Είναι δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο, να μπορεί κάποιος να τοποθετεί τα γεγονότα του παρελθόντος μέσα στη συγκυρία που συνέβησαν, όταν αυτά επανέρχονται και εορτάζεται η επέτειός τους.

Στη Γαλλία ζουν εξακόσιες χιλιάδες Γάλλοι εβραϊκής καταγωγής, οι οποίοι βλέπουν να αυξάνεται η καταδίκη της πολιτικής του Ισραήλ, ενώ οι αραβικής καταγωγής και μουσουλμάνοι το θρήσκευμα πολίτες είναι, νομίζω, περίπου πέντε εκατομμύρια, κυρίως παιδιά και νέοι, που γεννήθηκαν στη Γαλλία και είναι τώρα καθημερινοί μάρτυρες μιας ισραηλινής πολεμικής λαίλαπας, που πιθανόν να επεκταθεί σε άλλες περιοχές και, ήδη, έχει γίνει σ' ένα βαθμό. Αναρωτιέμαι με ποιον τρόπο έχει ληφθεί υπόψη αυτός ο φυλετικός και κοινωνικός συσχετισμός δύναμης μέσα στη Γαλλία, ή αν οι γαλλικές αρχές δεν τον θεωρούν εστία αναταραχής. Από την ειδησεογραφία τού πολύ κοντινού παρελθόντος, που έχει φτάσει σ' εμάς από τη Γαλλία, οι κοινωνικές ανισότητες ανάμεσα στις κοινότητες αυτές είναι πολύ ευδιάκριτες. Οι ισραηλινής καταγωγής Γάλλοι βρίσκονται στη χώρα δεκαετίες που σχηματίζουν εκατονταετίες, που ίσως δικαιολογούν την κοινωνική και οικονομική κατάστασή τους, ενώ οι αραβικής καταγωγής, κυρίως οι προερχόμενοι από τη Μέση Ανατολή έχουν φτάσει εκεί τις τελευταίες δεκαετίες. Η διάκριση γίνεται, γιατί υπήρχαν και πριν οι Αλγερινοί και οι Μαροκινοί ή και άλλοι από τις γαλλικές αποικίες. Η ακριβής δημογραφική πραγματικότητα δε μου είναι γνωστή και ούτε διαθέτω στατιστικές.

Ο πόλεμος, όμως, που διεξάγεται στη Μέση Ανατολή και ο εορτασμός της εκατονταετίας για την αθώωση του Aλφρεντ Ντρέιφους συμβαίνουν ατυχώς σε μια πολύ ατυχή χρονική στιγμή. Δεν είμαι προικισμένη με καμιά μαντική ικανότητα, και ασφαλώς δεν μπορώ να προβλέψω καμιά εξέλιξη. Σκέφτομαι, όμως, την πολιτική έκφραση της Αλέκας Παπαρήγα, όταν μιλάει για «συσχετισμό δύναμης», αν έχει και εδώ την εφαρμογή της.