Πολύς λόγος έγινε τις τελευταίες μέρες, με τις εξαγγελίες - προτάσεις του υπουργού Παιδείας για την ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια. Η δήλωσή του, ότι τα όσα είπε στους πρυτάνεις δεν είναι αποφάσεις της κυβέρνησης, αλλά πρόταση για διάλογο, είναι ένας εύσχημος τρόπος για να αντιμετωπίσει την κριτική που γίνεται. Το ότι, όμως, διάλεξε να κάνει αυτή τη συγκεκριμένη πρόταση και όχι κάποια άλλη δείχνει τη γενική κατεύθυνση της κυβερνητικής πολιτικής για τον κρίσιμο τομέα της εκπαίδευσης και, μάλιστα, της ανώτατης. Μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και τροποποιήσεις, βελτιώσεις, μικρές ή μεγάλες, αν όμως μείνει ανέπαφος ο πυρήνας αυτής της πρότασης, τότε το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο. Στον πυρήνα, λοιπόν, της πρότασης Αρσένη, βρίσκεται η ιδέα ενός εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο, σε αναλογία με τη "φιλελευθεροποίηση" της αγοράς, θα είναι "απελευθερωμένο" από την έννοια του δημοσίου συμφέροντος, τα συνταγματικά βάρη της ισοτιμίας των πολιτών, την αναγνώριση και τη θεσμική κατοχύρωση του ταξικού διαχωρισμού. Και όλα αυτά, στο όνομα δήθεν της κατάργησης των φραγμών και των ξεπερασμένων εξεταστικών συστημάτων.
Πρέπει, βέβαια, να επισημάνουμε ότι η κυβέρνηση, ο υπουργός Παιδείας αξιοποιούν το γεγονός ότι το ισχύον σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια θεωρείται ότι έχει κλείσει το κύκλο του και, επομένως, η συνέχισή του συμβάλλει, όχι μόνο στη συντήρηση, αλλά και στην όξυνση των προβλημάτων του εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι το σύστημα της εισαγωγής είναι η πηγή της κακοδαιμονίας. Για το αν τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ βρίσκονται στη σημερινή απαράδεκτη (όπως οι πρυτάνεις και οι καθηγητές καταγγέλλουν) κατάσταση, για το αν το λύκειο και το γυμνάσιο έχουν πλήρως απαξιωθεί, ευθύνεται η κρατούσα πολιτική άποψη, ότι η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση είναι τουλάχιστον "αναγκαίο κακό", πεδίο εξυπηρέτησης πελατειακών σχέσεων, αποθήκη υποψήφιων ανέργων. Αυτή την άποψη υπηρέτησαν και υπηρετούν οι εκάστοτε κυβερνήσεις.
***
Αξιοποιώντας, λοιπόν, τη γενικώς διαπιστωμένη ανεπάρκεια του εξεταστικού συστήματος, η κυβέρνηση εισηγείται μια γενικότερη αλλαγή στην ανώτατη εκπαίδευση, αφού θα μπορούν όλοι να μπαίνουν στα πανεπιστήμια και άλλοι σε λίγα, άλλοι σε πολλά χρόνια, άλλοι "δωρεάν" και άλλοι με λεφτά, θα σπουδάζουν και θα παίρνουν πτυχίο. Δε θα ασχοληθούμε με το κατά πόσο είναι έτοιμα τα πανεπιστήμια να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις, τόσο του "συμβατικού" κύκλου, όσο και των κύκλων, στους οποίους θα μπορούν να πάρουν μέρος όλοι. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι οδηγούμαστε σε ένα σύστημα μαζικής παραγωγής πτυχιούχων, ενώ το επιπλέον που θα χρειάζεται για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, και γενικότερα την επαγγελματική αποκατάσταση, θα το αποκτούν μόνο όσοι μπορούν να το αγοράσουν. Κατά τα άλλα, τα πανεπιστήμια, με τη μια ή την άλλη μορφή, θα συνεχίσουν να λειτουργούν σαν δεξαμενές λανθάνουσας ανεργίας για την εξυπηρέτηση των στόχων και της "Λευκής Βίβλου". Εξάλλου, σχετικά με την τύχη των άνεργων πτυχιούχων, είναι πολύ χαρακτηριστικό αυτό που είπε πριν λίγες μέρες ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ότι δηλαδή "και στην Ευρώπη, όπως και στις ΗΠΑ, δεν πρέπει να θεωρείται ντροπή για έναν πτυχιούχο να εργάζεται σαν υαλοκαθαριστής". Αυτό χρειάζεται σήμερα η οικονομική ολιγαρχία, άνεργους πτυχιούχους, που θα καλύπτουν περιστασιακά τις ανάγκες της παραγωγής και του συστήματος γενικότερα και θα αποδέχονται άνευ όρων τους όρους και της συνθήκες εργασίας.
Ομως, από τις προτεινόμενες αλλαγές, ένα σημαντικό βάρος του εκπαιδευτικού συστήματος περνάει στο λύκειο, αφού η βαθμολογία της πρώτης, της δευτέρας και, κυρίως, της τρίτης λυκείου θα ορίζει την εισαγωγή στα "Συμβατικά Προγράμματα Σπουδών". Παρά τα όσα είπε ο υπουργός Παιδείας, κάτι τέτοιο, όχι μόνο δε θα καταργήσει την παραπαιδεία, τα φροντιστήρια, αντιθέτως, θα τα μεταφέρει στις μικρότερες τάξεις και θα αυξήσει το κόστος για τις οικογένειες των μαθητών. Επίσης, με έναν τέτοιο ρόλο, το λύκειο θα λειτουργεί σαν "κόσκινο" μεταξύ του γυμνασίου και του πανεπιστημίου, οδηγώντας, αργά ή γρήγορα, σε αύξηση των μαθητών που θα σταματούν τις σπουδές τους στην τρίτη γυμνασίου. Και αν για τους άνεργους πτυχιούχους επιφυλάσσεται η μοίρα που προαναφέραμε, μπορεί κανείς να σκεφθεί τι περιμένει τον δεκαπεντάχρονο άνεργο.
***
Τα παραπάνω αναδεικνύουν σε θέμα πρώτης προτεραιότητας την υπεράσπιση του χαρακτήρα της δημόσιας δωρεάν παιδείας, τη βελτίωση του περιεχομένου των σπουδών σε όλες τις βαθμίδες, την αντιστοίχιση του εκπαιδευτικού συστήματος με την παραγωγή, την κατάργηση των ταξικών φραγμών για τη δημιουργία πραγματικά ίσων ευκαιριών. Τα θέματα αυτά πρέπει να γίνουν συστατικά των αγωνιστικών κινητοποιήσεων, όχι μόνο των εκπαιδευτικών που απεργούν, αλλά όλων των εργαζομένων, των αγροτών, των μικρομεσαίων, των νέων. Αυτός είναι και ο απαράβατος όρος για την αποτροπή των κυβερνητικών σχεδίων, για την προώθηση των απαραίτητων αλλαγών.
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οδηγούμαστε σε ένα σύστημα μαζικής παραγωγής πτυχιούχων, ενώ το επιπλέον που θα χρειάζεται για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, και γενικότερα την επαγγελματική αποκατάσταση, θα το αποκτούν μόνο όσοι μπορούν να το αγοράσουν. Κατά τα άλλα, τα πανεπιστήμια, με τη μια ή την άλλη μορφή, θα συνεχίσουν να λειτουργούν σαν δεξαμενές λανθάνουσας ανεργίας
Feeds
Κοινός ο αγώνας δασκάλων - καθηγητών 
