Μέσα σε λίγες μέρες έγινε σημαντική δουλιά, πράγμα που χρειάζεται να υπογραμμιστεί και δείχνει ότι το ΚΚΕ μέσα από την εκλογική μάχη βγαίνει πιο αξιόμαχο και πιο συσπειρωμένο στην πολιτική του, παρά το γεγονός ότι το εκλογικό ποσοστό δεν ήταν αντίστοιχο της μάχης που δόθηκε. Το κυριότερο όμως και το σπουδαιότερο είναι η ίδια η ποιότητα της συζήτησης. Είναι γόνιμη και αρκετά ώριμη και ουσιαστική, πάνω στα πιο καίρια ζητήματα της πολιτικής του ΚΚΕ, που σχετίζονται με την ανάγκη και τους στόχους οικοδόμησης του Αντιιμπεριαλιστικού, Αντιμονοπωλιακού, Δημοκρατικού Μετώπου Πάλης και των προϋποθέσεων που απαιτούνται για να γίνει αυτό δύναμη και φορέας μιας νέας εξουσίας, της λαϊκής εξουσίας.

Αυτό το αποτέλεσμα δεν είναι καθόλου τυχαίο. Αντανακλά μια αυξημένη αυτοπεποίθηση των στελεχών και μελών του Κόμματος για τους στόχους και την πολιτική του, αυτοπεποίθηση που ενισχύθηκε μέσα από την εκλογική μάχη. Η απήχηση των θέσεων και των προτάσεων του ΚΚΕ, που τέθηκαν και δοκιμάστηκαν σε ευρύτατη έκταση, είναι πολύ μεγαλύτερη από την αριθμητική, εκλογική της έκφραση. Το συμπέρασμα αυτό είναι αναμφισβήτητο και είναι ακριβώς ο παράγοντας εκείνος που τροφοδοτεί με δύναμη και αισιοδοξία τους κομμουνιστές.

Το καινούριο στοιχείο που τέθηκε, με αρκετά πιο συγκροτημένο τρόπο, σ' αυτή τη μεγάλη πολιτική αναμέτρηση, είναι το ζήτημα της προοπτικής του αγώνα. Η ουσία της πολιτικής πάλης. Το ζήτημα δηλαδή της εξουσίας και η ανάγκη της προετοιμασίας για την κατάκτησή της, από τη λαϊκή πάλη, μέσα από το λαϊκό μέτωπο. Ανοιξε, δηλαδή, ο αγώνας για το σκοπό αυτό, ανεξάρτητα από το χρονικό ορίζοντα που θα εκπληρωθεί, τις αναμφισβήτητες δυσκολίες που υπάρχουν ή θα εκδηλωθούν στην πορεία, τις ελλείψεις σε θεωρητικοπολιτική προετοιμασία κλπ. Το πιο σημαντικό λοιπόν στοιχείο αυτής της εκλογικής μάχης είναι ότι μπήκε το ζήτημα. Αρχισε ο αγώνας της αμφισβήτησης της σημερινής τάξης πραγμάτων και η προβολή μιας άλλης ριζικά διαφορετικής εναλλακτικής λύσης.

Από τη σκοπιά αυτή κρίνεται η δράση του Κόμματος και στην εκλογική μάχη και είναι φυσικό να προκαλεί αισθήματα αισιοδοξίας, ευθύνης, απαιτητικότητας και συσπείρωσης.

Ανοιξε αυτή την προοπτική και δεν πρόκειται να κάνει βήμα πίσω, ως προς τον κύριο στόχο του, όπως έχει τεθεί από το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ και αναλύθηκε από τα προεκλογικά υλικά, τις ομιλίες και παρεμβάσεις της ΓΓ της ΚΕ Αλ. Παπαρήγα, άλλων στελεχών και συμμάχων. Δεν υπάρχει βέβαια καμιά αμφιβολία ότι χρειάζεται ακόμα πολλή δουλιά για να καταλήξουμε σε ένα καλά δουλεμένο και όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένο σχέδιο που να φωτίζει την προοπτική και το χαρακτήρα των αλλαγών που οραματιζόμαστε.

Το 16ο Συνέδριο του Κόμματος, που προετοιμάζεται, θα συζητήσει με άνεση και ουσιαστικές διαδικασίες τα κεντρικά αυτά προβλήματα.

Με την έννοια αυτή η εκλογική μάχη προσέφερε αρκετό και πλούσιο υλικό. Τα καίρια πολιτικά συμπεράσματα δεν είναι η μείωση των «δυνάμεων της Αριστεράς» και η ενίσχυση του δικομματισμού και άρα η παντοδυναμία του συστήματος όπως επιχειρούν να υποβάλουν τα διάφορα επιτελεία της άρχουσας τάξης. Αυτές είναι επιφανειακές εκτιμήσεις και κυρίως προσωρινές καταστάσεις. Αν κάτι δέχτηκε πλήγμα στο χώρο των λεγόμενων αριστερών δυνάμεων είναι η άποψη της συνδιαλλαγής με την εξουσία, η συμμετοχή στη διαχείριση του συστήματος. Η αντίληψη αυτή εγκλώβιζε δυνάμεις και τις καθιστούσε αιχμάλωτες στις πιέσεις που δέχτηκαν. Το ΚΚΕ αντίθετα κράτησε τις δυνάμεις του. Το ότι δεν είχε αύξηση, δε σημαίνει απόρριψη της πρότασής του. Σημαίνει κυρίως επιφυλάξεις για τη ρεαλιστικότητά της στις σημερινές συνθήκες. Απόδειξη γι' αυτό αποτελεί η διάσταση που εκδηλώθηκε ανάμεσα στην εμφανή προεκλογική δυναμική του ΚΚΕ και στο τελικό αποτέλεσμα.

