Οι ένοικοι του πρωθυπουργικού θώκου στην Ιαπωνία έρχονται και φεύγουν με τη συχνότητα της αλλαγής των εποχών του χρόνου και με τέτοιο τρόπο, ώστε πλέον σπάνια να αποτελεί "είδηση" η πληροφορία για αλλαγές στην ηγεσία της εκάστοτε ιαπωνικής κυβέρνησης. Ισως, γιατί, όπως υποστηρίζουν οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, το "παραδοσιακό" ιαπωνικό πολιτικό σύστημα δεν τροφοδοτεί, ούτε λειτουργεί βασιζόμενο σε χαρισματικές, ηγετικές φυσιογνωμίες. Παρ' όλα αυτά, η πρόσφατη παραίτηση του Τομιίτσι Μουραγιάμα, του πρώτου "σοσιαλιστή" πρωθυπουργού της Ιαπωνίας εδώ και 47 χρόνια, εμπεριέχει το στοιχείο της"είδησης", όχι εξαιτίας αυτού καθ' αυτού του γεγονότος, αλλά λόγω του παρασκηνίου και της ταυτότητας του νέου προέδρου της ιαπωνικής τρικομματικής κυβέρνησης.

Πέρα από όλα τα παραπάνω, η παραίτηση Μουραγιάμα δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά μάλλον αναμενόμενη: Κατά την περίοδο της πρωθυπουργικής θητείας του, η οικονομία της Ιαπωνίας δε βγήκε από τη στασιμότητα, δεν υλοποιήθηκαν οι υποσχέσεις του για τη δημιουργία νέων υπηρεσιών και αναπτυξιακών τομέων στη βιομηχανία, οι δείχτες της επίσημης ανεργία ξεπέρασαν το 3,4%, καταρρίπτοντας κάθε σχετικό προηγούμενο από το τέλος του Β Παγκόσμιου Πολέμου και, τέλος, δεν μπόρεσε να κατευνάσει την οργή των δεκάδων χιλιάδων κατοίκων της νήσου Οκινάουα, που λίγους μήνες πριν την εκπνοή του '95 βγήκαν στους δρόμους, φωνάζοντας αντιαμερικανικά συνθήματα κατά των αμερικανικών βάσεων, με αφορμή το βιασμό 12χρονης μαθήτριας από Αμερικανούς πεζοναύτες...

Ετσι, η "αιφνιδιαστική", κατά τα άλλα, παραίτηση του Τομιίτσι Μουραγιάμα δεν επιβεβαίωσε απλά το γεγονός ότι η θητεία των Ιαπώνων πρωθυπουργών σπάνια "κλείνει" χρόνο, αλλά άνοιξε και το δρόμο σε μία ασυνήθιστα φιλόδοξη για τα ιαπωνικά δεδομένα προσωπικότητα: Τον πρόεδρο των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και μέχρι πρότινος αντιπρόεδρο της κυβέρνησης συνασπισμού και υπουργό Εμπορίου, Ριουτάρο Χασιμότο.

Ο 58χρονος νέος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας δε μοιάζει να είναι ο τυχαίος άνθρωπος, που κλήθηκε να παίξει το ρόλο του "καμένου χαρτιού" σ' αυτό το επεισόδιο της ιαπωνικής πολιτικής ζωής, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον κίνδυνο της διεξαγωγής, ανά πάσα στιγμή, πρόωρων γενικών εκλογών. Ο Ριουτάρο Χασιμότο είναι ένας πολιτικός με προσόντα "γερακιού", όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά σε άρθρα τους τα περισσότερα ξένα ειδησεογραφικά έντυπα, μιας που έγινε πασίγνωστος σ' όλο σχεδόν τον κόσμο (και δη στους αξιωματούχους του Προέδρου Κλίντον) κατά τη διάρκεια των περσινών, θερμών επεισοδίων του εμπορικού πολέμου Ιαπωνίας - ΗΠΑ, με αφορμή τις διαφορές των δύο χωρών στον οικονομικά στρατηγικό τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ο ίδιος, ελάχιστα 24ωρα μετά την παραίτηση του Τομιίτσι Μουραγιάμα, δήλωνε με έμφαση ότι θα δώσει άμεση προτεραιότητα στις σχέσεις της χώρας του με τις ΗΠΑ, με σκοπό να "γίνουν πιο ισχυροί οι διμερείς δεσμοί". Αυτές οι δηλώσεις, που σαφώς δεν είναι τόσο "αθώες" όσο ακούγονται, ανοίγουν το δρόμο για μία σειρά πιθανών νέων μακροπρόθεσμων εξελίξεων μεταξύ Τόκιο - Ουάσιγκτον, μιας που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ούτως ή άλλως μια σειρά σκόπελοι, όπως τα οικονομικά προβλήματα που εκδηλώνονται στον ανταγωνισμό αυτών των δύο καπιταλιστικών υπερδυνάμεων, μεσούντων και των αντιαμερικανικών εκδηλώσεων διαμαρτυρίας στη νήσο Οκινάουα, που έχουν ανοίξει για τα καλά το "φάκελο" που φέρει το όνομα: Αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.

