Η Κομισιόν, το πανίσχυρο διορισμένο «θεσμικό όργανο» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), που δεν εκλέγεται, δεν ελέγχεται και δε λογοδοτεί σε καμία δημοκρατική εξουσία, αλλά αποτελεί το «θεματοφύλακα των συνθηκών», έχει νομοθετική εξουσία και εκτεταμένες εκτελεστικές αρμοδιότητες, αποτελείται από 20 μέλη - επιτρόπους, η πλειοψηφία των οποίων έχει άμεσες, στενές σχέσεις με το μεγάλο πολυεθνικό κεφάλαιο.

Η πλειοψηφία των διορισμένων επιτρόπων έρχεται από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στα κρίσιμα οικονομικά χαρτοφυλάκια, και μετά τη λήξη της θητείας στις Βρυξέλλες επιστρέφει σε θέσεις με παχυλούς μισθούς. Από την προηγούμενη Κομισιόν υπό την προεδρία του Λουξεμβούργειου Ζακ Σαντέρ, έξι σημαντικοί επίτροποι δουλεύουν ήδη σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, τέσσερις έχουν ανανεώσει τη θητεία τους στη νέα Κομισιόν του Ιταλού προέδρου Ρ. Πρόντι, ο πολύς Ολλανδός Χανς βαν ντε Μπρουκ ανέλαβε πρόεδρος του γνωστού ιδρύματος Καρνέζι, έξι ακολουθούν σημαντική πολιτική καριέρα και τρεις αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη δικαιοσύνη.

Και όμως, σύμφωνα με ρητή δέσμευση των Συνθηκών, οι επίτροποι «μετά τη λήξη της θητείας τους τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν εκ της θέσεώς τους και κυρίως τα καθήκοντα εντιμότητας και διακριτικότητας ως προς την αποδοχή ορισμένων θέσεων ή ορισμένων πλεονεκτημάτων» (άρθρο 157). Μάλιστα, «σε περίπτωση παράβασης των υποχρεώσεων αυτών, το δικαστήριο δύναται (...) να αποφασίσει την έκπτωσή του από το δικαίωμα συνταξιοδότησης ή από άλλες αντ' αυτού παροχές».

Ολα λόγια του αέρα. Παλιότερα, υπήρχαν κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις, όπως του Ιρλανδού επιτρόπου Ο' Σάλιβαν, που «έκλεισε» το «Γύρο της Ουρουγουάης» (ΚΑΠ/ΓΚΑΤΤ) και αμέσως μετά βρήκε δουλιά σε πολυεθνική διατροφής.

Τα τελευταία όμως χρόνια, το φαινόμενο έχει πάρει μαζικές διαστάσεις, με αποκορύφωμα την περσινή περίπτωση του αντιπροέδρου της Κομισιόν και επί δεκαετία Γερμανού επιτρόπου Μάρτιν Μπάνγκεμαν, αρμοδίου για θέματα βιομηχανίας και τηλεπικοινωνιών, που ανακοίνωσε την πρόσληψή του από τον ιδιωτικοποιημένο οργανισμό ισπανικών τηλεπικοινωνιών «Τελεφόνικα» πριν από την κανονική λήξη της θητείας του στην Κομισιόν.

Στην τωρινή Κομισιόν, που διορίστηκε μέχρι το 2005, το «ψάρι βρωμάει από το κεφάλι», αφού ο ίδιος ο πρόεδρός της, Ιταλός Ρομάντο Πρόντι, αμερικανοσπουδασμένος (Στάνφορντ, Χάβαρντ), καθολικός τραπεζίτης και πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, κατηγορείται ήδη για «παράνομες συναλλαγές» και «εξαπάτηση του ιταλικού κράτους» από την ιταλική δικαιοσύνη για πώληση ιταλικής εταιρίας στη «Νεστλέ», την περίοδο που ήταν πρόεδρος του κρατικού Ιδρύματος Βιομηχανικής Ανασυγκρότησης (IRI). Ενώ το βασικό χαρτοφυλάκιο της «εσωτερικής αγοράς» έχει αναλάβει ο Ολλανδός Φριτς Μπολκενστάιν, επίσης αμερικανοσπουδαγμένος (Ορεγκον), υπάλληλος της βρετανο-ολλανδικής πολυεθνικής «Shell», της μεγαλύτερης στον κόσμο, από το 1960 μέχρι το 1976, πρώην υπουργός Εξωτερικών, Εμπορίου και Αμυνας της Ολλανδίας. Υπενθυμίζεται ότι για όλους τους επιτρόπους της Κομισιόν δεν ισχύει το άλλοθι της ...επιβίωσης, και γιατί, τυπικά, μετά τη λήξη της θητείας τους λαμβάνουν παχυλές μηνιαίες αποζημιώσεις από τις Βρυξέλλες, από τον προϋπολογισμό των Ευρωπαίων φορολογουμένων.

