Η μερίδα του λέοντος από τον προϋπολογισμό, όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, στο υπουργείο Αμυνας. Δεν είναι τυχαίο ότι το γεγονός αυτό χαρίζει στην Ελλάδα πολλές... πρωτιές. Είναι μεταξύ των χωρών του ΝΑΤΟ η πρώτη χώρα, μπροστά και από τις ΗΠΑ, στις στρατιωτικές δαπάνες ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ). Το πιο εντυπωσιακό είναι πως βρίσκεται στην πρώτη θέση μεταξύ όλων των χωρών του κόσμου - τουλάχιστον με βάση στοιχεία του 1994 που ανακοινώθηκαν στις ΗΠΑ - στις αγορές όπλων. Δεύτερη ακολουθεί η Τουρκία και τρίτη η Σαουδική Αραβία. Οι στρατιωτικές δαπάνες από τη φύση τους και τον όγκο τους αποτελούν έναν από τους βασικότερους μοχλούς καθυπόταξης και ελέγχου της χώρας από τα διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Η σχέση αυτή συντηρήθηκε από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις και συνεχίζει ν' αναπαράγεται.

Ειδικότερα, στον προϋπολογισμό του 1996 οι ορατές στρατιωτικές δαπάνες, αυτές δηλαδή που καταγράφονται σαν τέτοιες, προβλέπεται να φτάσουν περίπου το 1 τρισ. 363 δισ.δραχμές, 10,4% πάνω από τις αντίστοιχες δαπάνες του 1995, οι οποίες ήταν κατά 17,4% αυξημένες σε σχέση με το 1994. Ενα μεγάλο μέρος των δαπανών αυτών, περίπου 240 δισ.,προβλέπεται να διατεθεί για την εξυπηρέτηση των τοκοχρεολυσίων του χρέους των Ενόπλων Δυνάμεων. Η εκτίναξη της δαπάνης αυτής έγινε το 1995 σε σχέση με το 1994, όπου το ποσό έφθασε τα 179 δισ.από 83 δισ.που ήταν το 1994, δηλαδή αύξηση 114,3%, ενώ φέτος αυξάνεται ακόμα κατά 34,1%. Να θυμίσουμε ότι το σύνολο σχεδόν του ποσού αυτού διατίθεται σε συνάλλαγμα.

Ο φαύλος κύκλος του δανεισμού δεν έχει τελειωμό, καθώς διαρκώς αναπαράγεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι για την αποπληρωμή της λεγόμενης αμερικανικής βοήθειας - που δεν είναι τίποτα άλλο παρά δάνειο και μάλιστα με υψηλό επιτόκιο - διατίθεται κάθε χρόνο το σύνολο της νέας "βοήθειας" που παρέχεται, το οποίο μένει στα αμερικανικά ταμεία για αυτό το σκοπό. Παράλληλα είναι υποχρεωτικό να γίνονται αγορές στρατιωτικού υλικού από αμερικανικές βιομηχανίας ίσης αξίας και στις περισσότερες περιπτώσεις παλαιού και άσχετου από τις αμυντικές ανάγκες της χώρας. Ετσι η Ελλάδα, εξαιτίας αυτής της "συμμαχικής βοήθειας", χρεώνεται διπλά,αφού χρεώνεται για να ξεπληρώσει τα τοκοχρεολύσια από τα παλιά χρέη και παράλληλα αναγκάζεται να κάνει και νέες αγορές.Αξίζει να πούμε ότι κάθε χρόνο η αμερικανική "βοήθεια" είναι περίπου 250 εκατομμύρια δολάρια, ενώ το ποσό που διατίθεται στους Αμερικανούς για τα παλιά δάνεια φτάνει τα 400 εκατομμύρια δολάρια. Τον προηγούμενο χρόνο ο υφυπουργός Αμυνας Ν. Κουρής είχε θέσει στους Αμερικανούς θέμα επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους που διαρκώς συσσωρεύεται, με αποτέλεσμα να ανέρχεται σε τρισεκατομμύρια δραχμές. Απάντηση βέβαια δεν πήρε, με τη δικαιολογία ότι ο δανεισμός γίνεται από ιδιωτικούς φορείς, όπως είναι οι τράπεζες.

