Τα προφητικά λόγια των Μαρξ - Ενγκελς

Οπως θα δείξουμε σε συνέχεια τα όρια των κομμάτων που διαχειρίζονται το καπιταλιστικό σύστημα έχουν εξαντληθεί προ πολλού, όσον αφορά τις παραχωρήσεις ή την ανοχή στις λαϊκές διεκδικήσεις. Μια πρώτη απόδειξη είναι οι βαθιές ανησυχίες των σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων, που αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι κλονίζεται η πολιτική τους βάση μέσα στην εργατική τάξη.

Αυτή είναι και η βαθύτερη αιτία των πολιτικών τους μεταμορφώσεων και η αναζήτηση συμμαχιών προς τα αριστερά και της εμφάνισης ουτοπικών θεωριών περί συγκερασμού της οικονομίας της αγοράς με ένα είδος κρατικής παρέμβασης.

Οσο όμως κι αν βαφτιστεί "αριστερή" η λιτότητα και οι ιδιωτικοποιήσεις "αριστερές", "σύγχρονες" δεν αλλάζουν τη θέση των εργαζομένων και το χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Εκείνα τα όρια που όχι μόνο δεν έχουν εξαντληθεί, αλλά και δεν έχουν ακόμα αποκαλυφτεί, είναι τα όρια της ταξικής πάλης, του κοινωνικοπολιτικού μετώπου της αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής πάλης.

Το μέλλον της Ευρώπης δε βρίσκεται στην ολοκλήρωση του Μάαστριχτ, αλλά στη δημιουργία αυτού του μετώπου σε κάθε μια ξεχωριστή χώρα και σε συνεργασία μεταξύ τους, για το δυνάμωμα του αγώνα κατά του Μάαστριχτ έως τη διάλυσή του.

Αυτά είναι σε πολύ γενικές γραμμές τα πολιτικά μας συμπεράσματα από τη Διακυβερνητική του Αμστερνταμ και τις εξελίξεις που αναμένονται.

Θα επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε σε συνέχεια και να στηρίξουμε πιο αναλυτικά αυτές τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ.

Εχει όμως κάποια αξία σε αυτό το σημείο να θυμηθούμε τα προφητικά λόγια των Μαρξ - Ενγκελς από το "Κομμουνιστικό Μανιφέστο", που φέτος συμπληρώνονται 150 χρόνια από την έκδοσή του.

"...η σύγχρονη αστική κοινωνία, που δημιούργησε τόσα ισχυρά μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, μοιάζει με το μάγο εκείνο που δεν καταφέρνει πια να κυριαρχήσει πάνω στις καταχθόνιες δυνάμεις που κάλεσε ο ίδιος....

Οι παραγωγικές δυνάμεις που διαθέτει δε χρησιμεύουν για την προώθηση του αστικού πολιτισμού και των αστικών σχέσεων ιδιοκτησίας...

Αντίθετα, έγιναν παρά πολύ μεγάλες γι' αυτές τις σχέσεις, εμποδίζονται από αυτές. Και κάθε φορά που οι παραγωγικές δυνάμεις ξεπερνούν το εμπόδιο αυτό, φέρνουν σε αναταραχή ολόκληρη την αστική κοινωνία, απειλούν την ύπαρξη της αστικής ιδιοκτησίας. Οι αστικές σχέσεις έγιναν παρά πολύ στενές για να περιλάβουν τα πλούτη που δημιουργήθηκαν απ' αυτές. Πώς ξεπερνά η αστική τάξη τις κρίσεις; Από το ένα μέρος καταστρέφοντας αναγκαστικά μάζες από παραγωγικές δυνάμεις. Από το άλλο καταχτώντας καινούριες αγορές και εκμεταλλευόμενη πιο βαθιά τις παλιές. Πώς λοιπόν; Προετοιμάζονται πιο ολόπλευρες και πιο τεράστιες κρίσεις και ελαττώνονται τα μέσα για να προλαβαίνει τις κρίσεις".

Η επιστημονική αυτή πρόβλεψη των Μαρξ - Ενγκελς είναι ολοζώντανη μπροστά μας και εξηγεί με ακρίβεια τη βαθιά κρίση και τα αδιέξοδα όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά του καπιταλισμού στο σύνολό του.

Σύγχρονοι οικονομολόγοι, που προσπαθούν κάπως αντικειμενικά να αναλύσουν τις εξελίξεις του καπιταλισμού στο σημερινό στάδιο, στο ίδιο συμπέρασμα περίπου καταλήγουν. Να πώς παρουσιάζει στο βιβλίο του "Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της" ο Αμερικάνος οικονομολόγος Τ. Ρίφκιν τις προοπτικές:

"Η τρίτη βιομηχανική επανάσταση επιβάλλει μια παγκόσμια οικονομική κρίση κολοσσιαίων διαστάσεων, καθώς εκατομμύρια χάνουν τις δουλιές τους λόγω των τεχνολογικών καινοτομιών και η αγοραστική δύναμη κατρακυλάει στο κενό. Οπως στη δεκαετία του 1920 έτσι και τώρα βρισκόμαστε πολύ κοντά σε μιαν άλλη οικονομική ύφεση, ότι η παγκόσμια οικονομία κινείται ακάθεκτα προς μια συρρικνούμενη αγορά εργασίας", και συνεχίζει:

"Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένοι φιλελεύθεροι πολιτικοί ζητούν ένα νέο New Deal, μαζικά προγράμματα δημοσίων έργων, παροχή βοήθειας σε πόλεις και μεταρρύθμιση της κοινωνικής πρόνοιας. Οι περισσότεροι πολιτικοί παρατηρητές ωστόσο, όπως και οι πιο πολλοί ψηφοφόροι, δεν είναι διατεθειμένοι να ξαναδώσουν στο κράτος το ρόλο του εργοδότη για περιπτώσεις εσχάτης ανάγκης, επειδή φοβούνται ότι θα αυξηθούν σε σημαντικό βαθμό ελλείμματα του ισοζυγίου πληρωμών και το εθνικό χρέος".

Αλλωστε ο 20ός αιώνας μάς έδωσε πλούσια πείρα για τον περιορισμένο χαρακτήρα που έχουν οι πολιτικές διαχείρισης της κρίσης. Ούτε ο πρώτος και δεύτερος πόλεμος, ούτε ο κεϋνσιανισμός, ούτε οι σύγχρονες κρατικομονοπωλιακές ρυθμίσεις, τύπου ΕΕ, μπόρεσαν να βγάλουν τον καπιταλισμό από την κρίση του. Αντίθετα, κάθε μία από αυτές τις επεμβάσεις προετοίμαζε την επόμενη, επιβεβαιώνοντας πλήρως τη μαρξιστική αντίληψη. Τα "φάρμακα" τελικά κατά της κρίσης είναι πιο βαριά από την ίδια την κρίση.

Και για την ιστορία αναφέρουμε το παρακάτω απόσπασμα από ομιλία του Τρούμαν το 1950:

"Το 1932, το σύστημα ιδιωτικής επιχείρησης ήταν κοντά στην κατάρρευση. Εάν θέλουμε να κερδίσουμε τον αγώνα μεταξύ της ελευθερίας και του κομμουνισμού, δεν πρέπει να συμβεί πάλι μια τέτοια ύφεση. "

Μέσα σε λίγες βδομάδες εξαπέλυσε τον πόλεμο στην Κορέα.