Πρώτο: Λύσεις που να ικανοποιούν τις βασικές ανάγκες του λαού δεν μπορούν να δοθούν στα πλαίσια της σημερινής κατάστασης. Το αμέσως επόμενο διάστημα θα δείξει ακόμα πιο καθαρά αυτή την πραγματικότητα, καθώς θα υλοποιούνται υποχρεωτικές πολιτικές και μέτρα για τη στήριξη των συμφερόντων του κεφαλαίου. Και τότε θα φανεί ακόμη πιο καθαρά πόσο έξω πέφτουν εκείνες οι δυνάμεις που αναγορεύουν την αλαζονεία, το ύφος και το ήθος της εξουσίας ως κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής ζωής. Επόμενα το πρόβλημα μιας λαϊκής εξουσίας θα έρχεται στην επιφάνεια με νέα ένταση, ως απάντηση και προοπτική στη σημερινή τάξη πραγμάτων. Οσο κι αν καταφέρνει το σύστημα σήμερα - και τα κατάφερε αρκετά και σε αυτές τις εκλογές - να εγκλωβίζει τη λαϊκή δυσαρέσκεια, αυτό δεν μπορεί να συνεχίζεται απεριόριστα. Βέβαια, η εκτίμηση αυτή χρειάζεται να φωτιστεί ακόμα πιο καλά σε αρκετά ζητήματα, για να αποκαλυφθεί σε όλη την έκταση το βάθος των σύγχρονων κοινωνικών αντιθέσεων και ταξικών συμφερόντων που συγκρούονται.

Δεύτερο: Οι εκλογές έδειξαν και το επίπεδο ετοιμότητας, ωριμότητας και συνειδητότητας του εργατικού και λαϊκού κινήματος να στηρίξει την προοπτική των αναγκαίων και ώριμων αντικειμενικά αλλαγών, που το ΚΚΕ προβάλλει. Γιατί αυτές οι αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν χωρίς την ενεργό λαϊκή συμμετοχή.

Εδώ εκδηλώνεται πραγματικό πρόβλημα. Δεν είναι γενικά σωστή η άποψη ότι ο λαός δεν καταλαβαίνει. Ενα σημαντικό τμήμα του λαού αισθάνεται, με την πείρα που έχει συσσωρεύσει, και βλέπει ότι δεν έχει προοπτική και μέλλον στα πλαίσια της σημερινής πολιτικής και σ' αυτό αποδέχεται τις θέσεις και αναλύσεις του ΚΚΕ. Ταυτόχρονα όμως κατανοεί ότι η λύση που το ΚΚΕ προτείνει έχει μεγάλες δυσκολίες, κινδύνους και ως προς αυτό δεν είναι έτοιμο, ώριμο να πάρει μέρος. Κατανοεί ότι δεν υπάρχουν ακόμα οι προϋποθέσεις για ένα σκληρό αγώνα με τις κυρίαρχες δυνάμεις. Από εδώ απορρέει και το σημαντικό καθήκον της επίμονης και μόνιμης πολύπλευρης εκλογικής και πολιτικής δουλιάς, ώστε να μη χάνεται η προοπτική μπροστά στις καθημερινές δυσκολίες και τις πιεστικές ανάγκες της καθημερινής ζωής.

Είναι όμως ζήτημα που δε λύνεται έξω από την ταξική πάλη, έξω από την πάλη για την προετοιμασία και οργάνωση της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζομένων να παλέψουν για τα δικά τους συμφέροντα και τη δική τους εξουσία.

Το ζήτημα τελικά είναι να συγκεντρωθεί η κύρια προσοχή της δράσης όλου του Κόμματος πιο αποφασιστικά, χωρίς ταλαντεύσεις, στο κύριο καθήκον. Στη δημιουργία των προϋποθέσεων που θα θέσουν σε αμφισβήτηση τη σημερινή εξουσία και θα ανοίξουν το δρόμο στη λαϊκή εξουσία.

Στην κατεύθυνση αυτή κριτήριο συνέπειας και αποτελεσματικότητας στη δράση είναι η ικανότητα συσπείρωσης, προετοιμασίας και οργάνωσης των λαϊκών δυνάμεων και κυρίως των δυνάμεων της εργατικής τάξης σε αγώνα για τα δικά τους συμφέροντα, σε αντιπαράθεση και ρήξη με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό.

Σ' αυτό τον αγώνα έχουμε μπει και θα είναι ανελέητος, σκληρός. Μπορεί να έχει και θα έχει σκαμπανεβάσματα, αλλά θα προχωράει και θα ανοίγει δρόμους. Ο λαός θα πειστεί με την πείρα του και τη δική μας συμβολή και των συμμάχων ότι έχει τη δύναμη να επιβάλει τα συμφέροντά του, ότι οι αντίπαλοί του δεν είναι τόσο παντοδύναμοι όσο φαίνονται.

Η μάχη των εκλογών πλούτισε ακόμα περισσότερο την πείρα και τις γνώσεις μας και ταυτόχρονα δημιουργήσαμε καλύτερες προϋποθέσεις για να συνεχίσουμε με μεγαλύτερες φιλοδοξίες στις νέες μάχες.