Αξίζει, προκειμένου να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της ολομέτωπης νεοφιλελεύθερης επίθεσης που σχεδιάζεται, να γίνει πιο εκτενής αναφορά στο κείμενο των συντηρητικών (Λαϊκών και Χριστιανοδημοκρατικών) κομμάτων της Ευρώπης.

Η πρώτη αίσθηση είναι ότι πρόκειται για ένα κείμενο με ατόφιο νεοσυντηρητικό λόγο, που δεν επιχειρεί να αποκρύψει τις επιδιώξεις των συντακτών του - όπως κάνει ο Κ. Σημίτης. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το μανιφέστο του νεοφιλελευθερισμού μπροστά στον 21ο αιώνα. Η ηγεσία της ΝΔ είναι προφανές ότι συμφωνεί, τουλάχιστον στις βασικές γραμμές του. Γι' αυτό άλλωστε έσπευσε να το δώσει στη δημοσιότητα. Προφανώς θέλει να βολιδοσκοπήσει και τις αντιδράσεις της "κοινής γνώμης".

Για οικονομία χώρου παρατίθενται αποσπάσματα από το κείμενο, τα οποία είναι τόσο εύγλωττα, που ο σχολιασμός περιττεύει.

Δεν πρόκειται για επιστροφή στο κράτος - νυχτοφύλακα, αλλά για παράδοση των πάντων στην ιδιωτική πρωτοβουλία: "Το κράτος θα έχει την ευθύνη για τις δραστηριότητες που δεν μπορούν να αναληφθούν ικανοποιητικά από την ιδιωτική πρωτοβουλία". "Χρειάζονται αυξημένα κίνητρα (!) για αυξημένη συμμετοχή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στις υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και πρόνοιας".

"Η κοινωνία θα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά, αν προβλεφτούν πολλά ανεξάρτητα και περιφερειακά κέντρα αποφάσεων και συνεπώς και περισσότεροι αυτοαπασχολούμενοι και ανεξάρτητοι επιχειρηματίες".

"Η καθιέρωση της οικονομίας της αγοράς ως το κατ' εξοχήν παγκόσμιο οικονομικό σύστημα προσφέρει πλούτο σε περιοχές του κόσμου που υπέφεραν παλιότερα από τα δεινά του κομμουνισμού" (!).

"Το κράτος πρέπει να προσφέρει ένα δίχτυ ασφαλείας κοινωνικής πρόνοιας και αρωγής για τους πιο αδύναμους... Πρωταρχικός στόχος της κοινωνικής πολιτικής του κράτους πρέπει όμως πάντα να είναι να βοηθά τους μεμονωμένους πολίτες να βοηθήσουν τον εαυτό τους" (!). Αυτό ακριβώς που είχε πει και ο Κ. Σημίτης στους συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ.

Προσδιορίζεται ακόμα και ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης: "Η ΤΑ πρέπει να προωθεί τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και να μη δημιουργεί εμπόδια, αναλαμβάνοντας η ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα".

"Η οικονομική ανάπτυξη και η τεχνολογική πρόοδος δε δημιουργούν ανεργία. Οι αξίες αυτές γίνονται απειλή για την απασχόληση μόνον όταν οι συνθήκες για την επιχειρηματική δραστηριότητα και νέες επιχειρήσεις είναι κακές".

"Το πρόβλημα της Ευρώπης είναι η ανεπαρκής ικανότητά της να εκμεταλλευτεί τις μεταβαλλόμενες παγκόσμιες συνθήκες".

"Η δημιουργία νέων, πραγματικών θέσεων εργασίας, πρέπει να προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Η διεύρυνση του δημόσιου τομέα είναι μια απειλή για την ανάπτυξη, και ως εκ τούτου, και για τη μακροχρόνια απασχόληση...".

