Φιγουράρουν χαμογελαστοί κι ευτυχισμένοι. Ολυμπιονίκες αθλητές, αριστεύσαντες μαθητές. Γκρο-πλαν στις τηλεοπτικές οθόνες. Τεράστιες φωτογραφίες στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων. Είναι οι νικητές. Οι πρώτοι. Οι πετυχημένοι. Οι περισσότεροι δικαιούνται της προβολής κι αξίζουν το «εύγε». Κόπιασαν πολύ, στερήθηκαν πολλά για να φτάσουν στον υψηλό στόχο. Μπορεί να είχαν μαζί τους και την τύχη - κι αυτή χρειάζεται σε όσους προσπαθούν - αλλά, όπως και να 'ναι, πρέπει να 'χει κανείς ταλέντο και ικανότητα για να διακριθεί και, πολύ περισσότερο, για να πρωτεύσει. Κάποιοι δεν αξίζουν να βρίσκονται εκεί. Την σήμερον, ο αγώνας δε γίνεται επί ίσοις όροις. Κι αν είναι ίση η απόσταση προς το νήμα, είναι διαφορετικά τα εφόδια κι ανισοβαρή τα εμπόδια. Είναι πολλοί που ανεβαίνουν ωθούμενοι από ισχυρά και βρώμικα χέρια, που προχωρούν παραμερίζοντας τους ικανότερους και φτάνουν στην κορυφή πατώντας επί πτωμάτων.

Αθλητές Ολυμπιονίκες, οι πρώτοι στον κόσμο. Τι το καλύτερο; Καλώς «να πέσουν τα τείχη». Ας «μεθύσουμε απ' το κρασί τους» κι ας τους πούμε το «ευχαριστώ» χωρίς ενδοιασμό. Μας προσφέρουν την απόλαυση των έντονων συναισθημάτων που προκαλεί η προσπάθεια για συνεχή ατομική κι ομαδική βελτίωση και για την κατάκτηση της κορυφής. Γιατί ο αθλητισμός, παρά τη μόλυνσή του από την καπιταλιστική κερδοσκοπία και τη δηλητηρίασή του από τα φαρμάκια των εταιριών και τις «ντόπες» των χορηγών, εξακολουθεί να συμβάλλει στην καλλιέργεια σώματος και ψυχής και, ταυτόχρονα, ν' αποτελεί προνομιακό πεδίο για την ανάπτυξη του υγιούς συναγωνισμού και της ευγενούς άμιλλας ανάμεσα σε νέους ανθρώπους.

Και οι αριστεύσαντες μαθητές αξίζουν το «μπράβο» μας. Η επιτυχία τους είναι η δικαίωση των συνεχών κόπων και το «χαλάλι» των τεράστιων εξόδων. Ας συμμετάσχουμε στη χαρά των παιδιών και στην περηφάνια των γονιών. Γιατί μπορεί να μην είμαστε καθόλου ευχαριστημένοι από το επίπεδο της παρεχόμενης παιδείας στη χώρα μας, καθώς το «αμαρτωλό τρίγωνο» σχολείο-φροντιστήριο-ιδιαίτερο παράγει «ειδικευμένους αμόρφωτους» και «υποψήφιους άνεργους», αλλά όλοι παραδεχόμαστε ότι οι μαθητές είναι οι μόνοι που δεν ευθύνονται. Αντιθέτως, είναι τα θύματα ενός εκπαιδευτικού συστήματος, που επιχειρεί να συντρίψει την προσωπικότητά τους, στερώντας τους, ταυτόχρονα, τη δυνατότητα να ζήσουν τη χαρά της νιότης τους.

Αλλά έπαινοι δεν αξίζουν μόνο στους νικητές. Μεγαλύτερη αξία έχει η απόδοση τιμής στους ηττημένους, που προσπάθησαν χωρίς, όμως, να τα καταφέρουν. Πολύ περισσότερο σ' εκείνους που, ενώ ξέρουν πως δε θα φτάσουν ποτέ στην «Ιθάκη», δε σταματούν στη μέση του δρόμου και δε γυρίζουν πίσω. Ας χειροκροτήσουμε, λοιπόν, τους αθλητές που δεν ανεβαίνουν στο βάθρο, αλλά είναι το ίδιο και περισσότερο ιδρωμένοι από τους κατόχους των μεταλλίων. Κι ας συγχαρούμε τους μαθητές που αν και «έβαλαν τα δυνατά τους», δεν πέτυχαν στις εξετάσεις για την εισαγωγή τους στα πανεπιστήμια. Η αναγνώριση τιμής στους ηττημένους είναι, στην εποχή του «ανθρωποφάγου ανταγωνισμού», ζήτημα πολιτισμού...