ΑΓΚΥΡΑ.-

Θα προκύψει τελικά κυβέρνηση από την παρούσα τουρκική Βουλή, ή θα χρειαστεί νέα καταφυγή στις κάλπες; Το ερώτημα εξακολουθεί να ταλανίζει την τουρκική μετεκλογική πολιτική σκηνή - και η απάντηση παραμένει αίνιγμα.

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι γνωστό το αποτέλεσμα της χτεσινής συνάντησης του ηγέτη του ισλαμικού Κόμματος της Ευημερίας, Νετσμεντίν Ερμπακάν, με τον ηγέτη του κεντροδεξιού Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ. Πάντως, το πιθανότερο είναι ότι ταπροβλήματα που θα αντιμετώπιζε ενδεχόμενη συμμαχία των δύο κομμάτων, θα ήταν τιτάνια:

- Παραιτήσεις. Ουκ ολίγοι βουλευτές και των δύο κομμάτων απειλούν με άμεση αποχώρηση από το Κοινοβούλιο, αν συμμαχήσουν Ερμπακάν - Γιλμάζ.

-Αποφάσεις. Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι τα προγράμματα των δύο κομμάτων απέχουν παρασάγγας. Στην περίπτωση που σχηματίσουν κυβέρνηση, το πιθανότερο είναι ότι θα υπάρξουν αρκετές δυσλειτουργίες και πολύ περισσότερα "παρατράγουδα". Αυτό οδηγεί πολιτικούς παρατηρητές στο συμπέρασμα ότι μια κυβέρνηση αυτής της σύνθεσης δεν είναι βιώσιμη.

-Αντιδράσεις. Είναι σαφές ότι το στρατιωτικό πλέγμα επ' ουδενί θα επέτρεπε να διαταραχτεί το νομικό πλαίσιο και οι θεμελιώδεις αρχές του "μη θεοκρατικού κράτους" του Κεμάλ Ατατούρκ. Ο Ερμπακάν και ο ισλαμικός πολιτικός του λόγος, αν και επιφανειακός σε μερικές περιπτώσεις, συνιστούν "απειλή", τουλάχιστον θεωρητικά. Επιπρόσθετα, η Δύση πιέζει, με διάφορους "πλάγιους" τρόπους, καθώς το τελευταίο που θα επιθυμούσαν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί θα ήταν ένας ισλαμιστής, έστω και εκκοσμικευμένος, στα ηνία μιας από τις κυριότερες συμμάχους τους στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η συμμαχία Γιλμάζ - Ερμπακάν είναι μάλλον απίθανη, αλλά, από την άλλη πλευρά, παρατηρούνται εξίσου σημαντικές δυσχέρειες στην ενδεχόμενη σύμπραξη του Γιλμάζ με την υπηρεσιακή πρωθυπουργό και ηγέτη του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, Τανσού Τσιλέρ. Η Τσιλέρ, η οποία την Πέμπτη απέρριψε - όπως είχε προαναγγείλει - τη συμμαχία με τον εντολοδόχο Ερμπακάν, δεν έχει καταλήξει σε συμφωνία με τον Γιλμάζ, ούτε καν στα στοιχειώδη...

Επίσης, το σενάριο για κυβέρνηση "εθνικής ενότητας" φαίνεται να παραμερίζεται, καθώς οι αγεφύρωτες διαφορές των πολιτικών ηγετών είναι τέτοιες που θα καθιστούσαν αυτή τη λύση θνησιγενή.

Υπ' αυτές τις συνθήκες, δε θα πρέπει να αποκλείεται να κυλήσει ο χρόνος χωρίς να εξευρεθεί οποιαδήποτε βιώσιμη λύση για το σχηματισμό κυβέρνησης, και ο Πρόεδρος της χώρας, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, να προκηρύξει εκ νέου εκλογές. Το τελευταίο σενάριο, σχολιάζουν οικονομολόγοι, θα ήταν καταστροφικό για την οικονομία της χώρας. Η οποία βρίσκεται σε μια από τις χειρότερες κρίσεις της ιστορίας της...

Η έκρηξη της βίας την περασμένη βδομάδα, με τις εξεγέρσεις στις φυλακές, τις δολοφονίες υψηλόβαθμων στελεχών μιας από τις μεγαλύτερες εταιρίες της Τουρκίας, το θάνατο ενός δημοσιογράφου υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες και τη συνέχιση της κατασταλτικής δράσης εναντίον των Κούρδων στη νοτιοανατολική χώρα, ασφαλώς και δε συμβάλλει στη σταθερότητα του πολιτικού κλίματος της Τουρκίας. Υπήρξε εντυπωσιακή η επανεμφάνιση των ανθρώπων της άλλοτε Ντεβ Σολ, με τη δολοφονία ενός από τα ιδρυτικά μέλη της εταιρίας "Σαμπαντζί Χόλντινγκ" και δύο ακόμη στελεχών της. Εξίσου εντυπωσιακή υπήρξε η προφανέστατα υποκριτική στάση των αρχών, όσον αφορά στη δολοφονία ενός δημοσιογράφου της εφημερίδας "Εβρενσέλ": "Επεσε από την καρέκλα του", υπήρξε το επίσημο πόρισμα των αρχών...

Ενα είναι το γεγονός: Οσο η πολιτική ηγεσία δεν μπορεί ή δε θέλει να περιορίσει την υπερβολική άσκηση βίας από τις αρχές, όσο δεν μπορεί ή δε θέλει να λύσει το Κουρδικό με πολιτικά μέσα και όσο δεν μπορεί ή δε θέλει να αφαιρέσει από το στρατό και τις αρχές ασφαλείας τη δυνατότητα παρέμβασής τους στην πολιτική σκηνή, θα κάθεται πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα, ανεξάρτητα αν εξομαλυνθούν τα τεράστια οικονομικοκοινωνικά προβλήματα της χώρας...

Μ. Γ.