"Η κοινωνική οικονομία της αγοράς, την οποία επιδιώκουμε, στηρίζεται στην ατομική ιδιοκτησία, τον ελεύθερο ανταγωνισμό, τον έλεγχο των συντελεστών παραγωγής από τις δυνάμεις της αγοράς" (!).

Βασικός μοχλός των αντιλαϊκών μέτρων είναι η φορολογική πολιτική.Αρχικά σημειώνεται ότι η "μειωμένη φορολογία πρέπει να συμβαδίζει με χαμηλότερες δημόσιες δαπάνες" (διάβαζε κοινωνικές δαπάνες).

Μειωμένη φορολογία για τις επιχειρήσεις: "Οι επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να προσφέρουν απασχόληση στους σημερινούς ανέργους, θα αναπτυχθούν μόνο αν το κόστος είναι ανταγωνιστικό. Οι μισθοί και το έμμεσο εργατικό κόστος, δηλαδή οι φόροι, πρέπει να αντιμετωπίζονται με αυτό το πνεύμα. Οι φόροι μισθωτών υπηρεσιών και οι λοιπές μη μισθολογικές δαπάνες στην Ευρώπη, είναι γενικά υπερβολικά υψηλοί". Ακόμη: "Μετατόπιση της φορολογικής επιβάρυνσης από την εργασία σε άλλες φορολογικές βάσεις".

"Τα συστήματα κοινωνικής στήριξης πρέπει να διαμορφωθούν έτσι ώστε να προωθούν περισσότερο την κοινωνική κινητικότητα και πρωτοβουλία, αντί της παθητικής αποδοχής της παρεχόμενης στήριξης".

"Υπάρχουν πολλές δυνατότητες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε ιδιώτες εργοδότες. Ενα παράδειγμα θα ήταν οι οικιακές υπηρεσίες.Θα μπορούσαν να καθιερωθούν συστήματα φορολογικών ελαφρύνσεων για την ιδιωτική απασχόληση, με σκοπό τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και τη νομική αποκατάσταση της παράνομης εργασίας".

Πρόβλεψη υπάρχει ώστε να δοθούν κίνητρα στους αναξιοπαθούντες εργοδότες:

"Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να δώσουν πρώτη προτεραιότητα στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών, όχι μόνο για τις μεγάλες και μικρές εταιρείες, αλλά και για τους ίδιους τους εργοδότες. Οι εταιρείες προοδεύουν χάρη στα άτομα (σ. σ. εννοούν τους εργοδότες), τίποτα άλλο" (!). Σαφόν το σαφές!

Διαπιστώνεται ότι "η Ευρώπη αντιμετωπίζει πρόβλημα ευελιξίας. Οι αγορές εργασίας είναι λιγότερο απελευθερωμένες σε σχέση με αυτά που ισχύουν σε πολλές άλλες περιοχές του κόσμου".

Γι' αυτό προτείνεται "οι αλλαγές στο κανονιστικό (νομοθετικό) πλαίσιο και τις πρακτικές της αγοράς εργασίας πρέπει να στοχεύουν στη μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας". Και στο "διά ταύτα": "Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ο φόρος των μισθωτών υπηρεσιών και οι άλλες μη μισθολογικές δαπάνες είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο χάνονται οι θέσεις εργασίας από την αγορά. Η μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης που δημιουργούν αυτοί οι φόροι και οι εισφορές θα καταστήσουν την αγορά εργασίας πιο ευέλικτη και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις απασχόλησης".

Εδώ το κείμενο είναι κάτι παραπάνω από σαφές:

"Για μεγαλύτερη ευελιξία απαιτούνται επίσης μεταβολές στους μηχανισμούς καθορισμού μισθών, που σήμερα στηρίζονται υπερβολικά πολύ στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και όχι στο δικαίωμα σύναψης ατομικών συμβάσεων. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η νομοθεσία για τον κατώτατο μισθό. Θα 'πρεπε να τηρείται ένα αποδεκτό κοινωνικό επίπεδο, μέσω του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, χωρίς καθορισμό μισθών (!)".

