ΗΤΑΝ οι στερνοί μήνες του 1942, τότε που η μάχη του Στάλινγκραντ τραβούσε στην αποκορύφωσή της. Ηταν οι μέρες, οι ώρες που κι εμείς όπως βέβαια μπορούσαμε, ζούσαμε νύχτα μέρα την τιτανομαχία του Κόκκινου Στρατού. Ηταν εκείνα τ' αξέχαστα πρωινά, που σύντροφοι, συναγωνιστές, φίλοι της γειτονιάς πατριώτες αντί για το καθιερωμένο «καλημέρα» ρωτούσαν αυτόν που ήξεραν πως είχε αφουγκραστεί τα νέα: Βαστάνε; Κρατάνε; Αντέχουν;

ΡΩΤΟΥΣΑΝ μ' αγωνία για τη μεγάλη εκείνη μάχη, που συνεχιζόταν μήνες στο Στάλινγκραντ, για τον Κόκκινο Στρατό που πολεμούσε από εργοστάσιο σε εργοστάσιο, από σπίτι σε σπίτι. Μια μάχη που όλος ο κόσμος την παρακολουθούσε με κομμένη ανάσα. Ο αντιστασιακός Τύπος, ο «Ρ», η «Ελεύθερη Ελλάδα» αλλά και πολλά άλλα ΕΑΜικά έντυπα δημοσίευαν πολλά υλικά για τη μεγάλη αυτή μάχη τόσο κρίσιμη σ' εκείνη τη στιγμή. Ομως η εφημερίδα που τότε ξεχώριζε ήταν τα «Σοβιετικά Νέα» που έφερνε ως την τελευταία γειτονιά τις ειδήσεις του Ανατολικού Μετώπου.

Σ' ΕΚΕΙΝΗ την περίοδο, ο ραδιοσταθμός της Μόσχας, στις ελληνικές εκπομπές του έδινε επίσης και πλατιές περιλήψεις με ανταποκρίσεις απεσταλμένων του στα μέτωπα του πολέμου. Ανάμεσα σ' αυτές κι εκείνες του Ερενμπουργκ, που με την αμεσότητα που είχαν, έδιναν συγκλονιστικά όλες τις μεγάλες στιγμές της τιτάνιας σύγκρουσης, που στα τέλη του 1942 διεξαγόταν στο Στάλινγκραντ.

ΧΩΡΙΣ τα σημερινά τεχνικά μέσα καταγραφής των εκπομπών, τότε μόνο με το αυτί, οι δυσκολίες να τις αποτυπώσουνε σωστά στο χαρτί ήταν μεγάλες. Παρ' όλα αυτά με τον καιρό, την επιμονή αλλά και τη συνεχή εξάσκηση, τα συνεργεία με τα παράνομα ραδιόφωνα, μας έδιναν πολύτιμα υλικά για τον αντιστασιακό Τύπο και φυσικά και για τα «Σοβιετικά Νέα».

ΦΕΡΝΟΥΜΕ έτσι σήμερα στο νου, ύστερα από 60 χρόνια, ανταποκρίσεις του Ερενμπουργκ που μας έδιναν τη συγκλονιστική ατμόσφαιρα της σύγκρουσης. «...Τα μάτια όλου του κόσμου - έγραφε στην ανταπόκρισή του από το πεδίο της μάχης ο Ερενμπουργκ - τούτη την ώρα καρφώνονται πάνω στην πολιτεία του Βόλγα. Είναι ο δεύτερος μήνας της μεγάλης, της σκληρής μάχης για το Στάλινγκραντ. Ο Βόλγας διασχίζει όχι μόνο τη Ρωσία μα και την καρδιά κάθε Ρώσου. Από το Βόλγα βγαίνει η ιστορία μας. Ο Βόλγας είναι ο πλούτος της Ρωσίας. Στο Βόλγα είναι αφιερωμένα τα ρούσικα τραγούδια...

ΣΕ ΤΟΥΤΟ τον πόλεμο ο Βόλγας αγκαλιάζει όλο το μέτωπο. Τούτη την ώρα μάχες γίνονται στην πόλη του Ργεφ, καθώς οι χιτλερικοί προσπαθούν να περάσουν το Βόλγα, που στο σημείο αυτό είναι σαν ποταμάκι, ένα ρυάκι... Στο Στάλινγκραντ ο Βόλγας μοιάζει με θάλασσα και τον περνούν με πορθμεία. Εκεί πάνω στα ξάγναντα σ' άλλους καιρούς, οι ερωτευμένοι, τα ζευγαράκια κοιτάγανε τα καράβια καθώς ταξίδευαν πάνω του και που τώρα εκεί είναι φωλιές με πολυβόλα. Και στις σπηλιές που βρίσκονται εκεί, γυναίκες και παιδιά έχουν βρει καταφύγιο μέσα στις φοβερές, τις ανείπωτες δοκιμασίες...».

ΚΑΙ ΔΕΝ ήταν η μοναδική ανταπόκριση. Κι άλλες, πολεμικά κείμενα από τα μέτωπα δίνουν μάχες, άλλα περιστατικά αφάνταστου ηρωισμού. Ξεπερνώντας έτσι όλες αυτές τις δυσκολίες, που είχε τότε η καταγραφή τους, τροφοδοτούσαν τις αντιστασιακές εφημερίδες. Κρατούσαν έτσι γερά το μέτωπο μπροστά σ' εκείνο το ξέφρενο όργιο της γκεμπελικής προπαγάνδας που οι μηχανισμοί των χιτλερικών διοχέτευαν κάθε στιγμή σ' όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα.

ΚΥΝΗΓΗΤΟ των ειδήσεων στις πηγές μ' όλους τους τρόπους. Και φυσικά και με όλους τους κινδύνους. Να προσθέσουμε, τέλος, πως για τις εξωτερικές ειδήσεις και για αρκετό καιρό είχαμε πετύχει να έχουμε από το Αθηναϊκό Πρακτορείο, που το 'χαν στα χέρια τους οι Γερμανοί, τις σοβιετικές ειδήσεις του Πρακτορείου ΤΑΣ όπως επίσης και του Ρόιτερ. Ενας νεολαίος, ΕΠΟΝίτης, στις ώρες της βάρδιας του «έπιανε» τις εκπομπές της Μόσχας και του Λονδίνου και μας τις έφερνε στην ΕΠΟΝ. Υλικά πολύτιμα και μοναδικά τόσο για τις εφημερίδες όσο και γενικότερα για ενημέρωση του ΕΑΜ στην πορεία του συμμαχικού αγώνα. Κυνηγητό της είδησης μέσα στη «φωλιά» του λύκου...