Οσον αφορά τις δαπάνες του προϋπολογισμού για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων ως ποσοστό του συνόλου των αμυντικών δαπανών είναι από τις χαμηλότερες του ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες για αμοιβές προσωπικού θα παραμείνουν για φέτος στάσιμες, αφού το ποσό των 423 δισ. που διατίθεται για το 1996 είναι μόνο κατά 8% αυξημένο σε σχέση με πέρσι, που ήταν 391 δισ.,όσο δηλαδή και ο αναμενόμενος πληθωρισμός. Πάει "περίπατο" σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και για φέτος το νέο μισθολόγιο των στρατιωτικών, που εδώ και δύο χρόνια τάζει ο Γερ. Αρσένης,ενώ δε φαίνεται να προχωράει το άλλοθι που προβάλλεται από την ηγεσία του υπουργείου Αμυνας ότι τα αναγκαία κονδύλια για την εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού θα εξοικονομηθούν από εσωτερικές αλλαγές του προϋπολογισμού του υπουργείου.

Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί στους στρατιωτικούς και του πόσο πιεστικό είναι το πρόβλημα είναι ότι τον προηγούμενο χρόνο έγιναν μαζικές κινητοποιήσεις αποστράτων ακόμα και έξω από το υπουργείο Αμυνας. Το κλίμα αυτό οδήγησε και τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, ναύαρχο Χρ. Λυμπέρη,να θέσει ανοιχτά το πρόβλημα στην πολιτική ηγεσία με την ομιλία του κατά τη διάρκεια δεξίωσης για την αλλαγή του χρόνου. "Η αμφισβήτηση, είπε, από τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων της ορθής αποτίμησης της κατάστασής των, του έργου των και της προσφοράς των και η όποια πρόωρη απομάκρυνσή τους επιβαρύνει των εθνική άμυνα". Οπως είναι γνωστό, πολλές εκατοντάδες στελέχη έχουν παραιτηθεί από τις Ενοπλες Δυνάμεις, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, δηλαδή έναν καλύτερο μισθό στον ιδιωτικό τομέα. Παρατηρείται και εδώ το φαινόμενο της αφαίμαξης στελεχών που έχει εκδηλωθεί γενικότερα στο δημόσιο τομέα.

Αν οι μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί είναι οι φτωχοί συγγενείς των στρατιωτικών δαπανών, οι στρατεύσιμοι δεν έχουν ούτε τη θέση του επαίτη. Βέβαια, διαφορετική η θέση τους. Θεωρούνται περαστικοί. Ομως η προσφορά των εφέδρων σε αυτό που λέγεται εθνική άμυνα είναι μόνιμη, αφού ο στρατός επανδρώνεται με βάση τη γενική και υποχρεωτική στράτευση. Μέσα λοιπόν σ' αυτόν τον πακτωλό δισεκατομμυρίων τα ποσά που διατίθενται για τις συνθήκες ζωής των στρατευμένων αποτελούν εξευτελιστικά ψίχουλα. Ενδεικτικό και αυτό της θέσης που δίνεται στον ανθρώπινο παράγοντα. Οσο για τον "μισθό" του φαντάρου έχει γίνει ανέκδοτο. Το χιλιάρικο που παραμένει σταθερό εδώ και μια δεκαετία το εισπράττουν κάθε μήνα σαν κοροϊδία, αλλά και σαν προσβολή. Μόλις 3,6 δισ. διατίθενται από τον προϋπολογισμό του 1996 για το "μισθό" των στρατευσίμων οπλιτών και των μαθητών των στρατιωτικών σχολών. Ποσό κατά 13,1% χαμηλότερο από το αντίστοιχο του 1996, που ήταν 4,2 δισ.

Από την άλλη ερωτήματα προκαλεί η θεαματική αύξηση στον προϋπολογισμό του ΓΕΣ του "επιδόματος υπηρεσίας στην αλλοδαπή στρατιωτικών", που από 1 δισ. γίνεται 4 δισ. Να σημειώσουμε ακόμα ότι στο φετινό προϋπολογισμό του υπουργείου Αμυνας περιλαμβάνονται για πρώτη φορά και πιστώσεις για το επιτελείο του υπουργού, που συγκροτήθηκε με βάση τον καινούριο νόμο για την οργάνωση και λειτουργία του υπουργείου Αμυνας. Οι σχετικές πιστώσεις ανέρχονται σε 1.108 εκατ. δραχμές.

Κυριάκος ΖΗΛΑΚΟΣ