Επιπλέον: "Πρέπει να επιτραπεί η ανάπτυξη διαφόρων μορφών εργασίας. Το ωράριο μπορεί και πρέπει να προσαρμόζεται καλύτερα στις ατομικές και τοπικές ανάγκες και επιθυμίες".

"Ο ρόλος των "κοινωνικών εταίρων" θα αλλάξει στον αιώνα της πληροφορικής σε σχέση με τις παραδόσεις της βιομηχανικής κοινωνίας", εκτιμάται στο κείμενο και ειδικά για το ρόλο των εργατικών σωματείων αναφέρεται:

"Θα σημειωθεί μια μετατόπιση από τη συλλογική δράση στην παροχή συμβουλών και στήριξη σε μεμονωμένα μέλη του σωματείου. Οι συμφωνίες, που θα υπογράφονται από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, δεν πρέπει να ισχύουν αυτόματα για όσους δεν είναι μέλη" (!).

"Τα υφιστάμενα κοινωνικά συστήματα είναι πολυδάπανα και πολλά από αυτά ελάχιστα προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις της νέας αγοράς εργασίας. Τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να συνδέονται πιο άμεσα με το άτομο και τη συνδρομή του (!) και να εξαρτώνται λιγότερο από τους φόρους για τη χρηματοδότησή τους".

"Τα συστήματα κοινωνικής στήριξης πρέπει να διαμορφωθούν έτσι ώστε να προωθούν περισσότερο την κοινωνική κινητικότητα και πρωτοβουλία, αντί της παθητικής αποδοχής της παρεχόμενης στήριξης".

"Η αρχή της επικουρικότητας είναι η καταλληλότερη οδός για τον επιμερισμό των ευθυνών μέσα σε μια κοινωνία. Μόνο όταν μια δραστηριότητα δεν μπορεί να αναληφθεί ικανοποιητικά από το άτομο, την οικογένεια, τη γειτονιά κτλ. θα ανατίθεται σε έναν ευρύτερο κοινωνικό φορέα" (!).

"Είναι αναγκαίο οι ευρωπαϊκές χώρες να περάσουν από μια αντίληψη της μεγάλης κυβέρνησης σε μια σύγχρονη ιδέα ισχυρών ανθρώπων" (!).

Υποδεικνύονται και πρότυπα: "Οι αλλαγές που δρομολογούνται στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης προσφέρουν μια ευκαιρία για τη θέσπιση σύγχρονης νομοθεσίας, αποφεύγοντας μια απλή αντιγραφή απαρχαιωμένων κανονιστικών διατάξεων που πολλές δυτικές χώρες προσπαθούν σήμερα να αλλάξουν".

"Η ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων και η κατάργηση των μόνιμων μονοπωλίων είναι σημαντικές πτυχές μιας στρατηγικής απασχόλησης με βάση τον υγιή ανταγωνισμό. Οι κρατικές επιχειρήσεις πρέπει να παραμένουν σε ελάχιστες περιπτώσεις και να πληρούν σκοπούς που δεν καλύπτονται από την ιδιωτική πρωτοβουλία".

Πολιτικές κατά των ανέργων: "Τα προγράμματα στήριξης πρέπει να συνοδεύονται από ισχυρά κίνητρα για την αναζήτηση εργασίας από τα άτομα. Τα επιδόματα ανεργίας πρέπει να διατηρηθούν σε επίπεδα που να μην εμποδίζουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, έστω και σε κατώτερα μισθολογικά επίπεδα. Το σύστημα των επιδομάτων πρέπει να παροτρύνει τον άνεργο να αναλάβει νέα απασχόληση, ανεξάρτητα από τη μονιμότητά της" (!). Με άλλα λόγια τα επιδόματα ανεργίας πρέπει να μειωθούν δραστικά ή να καταργηθούν.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