Η Κούβα εδώ και 38 χρόνια αντιστέκεται. Από την 1η Γενάρη του 1959, που είναι μέρα επετείου της επανάστασης, οι Κουβανοί συνεχίζουν την επανάστασή τους, τότε αντιμέτωποι με τον Μπατίστα και τη δικτατορία, σήμερα αντιμέτωποι με τα οικονομικά εμπάργκο των ΗΠΑ.

Η πρέσβειρα της Κούβας στην Αθήνα,Αννα Μαρία Γκονζάλες Σουάρες,κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, μας μίλησε για την επανάσταση που έγινε από τους Κουβανούς πριν 38 χρόνια ενάντια στη δικτατορία και τον Μπατίστα, για την αντιμετώπιση των εσωτερικών εχθρών και του ιμπεριαλισμού, για τις προσπάθειές τους για το χτίσιμο του σοσιαλισμού και για τον αγώνα του κουβανικού λαού ενάντια στις επιθέσεις και τα εμπάργκο.

- Τι σημαίνει η επανάσταση για τους Κουβανούς;

- Σημαίνει μια αλλαγή ζωής, μια αλλαγή της νοοτροπίας και μια αίσθηση σιγουριάς. Ενα από τα πιο σημαντικά που επιτεύχθηκε ήταν η αίσθηση της αξιοπρέπειας του κουβανικού λαού και της αίσθησης της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας της χώρας μας. Φυσικά, η Κούβα έχει αλλάξει. Πριν το 1959 η Κούβα ήταν μια αποικία με μεγάλο ποσοστό ανεργίας, διαφθορά, με πολλά πολιτικά κόμματα που έβγαζαν κέρδος από την πολιτική τους. Υπήρχαν λίγα σχολεία, είχαμε έλλειψη καθηγητών, μεγάλη εκμετάλλευση του ανθρώπου, ο πολιτισμός μας ήταν πολύ λίγο αναπτυγμένος. Φυσικά, υπήρχε μια τάξη πλουσίων των λίγων, μια μικρή μεσαία τάξη και η πλειοψηφία του λαού μας ήταν εργάτες, αγρότες και αντιμετώπιζαν μεγάλα προβλήματα. Παράλληλα, ήμασταν πολύ εξαρτημένοι από τους Αμερικανούς, αυτοί έλεγχαν τα πάντα στη χώρα μας, την πολιτική και την οικονομική κατάσταση. Οπως ήταν φυσικό, οι Κουβανοί, μετά το συνεχιζόμενο αγώνα τους τόσα χρόνια για την ανεξαρτησία τους δε συμφώνησαν ποτέ με αυτή την κατάσταση. Αυτός ήταν και ο λόγος της επανάστασής μας. Να συνεχίσουμε τη μάχη για την πραγματική ανεξαρτησία μας και φυσικά, για να αλλάξουμε την κοινωνία,για να δημιουργήσουμε μια πιο δίκαιη κοινωνία. Μια τέτοια κοινωνία, όπου ο καθένας θα είχε την ευκαιρία να είναι κάποιος και τουλάχιστον να μην υπάρχουν αυτές οι διαφορές μεταξύ των ανθρώπων. Στην Κούβα, πριν την επανάσταση υπήρχε μεγάλος ρατσισμός, ενώ και οι γυναίκες δεν ήταν και τόσο προστατευμένες. Νομίζω πως με την επανάσταση τουλάχιστον αντιμετωπίσαμε αυτά τα δύο θέματα. Παράλληλα, όμως, δημιουργήσαμε και πολλές κοινωνικές δυνατότητες για τους ανθρώπους μας, ιδιαίτερα στην εκπαίδευση, στη δημόσια υγεία, στον πολιτισμό, στον αθλητισμό και φυσικά και στην οικονομία. Χτίσαμε δρόμους, αναπτύξαμε τις επικοινωνίες, και ακόμα, προχωρήσαμε και σε άλλα πράγματα, τα οποία δε φαίνονται με την πρώτη ματιά, τα οποία, όμως, δέχονται προπαγάνδα από το εξωτερικό.

Τα τελευταία 5-6 χρόνια ήταν τα δυσκολότερα για τον κόσμο, αλλά και τα πιο δύσκολα για την επανάσταση. Και αυτό, επειδή, ύστερα από τις ανατροπές στη Σοβιετική Ενωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες, το οποίο σήμαινε το χάσιμο της αγοράς μας, την οικονομική μας ύπαρξη. Αλλά την ίδια στιγμή, οι Αμερικανοί και οι αντεπαναστάτες στο Μαϊάμι νόμιζαν ότι η επανάσταση δε θα κρατούσε περισσότερο, χωρίς τη στήριξη της ΕΣΣΔ και με τα πολλαπλά χτυπήματα από το εξωτερικό και έτσι, άρχισαν να πιέζουν περισσότερο, τόσο με το νόμο Τοριτσέλι, όσο και με το Χελμς - Μπάρτον για τον οικονομικό αποκλεισμό της Κούβας και να διαλύσουν την επανάσταση.