Ωστόσο, η ανάληψη των πρωθυπουργικών καθηκόντων από τον Ριουτάρο Χασιμότο (μέσω της οποίας οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες ανέλαβαν - μετά το σύντομο "διάλειμμα" διακυβέρνησης της χώρας από το "σοσιαλιστή" Μουραγιάμα - τα ηνία της ηγεσίας) είναι το μισό της "είδησης" που εμπεριέχουν αυτές οι τελευταίες εξελίξεις στην πολιτική ζωή της Ιαπωνίας.

Ο Ριουτάρο Χασιμότο, που είναι από τα μέσα της περασμένης βδομάδας πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, δεν είναι ο απόλυτος κυρίαρχος στην κυβέρνηση συνασπισμού. Εχει έναν ισχυρότατο - καθώς λέγεται - αντίπαλο, τον Ιχίρο Οζάουα, τον 53χρονο πρόεδρο του "Κόμματος Νέου Μετώπου". Πρόκειται για τον ηγέτη του κυριότερου κόμματος της αντιπολίτευσης που εκπροσωπεί τα συμφέροντα μεγάλης μερίδας της αστικής τάξης, σε σχετική αντίθεση με τον Ριουτάρο Χασιμότο που θεωρείται φρουρός των "κεκτημένων" του παλιού αγροτικού κατεστημένου. Ο συνδυασμός αυτών των δύο πολιτικών προσωπικοτήτων, που έκανε μάλιστα το περιοδικό "ΤΙΜΕ" να μιλά για το ενδεχόμενο μιας"σύγκρουσης τιτάνων", δε θα πρέπει να περάσει απαρατήρητος. Γιατί φαίνεται πως και οι δύο μαζί μπορούν να φέρουν τη "διαφορά" στο σύγχρονο πολιτικό σκηνικό της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου: Της μεταστροφής αυτού του ασιατικού, "ήπιου" και σε "χαμηλούς τόνους" συστήματος σε ένα άλλο, που να πλησιάζει τα γνωστά και σ' εμάς δυτικά πολιτικά πρότυπα.

Αυτό, φυσικά, δεν πρόκειται να γίνει άμεσα και επομένως όχι κατά την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τον πρωθυπουργό Ριουτάρο Χασιμότο. Αυτή η μεταλλαγή στην πολιτική ζωή της Ιαπωνίας, ήδη, έχει διαφανεί με την πρόσφατη ίδρυση νέων, μικρών κομμάτων ή τη διάσπαση και μετονομασία παλιότερων. Το"παιχνίδι" θα κριθεί στη συνέχεια και οπωσδήποτε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας που θα προηγηθεί των επόμενων γενικών βουλευτικών εκλογών. Εάν, όντως, γίνει κάτι τέτοιο, τότε μπορεί ακόμη και στο άμεσο μέλλον να δούμε το μάλλον "ψυχρό" ιαπωνικό πολιτικό πεδίο να μετουσιώνεται σε "θερμό" και να δονείται από τους έντονους διαξιφισμούς ανάμεσα στους ηγέτες των ιαπωνικών πολιτικών κομμάτων. Ισως, σε μία τέτοια περίπτωση, η πολιτική ειδησεογραφία να είναι περισσότερο περίπλοκη. Ενδεχομένως, πιο περίπλοκη και πιο ενδιαφέρουσα από την οικονομική ειδησεογραφία της "Απω Ανατολής"...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