιουρέλ υποστήριξε ότι «αργά ή γρήγορα, όλοι θα δουν ποιος έχει δίκιο στο Κυπριακό» και επανέλαβε την άποψή του ότι «η ΕΕ ευθύνεται για την αδιάλλακτη στάση των Ελληνοκυπρίων».

Εν τω μεταξύ ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Αντριαν Βαν ντερ Μιρ δήλωσε, ύστερα από συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Βουλής Δημήτρη Χριστόφια, ότι η αντίστροφη μέτρηση για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ ξεκινά τώρα με το πρώτο βήμα να σημειώνεται την Τετάρτη με την υιοθέτηση του πακέτου για τη διεύρυνση.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό η Αθήνα προσπαθεί να κρατήσει χαμηλούς τόνους και, σύμφωνα με πληροφορίες, σκοπεύει να ταχθεί υπέρ μιας ελαστικότερης αντιμετώπισης του αιτήματος της Αγκυρας για την προώθηση των σχέσεών της με την ΕΕ, συμφωνώντας να δοθεί ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων ένταξης, αρκεί βέβαια η Αγκυρα να ακολουθήσει «ευέλικτη» πολιτική στο Κυπριακό.

Ο γενικός εισαγγελέας Αλέκος Μαρκίδης δήλωσε ότι επιθυμία των Ηνωμένων Εθνών είναι όπως συσταθούν και λειτουργήσουν εντός της εβδομάδας οι δύο τεχνικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων για το Κυπριακό, όπως συμφωνήθηκε κατά τις συναντήσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών με τον Πρόεδρο Κληρίδη και τον Ραούφ Ντενκτάς στη Νέα Υόρκη.

Ο Α. Μαρκίδης ανέφερε ότι κάθε επιτροπή θα αποτελείται από τρία μέλη και στις συναντήσεις, οι οποίες κατά πάσα πιθανότητα θα πραγματοποιούνται στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, θα παρίσταται και ο Αλβαρο Ντε Σότο.

Είπε επίσης ότι η λειτουργία των επιτροπών δε συνιστά υποβάθμιση των συνομιλιών, αλλά αντίθετα αναβάθμισή τους. Διευκρίνισε ότι η απόφαση για σύσταση των επιτροπών είχε προγραμματιστεί από τα Ηνωμένα Εθνη πριν από τις συνομιλίες της Νέας Υόρκης.

Ο Γενικός Εισαγγελέας τόνισε ότι το βασικό μήνυμα από τις συνομιλίες της Νέας Υόρκης είναι πως τα Ηνωμένα Εθνη δε θα αφήσουν να κηρυχτεί αδιέξοδο, έστω κι αν υπάρχει χάσμα απόψεων μεταξύ των δύο πλευρών. Θεωρούν επίσης ότι είναι εφικτή η εξεύρεση λύσης έως τον Δεκέμβρη και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υποβληθεί σχέδιο λύσης από τον Διεθνή Οργανισμό, πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Κοπεγχάγη. Αναφερόμενος στις ανησυχίες που εκφράζονται από διάφορες πλευρές, ο Α. Μαρκίδης είπε ότι αυτό είναι και λογικό και υγιές. Ωστόσο, είπε ότι δεν πρέπει να γίνονται τοποθετήσεις πριν από την πλήρη ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών και τόνισε την ανάγκη για άμεση σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου.

Αντίθετα με τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Α. Μαρκίδη, ο Γενικός Γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Ανδρέας Αγγελίδης δήλωσε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο διαυγή και εξέφρασε ανησυχία για τις επιπτώσεις από τη λειτουργία των δύο επιτροπών.

Ανέφερε, ειδικότερα, ότι δεν υπάρχει δυνατότητα παρά μόνο σε κράτη να συνάπτουν συνθήκες και ότι δεν είναι δυνατό τεχνικές επιτροπές να συζητούν για διεθνείς συνθήκες και νομοθεσίες τη στιγμή που ο Ραούφ Ντενκτάς μιλά για δύο κράτη.

Η δήλωση αυτή αναφέρεται στην ανακοίνωση ότι μία από τις επιτροπές θα ασχοληθεί με τις δεσμευτικές διεθνείς συνθήκες που θα αφορούν στο κυπριακό κράτος.

Ο Α. Αγγελίδης υποστήριξε ότι είναι φοβερά επικίνδυνη εξέλιξη και συνέστησε προσοχή.

Προέβη επίσης στην εκτίμηση ότι θα υπάρξουν εξελίξεις με υποβολή και σχεδίου λύσης από τα Ηνωμένα Εθνη, χωρίς να είναι γνωστό πού θα φθάσουν τα πράγματα και εξέφρασε ανησυχία να οδηγηθούμε στο χειρότερο.

Αφησε επίσης αιχμές για τους χειρισμούς του Προέδρου Κληρίδη, λέγοντας ότι τις εξελίξεις δε διαμορφώνουν μόνο τα Ηνωμένα Εθνη, αλλά και η πλευρά μας που συνηγορεί.