Αλλά πρέπει να πω ότι οι άνθρωποί μας, με τις προσπάθειές τους και παρά τις δυσκολίες μας, έχουν βοηθήσει στην ανάκαμψη. Χαρακτηριστικό είναι πως η οικονομία μας είχε μια αύξηση της τάξης του 7,8% και φαίνεται ότι παρά τις δυσκολίες, προχωρούμε στην καλυτέρευση όλης της κοινωνίας.

- Ποιες αλλαγές έχουν επιτευχθεί στην κοινωνική ζωή;

- Στην αρχή της επανάστασης, η Κούβα είχε μόνο 6.000 γιατρούς, από τους οποίους η πλειοψηφία ζούσε στην πρωτεύουσα και στις μεγάλες πόλεις, δεν υπήρχε σχεδόν κανένας γιατρός στις επαρχίες, ούτε και στις απομονωμένες περιοχές. Ομως, εξαιτίας της προπαγάνδας ενάντια στην επανάσταση χάσαμε 3.000 γιατρούς που πήγαν στις ΗΠΑ. Οι υπόλοιποι 3.000 γιατροί δεν έφταναν φυσικά για τις ανάγκες μας. Ξεκινήσαμε μια ολόκληρη εκστρατεία που χτίσαμε ιατρικά πανεπιστήμια, ινστιτούτα και έτσι αποφοίτησαν περισσότεροι γιατροί.Σήμερα έχουμε 62.000 γιατρούς που σημαίνει πως έχουμε έναν γιατρό για κάθε 172 ανθρώπους. Και λέγεται πως είναι το μεγαλύτερο ποσοστό γιατρών, ανά κατοίκους σε όλο τον κόσμο.Εχουμε, επίσης, προχωρήσει και στο σχέδιο του οικογενειακού γιατρού. Η παιδική θνησιμότητα βρίσκεται στο 7,9%, χαμηλότερο ακόμα και απ' αυτό που υπάρχει στην Ουάσιγκτον. Και αυτό τη στιγμή της "ειδικής περιόδου", τη δύσκολη περίοδο των τελευταίων χρόνων. Και αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το χαμηλότερο ποσοστό παιδικής θνησιμότητας στην ιστορία της Κούβας. Καταφέραμε επίσης, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, να μην κλείσει ούτε ένα σχολείο, νοσοκομείο, ή παιδικός σταθμός.

Και εκτός απ' αυτό έχουμε αναπτύξει τη βιομηχανία, κάνουμε έρευνα για την τεχνολογία σχετικά με φάρμακα, τη γενετική μηχανική, έχουμε προχωρήσει στην παραγωγή καλών προϊόντων στον τομέα της ιατρικής και δουλεύουμε πολύ σκληρά για όλα αυτά.

- Ο κόσμος δουλεύει πολύ, κάνει θυσίες, ενώ παράλληλα υπάρχει και η οικονομική κρίση. Πώς αισθάνεται ο κουβανικός λαός;

- Ο κόσμος μας καταλαβαίνει ότι χρειάζονται θυσίες. Καταλαβαίνει επίσης ότι η οικονομική κρίση δεν οφείλεται στην πολιτική της κυβέρνησής μας.Είμαστε μια σοσιαλιστική χώρα, συμμετείχαμε στον μηχανισμό των σοσιαλιστικών χωρών, στην ΚΟΜΕΚΟΝ, το 80% των εξαγωγών μας ήταν με τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες - επειδή μας συνέφερε, πλήρωναν καλύτερες τιμές, καλύτερες εμπορικές σχέσεις.

Οι άνθρωποί μας είναι πολύ πατριωτικοί, φυσικά εδώ και δύο χρόνια είδαμε ένα φως στο τέλος του τούνελ και αρχίσαμε να ανακάμπτουμε και έχουμε ελπίδες πως στο τέλος θα νικήσουμε την κατάσταση. Εχουμε όμως πολλές επιπτώσεις. Ο τρόπος ζωής έχει επηρεαστεί, αλλά σιγά σιγά πηγαίνουμε καλύτερα.