Η πιο κραυγαλέα περίπτωση της απερχόμενης Κομισιόν είναι, βέβαια, ο Μ. Μπάνγκεμαν, άνθρωπος του μεγάλου γερμανικού κεφαλαίου στην Κομισιόν και πρωτεργάτης, επί μια δεκαετία, της «αναδιάρθρωσης» της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, γνωστής και ως «πλατφόρμα Μπάνγκεμαν». Το σκάνδαλο αφορά, τόσο τις δοσοληψίες μεταξύ «εποπτεύοντος» επιτρόπου, με χαρτοφυλάκιο «βιομηχανίας, πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών», και μεγάλου κεφαλαίου της «αρμοδιότητάς του» (ισπανική «Τελεφόνικα»), όσο και τον τρόπο παραίτησης, αφού στις Βρυξέλλες έγινε γνωστό όταν ανακοινώθηκε στη Μαδρίτη η υπογραφή του συμβολαίου, ενώ ακόμη ο Μπάνγκεμαν ήταν «τυπικά» επίτροπος.

Ο άλλος αντιπρόεδρος της Κομισιόν, επί Ζ. Σαντέρ, ο επί χρόνια Βρετανός επίτροπος σερ Λέον Μπρίταν είναι τώρα πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της βρετανο-ολλανδικής πολυεθνικής «Unilever» και αντιπρόεδρος της ελβετικής τράπεζας Waburg Dillon Read. Ο Λ. Μπρίταν ήταν ο άνθρωπος που επόπτευε για χρόνια της εξωτερικές οικονομικές δοσοληψίες της ΕΕ.

Ο υπεύθυνος για τα οικονομικά Γάλος επίτροπος Ιβ ντε Σιλγκί είναι πλέον μέλος του διοικητικού συμβουλίου μιας από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές γαλλικές εταιρίες, της «Lyonnaise des Eaux», της ιδιωτικής «εταιρίας υδάτων» με πολλαπλές δραστηριότητες και σκάνδαλα στο ενεργητικό της.

Ο Βέλγος επίτροπος Κάρελ βαν Μιρτ, για χρόνια ο πάτρωνας του «ανταγωνισμού» της ΕΕ, αρμόδιος για τις «συγχωνεύσεις» της συσσώρευσης του κεφαλαίου είναι στέλεχος της «Φίλιπς» και της αεροπορικής εταιρίας «Swissair», ενώ διευθύνει και ιδιωτικό πανεπιστήμιο στην Ολλανδία.

Ο πρώην Ισπανός επίτροπος Μ. Ορτέγκα είναι πρόεδρος της μεγαλύτερης ισπανικής κατασκευαστικής εταιρίας FCC, ενώ ο συνάδελφός του Πορτογάλος επίτροπος Ζ. Πινέιρο είναι διευθύνων σύμβουλος της πετρελαϊκής GALP.

Ο γνωστός 64χρονος Ολλανδός Χανς βαν ντε Μπρουκ, για χρόνια επίτροπος Εξωτερικών Σχέσεων, υπεύθυνος για το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά, ο οποίος ξεκίνησε από τον ιδιωτικό τομέα, διατέλεσε ΥΠΕΞ της Ολλανδίας (1982-1993) και επίτροπος της Κομισιόν (1993-1999), εκτελεί χρέη προέδρου του αμερικανικού Ιδρύματος Καρνέζι, με έντονη ανάμειξη και στα Βαλκάνια, ενώ τρέφει και ισχυρές πολιτικές φιλοδοξίες, τόσο στην Ολλανδία, όσο και διεθνώς.