- Τι επιπτώσεις υπάρχουν;

- Κατ' αρχήν στα τρόφιμα. Οχι ότι πεινάμε, άλλα χρειαζόμαστε περισσότερα. Το γάλα το δίνουμε στα παιδιά μέχρι 7 ετών και στους ηλικιωμένους, παλιότερα όλοι μπορούσαν να προμηθευτούν, παράγουμε πολλά αυγά, αλλά είναι λιγότερα απ' ό,τι χρειάζεται, το ψωμί επίσης. Φυσικά, σήμερα υπάρχουν κάποια αγροτικά προϊόντα που μπορεί κανείς να αγοράσει στις λαϊκές, αλλά είναι λίγο πιο ακριβά. Ετσι υπάρχει μια ισορροπία. Ενα άλλο πρόβλημα είναι αυτό της μεταφοράς των κατοίκων. Εξαιτίας της τιμής του πετρελαίου και της βενζίνης δεν κυκλοφορούν πολλά λεωφορεία. Ετσι, οι πολίτες πρέπει να χρησιμοποιούν ποδήλατα, να περπατούν. Εχουμε, επίσης, πρόβλημα με τον ηλεκτρισμό, το οποίο βέβαια όσο πάει και καλυτερεύει, και έχει σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Επίσης, κάποια είδη φαρμάκων, που δεν μπορούμε να αγοράσουμε. Ωστόσο, πάντα υπάρχει απόθεμα για τις επείγουσες ανάγκες. Φυσικά, σε αυτή τη δύσκολη περίοδο άλλα προϊόντα μας δεν ήταν εύκολα να πουληθούν, όπως τα ρούχα. Πρέπει επίσης να πούμε ότι είχαμε και έλλειψη απορρυπαντικού, σαπουνιού, χαρτιού, όλες οι εφημερίδες και περιοδικά κόπηκαν. Η επίσημη εφημερίδα "Γκράνμα" έχει πλέον μόνο 4 σελίδες. Ετσι, πρέπει να χρησιμοποιούμε περισσότερο τα ραδιόφωνα. Ακόμα και το πρόγραμμα της τηλεόρασης έχει μειωθεί. Αυτές είναι οι κύριες επιπτώσεις για τους ανθρώπους μας. Πάντως, οι άνθρωποί μας είναι πολύ έξυπνοι και προσαρμόζονται εύκολα. Επειδή συρρικνώθηκε η οικονομία μας κατά 35%, χρειάστηκε να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες. Φυσικά, αντιμετωπίζουμε αυτά τα προβλήματα και τα λύνουμε. Πάντως, προχωράμε.

- Ωστόσο, υπάρχει βοήθεια από διάφορες οργανώσεις άλλων χωρών.

- Είναι αλήθεια πως πολλοί άνθρωποι αισθάνονται συμπάθεια για την Κούβα, ιδιαίτερα οι εργάτες, οι απλοί άνθρωποι. Μαζεύουν φάρμακα, σχολικά είδη για τα παιδιά και πάντα προσπαθούν να μας βοηθήσουν, φυσικά, δε μας λύνει το πρόβλημα αλλά είναι μια πράξη αλληλεγγύης και συμπαράστασης που εκτιμούμε.Φυσικά, το οτιδήποτε μας βοηθάει.

Εχουμε, επίσης, δεχτεί σημαντική βοήθεια και από τον Ελληνοκουβανικό Σύνδεσμο Φιλίας, που έχει κατά καιρούς πραγματοποιήσει εξόρμηση για τη συλλογή φαρμάκων και παιχνιδιών για τα παιδιά μας. Πρέπει επίσης να πω πως εκτιμάμε πραγματικά τις προσπάθειες των μελών του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας. - 38 χρόνια μετά την επανάσταση, εσείς συνεχίζετε να λέτε πως η επανάσταση δεν έχει τελειώσει και πως χρειάζεται να συνεχιστεί. Τι ακριβώς εννοείτε;

- Η επανάσταση είναι μια συνεχιζόμενη διαδικασία. Οταν άρχισε η επανάσταση το 1959, τελείωσε η περίοδος αντιμετώπισης του Μπατίστα και της δικτατορίας, μετά άρχισε η περίοδος του χτισίματος του σοσιαλισμού, μια περίοδος με πολλή δουλιά για μεταρρυθμίσεις για την κοινωνική δικαιοσύνη, στον οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό τομέα, και φυσικά, τώρα αντιμετωπίζουμε τις εισβολές και τις επιθέσεις εναντίον της Κούβας. Ποτέ δεν τελειώνει. Οταν νομίζεις ότι τα πράγματα πάνε καλύτερα πρέπει να συνεχίσεις. Οπως εμείς τώρα, πρέπει να αντιπαλέψουμε το νόμο Χελμς-Μπάρτον. Αμα θέλουμε η επανάστασή μας να ζήσει, πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, να αναπτύξουμε την οικονομία, να ακολουθήσουμε όλες τις επιδιώξεις και στόχους που βάζουμε.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